Veel mensen kampen met overweldigende emoties. Dit kan in alle emoties voorkomen: boos, blij, verdriet of angst. Voor sommige mensen is het of de emoties als een vloedgolf binnen komen. Doordat je emoties je overweldigen kan je soms heftiger reageren dan je achteraf nodig of prettig vindt. Wanneer je emoties probeert te onderdrukken kan dit soms een tegengesteld effect hebben, waardoor ze nog overweldigender terugkomen. Als je last hebt van overweldigende emoties zal je dit waarschijnlijk herkennen. Waarom hebben sommige mensen hier last van en anderen niet?

Oorzaken van overweldigende emoties 

Onderzoek wijst uit dat het hebben van overweldigende emoties vaak een combinatie is van erfelijkheid (dus je genen), de omgeving waarin je opgroeit en wat je meemaakt in je leven. Als dit een veilige steunende omgeving is, heb je minder kans om later in je leven te worstelen met overweldigende emoties. Ook het beleven van een trauma, (bijvoorbeeld wanneer je betrokken raakt bij een auto ongeluk) geeft een grotere kans op overweldigende emoties.

Strategieën om om te gaan met emoties 

Voor mensen die hiermee geconfronteerd worden kan het lastig zijn om met zaken als pijn en verdriet om te gaan. De emoties zijn zo overweldigend dat het moeilijk kan zijn een goede uitlaatklep te vinden. Sommige mensen ontwikkelen strategieën (ook wel coping genoemd) die hen op korte termijn vaak opluchting geven, maar op lange termijn vaak schadelijk zijn. Voorbeelden zijn:

• Gebruiken van alcohol of drugs
• Jezelf terug trekken en passief worden
• Heel selectief in voedselinname of juist overeten
• Veel wisselende seksuele contacten
• Piekeren of jezelf pijn doen 

Herken jij je in een van deze strategieën? Neem dan contact op met je huisarts of behandelaar voor verdere ondersteuning.

Lange en korte termijn 

Vaak zijn mensen zich ervan bewust dat deze strategieën op lange termijn negatieve consequenties hebben, maar op het moment dat zij overweldigd worden is het moeilijk om een verstandige keuze te maken. Dit maakt het lastig om een cirkel van dit gedrag te doorbreken.

Hoe dan wel?

Leren omgaan met je emoties vraagt enige vorm van voorbereiding of oefening. Duurzame verandering vergt tijd. Wat je wel direct kunt doen is starten met het oefenen jezelf af te leiden van de overweldigende emoties. Maak hiervoor vooraf een plan zodat je weet wat je kunt doen als de emotie je overweldigt. Je kunt dit plan op een briefje schrijven en dit ergens bij je houden of in het zicht plaatsen. 

Op het moment zelf is het namelijk vaak moeilijk om helder na te denken. Jezelf afleiden kan op verschillende manieren:

• Doe een karwei in en rondom huis: auto wassen, planten water geven, opruimen, de was doen, vuil wegbrengen. Of knip je nagels of naar de kapper gaan. 
• Focus je aandacht op iemand anