Heb jij last van burn-out verschijnselen, of denk je dat je op dit moment te maken hebt met een burn-out? Hulp en begeleiding bij jouw herstel van een burn-out is enorm belangrijk! Zo zorg je ervoor dat jouw klachten niet vergereren. Maar waar kan je terecht wanneer je op zoek bent naar hulp voor je burn-out? En wat gebeurt er bij de behandeling van een burn-out? We hebben de antwoorden op deze vragen voor je op een rijtje gezet.

Waar kun je terecht?

  • De huisarts en praktijkondersteuner-ggz (POH-GGZ)

Je kunt een afspraak maken bij de huisarts om te bespreken wat de praktijkondersteuner voor jou kan betekenen. Een praktijkondersteuner kan een goed beeld krijgen van jouw klachten, jou begeleiden en onderzoeken of/welke hulp verder nodig is. 

  • Psycholoog

Via je huisarts kun je een verwijzing krijgen voor een psycholoog, die je intensiever kan begeleiden tijdens je herstelproces. Tijdens de behandeling ga je actief aan de slag met jouw klachten, valkuilen en herstel. Daarnaast stel je samen een terugvalpreventieplan op, om te voorkomen dat je in de toekomst opnieuw in een burn-out terecht komt! 

  • Coach

Je kunt ook herstellen van jouw burn-out met behulp van een coach. Een burn-out is niet-verzekerde zorg, wat betekent dat een zorgverzekeraar in veel gevallen (maar niet altijd) de behandeling van een burn-out niet vergoedt. Daarom kun je er ook voor kiezen zelfstandig een coach in te schakelen die jou kan helpen. 

  • Bedrijfsarts

Als je je ziek hebt gemeld op je werk ben je waarschijnlijk al in contact met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts zal samen met jou en je werkgever bespreken hoe jij geleidelijk aan weer kunt beginnen met werken. Je werkgever is wettelijk verplicht (door ‘Wet Verbetering Poortwachter’) om jou te helpen bij je herstel. De bedrijfsarts behartigt hierbij zowel jouw belangen als die van de werkgever. Hij of zij zal ook met je meedenken wat je nodig hebt om weer terug te keren.

  • Maatschappelijk werker

Heb je schulden, problemen op het gebied van wonen of problemen met de opvoeding van je kinderen? Dan kan een maatschappelijk werker je helpen om een plan van aanpak te maken. Via je huisarts kun je in contact komen met een maatschappelijk werker. 

Hoe verloopt het herstel van een burn-out?

Tijdens jouw herstel of de behandeling van een burn-out doorloop je een aantal fasen. Je leert te begrijpen en accepteren dat je een burn-out hebt en dat je niet precies weet wat je te wachten staat of hoe lang je herstel gaat duren. De balans tussen inspanning (beweging) en ontspanning (rust) wordt gemaakt. Rust is essentieel bij een burn-out! Het is ook belangrijk dat je omgeving dat weet. Je gaat onderzoeken wat de oorzaken zijn van jouw spanning, onder begeleiding kijken hoe je met situaties omgaat en hoe je bepaalde situaties anders wil aanpakken in de toekomst. 

Op een gegeven moment ga je aan de slag met re-integratie op je werk; je start bijvoorbeeld met een aantal uur. Alle kennis die je eerder hebt opgedaan, ga je nu toepassen in jouw dagelijks leven en je werk. Dit verloopt geleidelijk, zodat je niet te snel weer aan de slag gaat en om uitval in de toekomst te verkleinen. 

Verantwoordelijkheid voor je herstel

Jij bent zelf grotendeels verantwoordelijk voor je herstelproces. Mocht je het gevoel hebben dat er teveel druk op je wordt uitgeoefend op bijvoorbeeld je werk, geef dit dan vooral aan! Luister naar je lichaam en wees geduldig met jezelf. Het behandelen van een burn-out is een proces en daar horen ook terugvallen in je oude patronen bij. Maak je burn-out bespreekbaar met je vrienden en familie en zorg dat er een professional betrokken is bij je herstel. 

Je kent het wel; je bent dag na dag hard aan het werk, in het weekend moet je allerlei verplichtingen nakomen en wanneer je dan eindelijk een weekje vakantie hebt, word je ziek. Ongeveer 3% van de mensen wordt juist tijdens vakanties ziek. Word jij altijd ziek tijdens je vakantie? Lees meer over waarom dat gebeurt en hoe je dit kan voorkomen.

Een moment van rust

Over het algemeen hoort je lichaam tijdens de vakantie tot rust te komen. Het is de ideale tijd om leuke dingen te ondernemen en wat meer met vrienden af te spreken. Toch krijgen sommige mensen tijdens de vakantie juist uiteenlopende klachten; van vermoeidheid en misselijkheid, tot griepsymptomen. Hierdoor moeten ze hun welverdiende vakantie uitziekend doorbrengen.

Uit onderzoek blijkt dat ontspanning na een periode van stress de kans op verschillende ziektes kan verhogen. Acute stress kan bepaalde afweer functies tijdelijk versterken. Daarmee kan je lichaam ziek worden uitstellen, tot het moment waarop de acute stress voorbij is. Je lichaam weet als het ware dat er tijdens de stressvolle periode geen tijd is om ziek te worden en beschermd je daartegen. Maar zodra je lichaam merkt dat je bijvoorbeeld uitslaapt of je werklaptop niet opent, realiseert het dat er nu tijd is voor herstel. De afweermechanismen kunnen dan dus weer rustig aan doen en je wordt ziek tijdens je vakantie.

Hoge werkdruk

Er zijn ook mensen bij wie de adrenaline productie, die tijdelijk verhoogt is door werkstress, ook na afloop nog hoog blijft. Hierdoor komen deze mensen tijdens vakanties niet tot rust en kunnen ze verschillende klachten ontwikkelen. Daarnaast blijkt een hoge werkdruk ook belastend te zijn voor de lichaamsfuncties die verantwoordelijk zijn voor evenwicht in het lichaam. Wanneer de werkdruk plotseling wegvalt kunnen die lichaamsfuncties soms de balans niet op tijd herstellen, waardoor je ziek kan worden.

Hoe voorkom je dit?

Wanneer we rekening houden met de hierboven genoemde oorzaken, zijn een aantal dingen belangrijk om te voorkomen dat je ziek wordt tijdens je vakanties. Allereerst kan je denken aan het niet te hoog laten oplopen van stress tijdens werkdagen. Hoe doe je dat? Het is belangrijk om voldoende pauzes in te lassen en om tijdens die pauzes jouw stressniveau zo veel mogelijk te verminderen. Je kan een lijst maken met dingen die voor jou stress wegnemen en tijdens je pauzes steeds een van die dingen doen. Denk aan ademhalingsoefeningen, mediteren, een ommetje maken, dansen, voetballen, muziek luisteren, een filmpje kijken of misschien met een goede vriend bellen.

Soepele overgang van werk naar vakantie

Daarnaast is het goed om te proberen om de overgang van werk naar vakantie niet al te plots en extreem te laten verlopen. Hierbij kun je denken aan geen belangrijke deadlines inplannen op de dag voor je vakantie, geen zware projecten af moeten ronden op de laatste dag en geen overuren draaien net voordat je op vakantie gaat. Probeer juist de laatste dag voor je vakantie al wat rustiger in te plannen. Daarnaast kun je ook tijdens je vakantie even goed vroeg opstaan, een flinke wandeling gaan maken, sporten of wat persoonlijke klusjes of verplichtingen uitvoeren. Zo zorg je ervoor dat de omslag tussen werk en vakantie niet te groot is.

Haal plezier uit je werk

Ten slotte is het heel belangrijk om plezier en voldoening uit je werk te halen, want plezier werkt ook stress verlagend! Probeer te kijken welke werktaken jij het leukst vindt en of het mogelijk is om daar meer uren in te steken. Kijk ook hoe je de overige werkzaamheden leuker voor jezelf kan maken. Als je veel mensen moet bellen, kan je proberen die gesprekken zo gezellig mogelijk te maken. Iets leuks doen voor je collega’s kan de sfeer en dus het plezier op je werk ook vergroten. Tot slot kun je een soort spel van bepaalde werkdoelen maken, waarbij je jezelf een beloning geeft wanneer je die doelen bereikt. Ik hoop dat deze tips je zullen helpen om volgende keer gezond te blijven in je vakantie!

Of het nu in een romantische context, werkomgeving of onze familierelaties is; relaties die gebaseerd zijn op wederzijds respect en aandacht voor elkaar, kunnen een waardevolle toevoeging aan je leven zijn! Alleen, wanneer je een onbalans of onrechtvaardigheid in de relatie begint te voelen, bijvoorbeeld wanneer je meer geeft dan wat je ervoor terug krijgt, kan er een conflict ontstaan. Dit kan zorgen voor stress in je relatie.

Conflicten

Conflicten kunnen voor iedereen in de relatie een stressvolle ervaring zijn. Een ruzie hier en daar is natuurlijk heel normaal. Maar, wanneer de ruzie regelmatig voorkomt of erg intens is, schaadt dit niet alleen je relatie, maar kan de stress die daardoor veroorzaakt wordt een negatieve impact hebben op je fysieke en mentale gezondheid! Je kunt hier meer lezen over het effect dat stress op ons heeft.

Grenzen

Hoe verkleinen we de kans op ruzie in een relatie en zorgen we tegelijkertijd voor onze eigen behoeften? Door gezonde grenzen te stellen!

Grenzen helpen je om aan te geven wat jouw behoeften en grenzen zijn in de relatie, waar je je prettig bij voelt en hoe je door de ander behandeld wil worden. Ze helpen jou en de ander om jouw behoeften, grenzen, waarden, gevoelens en doelen te respecteren. Als onze grenzen onduidelijk, zwak of niet gerespecteerd worden door de ander, kan dit leiden tot wrok, conflicten en stress.

Slechte grenzen

Hoe herken je het ontbreken van gezonde grenzen in jouw relatie? Hieronder vind je enkele voorbeelden van hoe dit kan aanvoelen:

  • Je hebt het gevoel dat de ander te veel van je vraagt.
  • Je hebt het gevoel dat je teveel voor de ander doet en er niet genoeg voor terugkrijgt. Er is geen balans.
  • Je zegt ‘ja’ tegen dingen die je liever niet doet, om de ander een plezier te doen.
  • Je houdt de ander op ‘afstand’ om te voorkomen dat je je ongemakkelijk voelt of dingen doet die je niet wilt doen.
  • Je hebt het gevoel dat je niet genoeg tijd voor jezelf hebt.
  • Je hebt het gevoel dat de ander je niet met genoeg respect behandelt.

Deze gevoelens kunnen leiden tot wrok, conflicten, stress en uiteindelijk zelfs tot een burn-out. Als je een van deze voorbeelden herkent, is het misschien tijd om aan een aantal gezonde grenzen te gaan werken!

Gezonde grenzen stellen

Een grens stellen betekent niet dat je ‘afstand’ neemt van de ander. Het idee van een grens is eigenlijk het creëren van een goede balans tussen onafhankelijkheid en onderlinge afhankelijkheid. Door grenzen te stellen, waarborg je je eigen identiteit en creëer je tegelijkertijd een omgeving waarin je relatie tot bloei kan komen.

Dus hoe zien gezonde grenzen eruit? Omdat onze relaties in verschillende contexten enorm van elkaar  verschillen, kunnen onze grenzen er ook heel anders uitzien:

  • In een professionele omgeving kun je bijvoorbeeld de grens stellen om niet met jouw collega’s over jouw privé leven te praten. Zo bewaar je een ​​scheiding tussen jouw privé- en professionele leven. 
  • In een gezinssituatie zou je kunnen aangeven dat je niet wilt dat er tegen je wordt geschreeuwd. Of je vraagt je familie bijvoorbeeld om niet door je persoonlijke spullen te gaan, en je privacy te respecteren.
  • In een romantische relatie zou een gezonde grens bijvoorbeeld zijn om je partner te vertellen dat tijd voor jezelf alleen hebben erg belangrijk is, voor jou en je welzijn. Dat je graag één nacht per week alleen wilt zijn.

Bij het stellen van grenzen is het belangrijk om assertief en duidelijk te zijn, en consequenties op te stellen. Als iemand je grenzen overschrijdt, zorg er dan voor dat je de consequenties opvolgt! Anders testen mensen je grenzen en zien ze deze al snel als flexibel. Zoek uit wat je mist of nodig hebt uit een relatie en communiceer dit duidelijk met de ander.

Het komt erop neer dat grenzen een belangrijk onderdeel zijn van gezonde relaties, en ze helpen onze stress te verminderen!

“No stress!”, je hoort het mensen wel eens tegen elkaar zeggen. De negatieve lading die stress met zich meebrengt is begrijpelijk. Velen van ons weten dat langdurige stress kan leiden tot gezondheidsklachten zoals paniekaanvallen, maagzweren en hartaandoeningen. Toch heeft stress een belangrijke functie en kan een zekere mate van stress gezond zijn. Maar wat zijn de voordelen van stress?

Fight or flight

Vanuit een evolutionair perspectief kan je stress zien als een reactie op een gevaarlijke situatie. Wanneer je een gevaar tegenkomt, moet je alert zijn. Dit wordt de vecht- of vluchtreactie genoemd (fight or flight response in het Engels). Je moet ofwel voor jezelf vechten (fight) of de situatie ontvluchten (flight). Deze stressreactie is van oorsprong nodig geweest om te overleven. Kwam je ten tijde van onze voorvaderen een leeuw tegen, dan was die lichamelijke reactie zeer nuttig; je moest maken dat je wegkwam! Ook al was het dan waarschijnlijk al te laat, leeuwen zijn een van de dodelijkste roofdieren die er bestaan. 

Bij stress komen de hormonen adrenaline en cortisol vrij. Deze hormonen zorgen voor een hogere hartslag, snellere ademhaling en meer energie voor de hersenen en spieren. Je kunt deze stress ook voelen wanneer je een presentatie of een sollicitatiegesprek hebt. Je loopt dan geen gevaar, maar je voelt nog wel dezelfde stress die wij vanuit de evolutie hebben ontwikkeld. 

Gezonde stress

Het onderscheid tussen gezonde en ongezonde stress kun je als volgt maken: wanneer je lichaam na een stressvolle situatie weer in rusttoestand (lage hartslag en ademhaling) verkeerd, is het gezond. Langdurige stress, waarbij je voor een langere periode last hebt van een hoge hartslag en snelle ademhaling, is heel ongezond..

Gezonde stress wordt ook wel omschreven als “gezonde spanning”. Spanning die je extra alert maakt voor een belangrijke gebeurtenis zoals een optreden, wedstrijd of andere prestatie.

Yes, stress!

Je zal tegenwoordig niet zo snel oog in oog staan met een leeuw. Wel kan je andere gevaarlijke situaties meemaken zoals een auto die onverwachts hard komt aanrijden of een dief in je huis op heterdaad betrappen. In dit soort situaties geeft stress je de volgende voordelen:

  1. Stress maakt je extra alert waardoor je dus sneller op gevaarlijke situaties kunt reageren.
  2. Je gaat beter presteren omdat je op scherp staat. Stress stimuleert je immuunsysteem. Door de stress krijgt je lichaam meer energie (zuurstof). Dit is handig als je bijv. een tentamen moet maken. Ook gaat er meer zuurstof naar je spieren en gaat je hartslag omhoog. Dit kan je goed helpen wanneer je een sportprestatie moet leveren!
  3. Je krijgt meer focus en motivatie. Wanneer je stress voelt omdat een deadline nadert, kan dit je helpen om gefocust aan de slag te gaan.
    1. Door in een goede flow te komen presteer je beter. Psycholoog Mihaly Czikszentmihalyi legt in deze TedTalk uit hoe je positieve stress kunt gebruiken om te focussen en daardoor in de flow te komen. 

(Te) veel stress?

Wanneer je stress voelt is het goed om je te realiseren dat stress een normale emotie is, maar wel tot op zekere hoogte. Ervaar je stress? Ga bij jezelf na of het om gezonde of ongezonde stress gaat. Als je chronisch stress hebt dan staat je lichaam dus chronisch onder spanning. Dit is niet goed! Probeer dan je stress eens te verminderen door middel van een ontspanningsoefening. Als je tijdelijke stress hebt kan dit je helpen kan je dit helpen om beter te presteren dus haal er dan ook zeker je voordeel mee.

Nog een paar dagen en dan is het weer zo ver, Kerst! Voor de één is het een heerlijke periode, maar voor de ander is het een tijd die veel stress met zich mee brengt, of je juist ongelukkig maakt. Het kan te maken hebben met een eerdere gebeurtenis zoals een overlijden van een naaste of juist geldzorgen. Maar ook als je mentaal niet sterk bent kan het als een vervelende tijd ervaren worden. Je “moet” gezellig doen, het liefst de hele dag bij familie doorbrengen en iedereen overladen met cadeaus. Christmas is the most wonderful time of the year… maar is dat wel zo?

Paniek tijdens de voorafgaande weken

Zelf ben ik erg gesteld op de kerstdagen. Ik word vrolijk van de lampjes, geniet van de kerstmuziek en kijk uit naar de dagen met mijn familie. Maar, toen ik thuis zat met mijn burn-out veranderde mijn zin in de Kerst. Leuk hoor, de hele dag bij familie op bezoek, maar bij het idee alleen al raakte ik al in paniek! Op de bank zitten en niet langzaam in slaap vallen, of de halve avond in de keuken staan om te helpen koken? Ik zag dat absoluut niet zitten.

Daarbij kwam ook nog eens dat ik niet de financiële middelen had om voor iedereen cadeautjes te kopen. Dat deed ik normaal ieder jaar en nu zou ik aankomen zonder pakjes voor onder de boom. Hoe moest ik dit nu aanpakken?

Lieve familie

Gelukkig heb ik een familie waar ik altijd terecht kan, met alles. Zo ben ik naar ze toe gegaan, een aantal weken voordat Kerst voor de deur stond. Toen heb ik eerlijk gezegd dat ik de Kerst niet kon bekostigen. Ik vond het vreselijk, maar wist dat ik dit moest doen. Ik zou het niet kunnen maken om de dag van Kerst zonder cadeaus op de stoep te staan. Ook wilde ik duidelijk maken dat het er echt niet in zat dat ik de hele dag aanwezig zou zijn. Mijn doel was het diner, alles wat ik langer wilde en kon blijven zag ik die avond dan wel.

Gelukkig waren de reacties waren zo fijn! Iedereen begreep mijn situatie. Bij mijn moeder zouden we de cadeaus vanaf dat moment volledig stopzetten, ook voor de jaren erna. En bij mijn vader mocht ik niets kopen, maar moest het wel accepteren dat er voor mij wat onder de boom zou liggen.

Een last van mijn schouders

Het gaf zo veel rust om tegen mijn ouders te zeggen hoe het echt zat. Ik keek stiekem weer uit naar de kerstdagen! Ik vroeg van tevoren al veel te veel van mezelf en wilde er alles aan doen om lang bij ze te blijven. Maar ik kon steeds beter toegeven aan wat het beste voor mijzelf was. En dat geldt ook zeker weer voor dit jaar. Ik heb weer veel te doen, ben nog steeds aan het wennen aan de energie die school en werk kosten. Dit jaar gaan mijn partner en ik zeker een leuke kerst tegemoet. We gaan met mijn schoonouders uit eten en gaan lekker dineren bij zowel mijn vader als mijn moeder. Dus ik kijk er weer heel erg naar uit (zei ze terwijl ze de boom aan het opzetten was!).

Wat nu als je er nog niet zo goed mee om kunt gaan

Natuurlijk zijn er ook mensen die mijn blog lezen, die nog helemaal geen energie hebben voor de dagen die komen, of de druk die familie met zich mee kan brengen. Wees er eerlijk over! Ik zal de laatste zijn die zegt dat iedereen zo meedenkt als de mensen in mijn omgeving doen. Ik weet dat er genoeg mensen zijn die het gevoel hebben dat ze moeten. Maar zorg voor rust, voor jezelf. Wil jij, misschien samen met je partner of vriendinnen, de aankomende kerstdagen gewoon lekker op de bank zitten en pizza of sushi bestellen? Doe dat lekker! Er komen nog zo veel meer dagen om gezellig bij elkaar te komen. Het zouden leuke dagen moeten zijn, niet vol met stress en verplichte gezelligheid.

Toch kies ik deze week voor een kerstliedje: Train – Shake up Christmas. Ik word altijd zo vrolijk van dit nummer!

Liefs, Renée x

Margriet* is 31 jaar, orthopedagoog en heeft haar eigen bedrijf. In veel aspecten van haar leven gaat het goed, maar toch speelt een oude kwaal weer wat vaker op. Sinds haar 18e heeft Margriet veel last gehad van erge bindingsangst en ondanks dat het wel wat is afgezwakt gedurende de jaren, bleef het aanwezig. Deze angsten ontstonden vooral uit perfectionisme; alles moest goed gaan en goed voelen. Dit uitte zich vooral in haar liefdesleven; als iemand niet terug appte kon zij zich daar heel erg druk om maken. Toen een date nogmaals niet goed was afgelopen en het haar ontzettend veel stress opleverde, wist ze dat het tijd was om met iemand te praten. Dit moest anders kunnen en ze zocht online hulp via NiceDay. 

Een zetje in je rug

“Een vriendin raadde mij aan eens te kijken naar NiceDay; zij had daar zelf ook een aantal sessies gevolgd. “Gewoon even een zetje in je rug!”. Ik had er weleens van gehoord en heb vaker psychologen bezocht, dus vond het niet spannend om de stap te zetten naar hulp. Zoals mijn huisarts zei: “Als je aan je lichaam wilt werken en je gaat naar een dokter vindt niemand dat gek, maar als je aan je geest wilt werken en je gaat naar een psycholoog vinden mensen het raar”. Ik wist dat ik aan mijzelf wilde werken en niet langer in angst wilde leven, dus nam ik de stap om de NiceDay app te downloaden.”

Online behandeling

“Het feit dat de sessies online waren vond ik heel erg fijn. Het was heel laagdrempelig en een geruststellend gevoel om iemand te hebben die met je meedenkt. Ik had het erg druk met mijn eigen bedrijf, maar hoefde mijn huis niet uit voor de sessies. Dat kwam heel goed uit! 

Naast dat de online hulp via NiceDay erg laagdrempelig was en ik geen tijd kwijt was aan reizen, vond ik het ook erg fijn dat ik dingen kon bijhouden in de app. Mijn behandelaar kon al mijn registraties vóór onze sessie doornemen, waardoor we hier snel mee aan de slag konden. Ik zorgde ervoor dat ik in ieder geval één keer per week een update in de app zette, waarin ik beschreef hoe ik de dingen had ervaren die we eerder hadden besproken, of wanneer ik in een ‘aha’-momentje had gehad. Soms als ik gewoon even iets kwijt moest, schreef ik dit ook op in de app. Dat was heel fijn, omdat het opschrijven van je gedachten je al kan helpen, maar je ook weet dat iemand het een keer gaat lezen. Dat idee stelde mij gerust en is toch anders dan dat je het thuis in een dagboek schrijft.” 

Tussentijds contact

Wanneer ik mijn zorgen dan even van mij af schreef via de chat, kreeg ik binnen een paar dagen bericht van mijn behandelaar Sarah. Zij stelde mij dan vaak een paar vragen over wat ik net had opgeschreven, of bracht me weer terug bij iets wat ik eerder in onze sessies geleerd had. Wat wil ik nou echt, in plaats van wat een of ander vent wel of niet doet? Door dit tussentijds contact kon ik meestal binnen 1 of 2 dagen reflecteren op een gebeurtenis zoals die dagelijks bij mij voorkomt. Je krijgt direct feedback op iets wat je ervaart, en ik denk dat dat heel waardevol is!

Zou je NiceDay aanraden?

“Ja, zeker weten! Dat heb ik ook al gedaan. De hulp via NiceDay is altijd bij je, in je eigen mobiele telefoon als het ware. Het is geen behandeling ergens in een klinische ruimte, waar je aan je problemen werkt, maar wanneer je naar buiten loopt je er eigenlijk niet zo veel meer mee bezig bent. Doordat je tussen je sessies door dingen bijhoudt en contact hebt met je behandelaar is NiceDay verweven in je dagelijkse leven.

Margriet ontving online hulp via de NiceDay app. Wil je meer weten over NiceDay of over hoe je een online behandeling kunt starten? Klik hier voor meer informatie.

*Margriet’s echte naam is bekend bij de redactie.

Stel je voor, je bent altijd druk bezig je taken goed te volbrengen. Het liefst sluit je je werkdag pas af als alle to do’s zijn gedaan. Op een dag ligt je vakantie in het vooruitzicht. Je geeft nog wat extra gas om je werk zo goed mogelijk af te ronden. Je vakantie begint en… je wordt ziek. Je voelt je koortsig, warm en koud tegelijk en blijft het liefst in bed liggen. Word jij altijd ziek tijdens je vakantie? Of op het moment dat je vrij bent? Volgens Ad Vingerhoets van de Universiteit van Tilburg zijn hier een aantal verklaringen voor:

Stress door vrije tijd

Hoe voel jij je in je vrije tijd? Sommigen vinden het helemaal niet leuk om vrij te zijn, omdat ze minder blij worden van de dingen die ze in hun vrije tijd doen. Denk aan verplichte familiebezoeken, of verplichtingen naar de kinderen toe (bijvoorbeeld sportlessen). Als je dingen moet doen waar je eigenlijk geen zin in hebt, dan kan je onbewust ziek worden zodat je onder je verplichtingen uit kan komen. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je stress ervaart op vrije dagen (door deze andere verplichtingen). En van stress word je ziek.

Stress door werk

Als je druk aan het werk bent, onderdruk je lichamelijke klachten. Signalen van ons lichaam worden naar de achtergrond geduwd waardoor ze juist meer opvallen zodra we niet aan het werk zijn. Denk aan het ervaren van hoofdpijn na een lange werkdag. Tijdens je werk komt deze hoofdpijn heel slecht uit; je ontwikkelt manieren om de hoofdpijn tijdelijk niet te hoeven voelen. Hierdoor voel je deze hoofdpijn in je vrije tijd nog meer! Dus, zodra je vakantie hebt, kun je je meer bewust zijn van lichamelijke klachten en voel je deze sterker.

Een ander leefpatroon

Wanneer je vrij bent ziet je leefstijl er meestal iets anders uit. Je gaat misschien wat later naar bed, slaapt wat langer door en begint dus ook later aan je ontbijt of koffie. Ons lichaam houdt van structuur en reageert dan ook op veranderingen. Daarnaast kan het zo zijn dat je meer alcohol drinkt, of meer middelen tot je neemt die niet gezond zijn; je lichaam reageert erop en wordt ziek.

Is ziek zijn in je vrije tijd of tijdens je vakantie normaal? 

Nou, eigenlijk niet. Het structureel negeren van lichamelijke signalen zorgt voor lange termijn problemen. Denk aan het ontwikkelen van een burn-out of hartklachten. Als je vaak ziek bent in je vrije tijd is het dus heel belangrijk om dit serieus aan te pakken. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:

  • Bewustwording: hoe ziet jouw leven er momenteel uit? Wat doe je allemaal op een werkdag? Wat doe je in je vrije tijd? Is het realistisch? Is het haalbaar? Bijv.: bekijk en beantwoord je je mails in je vrije tijd? Heb je altijd het gevoel direct te moeten reageren op berichten van anderen? Wat voel je als je dat doet? 
  • Grenzen stellen: begrens jezelf in je werk en maak concrete afspraken met jezelf. Sommige mensen ervaren geen stress als ze in bed nog een mailtje lezen en beantwoorden. Maar niet iedereen is hetzelfde. Ervaar jij wel stress? Neem deze signalen dan serieus en spreek met jezelf af dat je alleen tijdens werktijd je mail checkt. Plan je te veel sociale afspraken in het weekend? Plan een keer niks, maar (!) probeer wel structuur aan je vrije dag te geven.
  • Maak een duidelijke overgang van je werk naar je vrije tijd: dit kun je bijvoorbeeld doen door na werk een half uur te gaan wandelen of te gaan sporten. Of doe een simpele ademhalingsoefening. Na deze “overgangsactiviteit” stopt je werk en begint je vrije tijd.
  • Geef structuur aan je vrije dag en doe aan actieve ontspanning: uit onderzoek blijkt dat wanneer je actief je vrije tijd besteedt, je je blijer voelt. Te veel passieve ontspanning (Netflix, social media) geeft ons vaak lange termijn meer stress. Actieve ontspanningsactiviteiten zijn bijvoorbeeld: lezen, podcasts luisteren, planten verzorgen/stekken, schilderen, koken of een dierbare bellen.
  • Behoud zoveel mogelijk een gezonde leefstijl, ook in je vrije tijd: je lichaam houdt van gezonde voeding, voldoende beweging, genoeg slaap, structuur en regelmaat. Probeer deze ook in je vrije dagen in te bouwen.

Hoe is jouw balans?

Hoe is jouw werk-privé balans? Welke gewoonten vallen jou op? Hoewel sommige gewoonten heel normaal voelen, zijn ze misschien niet helemaal normaal of gezond. Denk aan structureel overwerken of altijd “aan” staan. Via deze blog leer je hoe je oude gewoontes doorbreekt om vervolgens nieuwe gewoonten vast te houden.

 

Herken je deze situatie? Je zoontje treuzelt met het opeten van zijn boterham, hoezeer je hem ook probeert te haasten. Jullie zijn al aan de late kant, plots laat hij zijn beker melk op de grond vallen. Je hebt het niet meer; je ontploft, roept en tiert, terwijl je dat anders nooit zou doen. Naderhand voel je je ontzettend schuldig. Wat is er hier precies gebeurd? Bekijk het eens volgens de emmermetafoor.

De emmer-metafoor

Deze emmer bevat een bepaalde hoeveelheid water (het water = spanning). Wanneer de emmer helemaal vol is, zal hij bij het toevoegen van het minste beetje water (spanning) al overlopen. Dat merk je omdat je dan erg emotioneel reageert. Je bent bijvoorbeeld verdrietig of boos, je hebt het gevoel dat je het allemaal niet meer aankan of je krijgt een gevoel van totale hopeloosheid. Jouw emmer is simpelweg overvol van spanning. Je hebt niet op tijd aan spanningsafbouw gedaan (water uit de emmer gehaald), waardoor die zich bleef vullen en vullen en vullen. De emmer raakt dan zo vol, dat zelfs de kleinste hoeveelheid stress of spanning voldoende is om de emmer te laten overlopen, met alle gevolgen van dien.

In de ideale situatie zorg je er dus voor dat je emmer zo weinig mogelijk water bevat. Dan heb je een flinke reserve voor als er zich een situatie voordoet die je spanning bezorgt, zoals het overlijden van een dierbaar persoon of een aanstaande verbouwing. 

Water uit je emmer halen

Het is belangrijk dat je een goede balans hebt tussen spanning en ontspanning. Werk, het huishouden, de kinderen, verplichtingen: deze tellen allemaal als spanning. Daar moeten voldoende ontspannende activiteiten tegenover staan. Denk aan sociale contacten en sporten, maar ook televisie kijken, lezen, muziek luisteren, ademhalingsoefeningen of ontspanningsoefeningen. Vooral deze laatste categorie zorgt voor een echte afbouw in spanning. 

Teveel activiteiten

Het klinkt misschien vreemd, maar je kan ook spanning opbouwen door te veel activiteiten (zelfs ontspannende!) te doen. Je lange werkdag eindigen met een uur flink sporten, daarna nog koken en afwassen, gevolgd door een borrel met vrienden kan heel leuk klinken. Dit kan voor 1 keer ook zeker geen kwaad, maar wanneer je dit elke dag herhaalt kan het toch te veel worden.

Luister naar je lichaam

Iedereen heeft zijn eigen evenwicht tussen (geestelijke of lichamelijke) spanning en (geestelijke of lichamelijke) ontspanning. De beste adviseur ben je hierin zelf! Probeer geregeld stil te staan bij wat je lichaam je aangeeft: heb je nu behoefte aan een rustige avond, of heb wat (fysieke) inspanning nodig? Je lichaam vertelt het je allemaal, als je maar de tijd neemt om ernaar te luisteren! Je behandelaar kan je helpen hier een goed evenwicht in te vinden. Of download de NiceDay app en houd je activiteiten bij. Door middel van de gevoel registratie kun je makkelijk zien wanneer je je goed of minder goed voelt bij de hoeveelheid activiteiten die je doet.

Iedere maand staat er een thema centraal bij NiceDay. De maand juli was dit het thema “een nieuwe fase”. Iedereen maakt grote veranderingen mee, of het nu gaat om het einde van een relatie, een nieuwe baan of het krijgen van een kind. De één vindt het geweldig om nieuwe uitdagingen aan te gaan, maar de ander heeft het er misschien wat moeilijker mee. Wil je hier graag meer over lezen? We hebben alle recent verschenen blogs voor je op een rijtje gezet: 

Grote veranderingen kunnen stress en angstgevoelens met zich meebrengen. We weten allemaal dat dit een groot effect kan hebben op onze mentale gezondheid, maar wist jij ook dat dit een effect kan hebben op je huid? Hoe dat werkt en wat je ertegen kunt doen lees je in deze blog.

De corona crisis brengt constant nieuwe veranderingen met zich mee, en om de zoveel tijd bevinden we ons in een nieuwe fase. Waar we in eerste instantie nauwelijks de deur uit mochten, lijkt ons leven volgens de nieuwe norm nu langzaamaan vorm te krijgen. Maar wat betekent dat voor fysieke aanrakingen? 

In deze eerste van twee blogs bespreekt Verpleegkundig Specialist GGZ Daniëlle Coenjaerts het gebruik van antidepressiva. Wat is het precies, hoe werkt het en wat betekent het voor jou als je dit gaat gebruiken? 

Anne is psycholoog en kampte met onzekerheid en sombere gevoelens. Zij was in het verleden al eens in behandeling geweest, maar begon tijdens de corona crisis met een online behandeling via NiceDay. In deze blog vertelt zij hoe ze dit heeft ervaren.

Verandering, nieuwe kansen of uitdagingen, nieuwe plekken: we vinden het vaak allemaal maar spannend. Maar waarom vinden we verandering eigenlijk zo spannend? NiceDay psycholoog Wouter bespreekt het in zijn blog.

Evy stond in de bloei van haar leven, maar kreeg plotseling te maken met iets wat zij nog nooit eerder had meegemaakt: zij kreeg een paniekaanval. Ze ging in behandeling bij NiceDay voor haar klachten en vertelt haar verhaal.

Elke dag biedt nieuwe kansen en mogelijkheden; er is altijd ruimte voor een nieuw begin! Maar hoe grijp je die kansen, hoe haal jij meer uit je leven? Hier vind je zes tips die je daarbij kunnen helpen.

Als je relatie verbroken is, wat staat je dan allemaal te wachten? Ook voor degene die het uitmaakt kan dit een angstige en stressvolle situatie zijn. Hoe pak je je leven op na een verbroken relatie? NiceDay psycholoog Sarah geeft je tips in haar blog.

In deze tweede blog van Verpleegkundig Specialist GGZ Daniëlle Coenjaerts, bespreekt zij wat het betekent om te stoppen met antidepressiva. Hoe pak je dit aan, wat kun je verwachten en wat betekent dit voor jou?

Corona heeft een groot effect op ons allemaal, en velen voelen dan ook dat we écht even een tijdje gedwongen stilstaan. Dat stilstaan heeft voor veel mensen gezorgd voor een verandering in hun gedrag: ze zijn bewuster gaan leven. NiceDay psycholoog Britt bespreekt het in haar blog.

Verandering, verlies of grote maatschappelijke problemen zoals de corona crisis zijn soms moeilijk te verwerken. Bij zo’n nieuwe fase kan acceptatie je helpen om beter om te gaan met de situatie. Lees meer in deze blog.

Voor veel mensen is de jaarwisseling het startsein voor een beter leven. Maar je kunt natuurlijk op elk moment in je leven beslissen dat het tijd is voor een nieuwe fase, bijvoorbeeld als het gaat om gezonder en bewuster leven. Belangrijk hierin is: maak een gewoonte van gezond leven. De volgende tips kunnen je daarbij op weg helpen!

Het grote ‘normaal’ bestaat niet meer. Er zijn heel veel verschillende manieren om invulling aan je leven te geven en er is geen standaard waaraan je moet voldoen. Het gaat steeds meer om het vinden van een ‘goede match’ dan om het doen van ‘iets goeds’.

Stress en angstgevoelens ontstaan in je hersenen, maar zijn sterk voelbaar in je lichaam. Hartkloppingen, zweten, een opgejaagd gevoel; het zijn allemaal ervaringen die we associëren met stress of angst. Maar wist je dat deze ook een groot effect kunnen hebben op je huid? Volgens onderzoek kunnen stress en angst huidaandoeningen zoals acne of psoriasis verergeren of zelfs veroorzaken. 

Stressvolle periodes

In een onderzoek onder 101 mensen met de ziekte psoriasis, gaf ongeveer de helft aan dat dit ontstond gedurende een stressvolle periode in hun leven. Ongeveer twee derde van deze groep gaf aan dat hun psoriasis symptomen erger werden wanneer zij een hogere druk voelden.

Een ander onderzoek onder vrouwelijke medische studenten in Saudi-Arabië wijst uit dat stress een grote invloed had op de toename of verergering van acne. 

Waar we in de medische wereld vaak zien dat psychologie voor de geest en dermatologie voor de huid als twee aparte onderdelen worden gezien, hebben ze wel degelijk invloed op elkaar. Dermatoloog en professor Francisco Tausk, van het Universitair Medisch Centrum van Rochester, legt uit hoe dit werkt.

Het fysieke effect van stress

Wanneer je een stressvolle ervaring hebt, of je nu te laat bent voor een tentamen of in levensgevaar verkeert, maakt je lichaam stofjes aan. Het stofje wat je lichaam aanmaakt is norepinephrine, welke ervoor zorgt dat je hart bonkt en je spieren zich aanspannen voor de vecht- of vluchtreactie. Maar, die stofjes hebben een nare bijwerking: ze produceren ook moleculen, welke voor ontstekingen zorgen. Deze ontstekingen kunnen dan psoriasis of acne veroorzaken.

Het hormoon cortisol kan hier een helpende hand in zijn. Deze stopt de stressreactie en vermindert ontstekingen. Maar gedurende stressvolle situaties wordt dit hormoon afgebroken. Mensen met psoriasis of acne hebben al een lager cortisolgehalte en kunnen dus niet genoeg aanmaken om de gevolgen te bestrijden. De ontstekingen worden steeds erger en je talgklieren maken steeds meer oliën aan. Het resultaat? Een verergering van de huidaandoening.

Stemmingswisselingen

Andersom zorgen huidproblemen vaak ook voor stemmingswisselingen. Tieners met acne hebben moeite met hun zelfbeeld of worden gepest. Volwassenen met psoriasis schamen zich voor hun huid of zijn bang dat niemand ze durft aan te raken. Soms gaat het zo ver dat ze door schaamte sociale situaties gaan vermijden. Daarnaast hebben sommige medicaties voor deze huidproblemen als bijwerking depressieve gevoelens. Zo blijven stress en huidziektes elkaar versterken en beland je in een vicieuze cirkel.

Wat kun je doen?

Wanneer het je lukt om één van deze problemen aan te pakken kun je de vicieuze cirkel doorbreken. Je kunt naar een dermatoloog gaan om je huidproblemen aan te pakken, maar je kunt ook beginnen met je geest. Professor Tausk raadt zijn patiënten vaak aan om te beginnen met mindfulness, yoga of meditatie. Hieronder een aantal blogs die je hierbij kunnen helpen:

Wanneer je huidproblemen voortkomen uit een depressie of angstgevoelens kan het helpen om te beginnen met cognitieve gedragstherapie. Ga dan voor een verwijzing naar je huisarts.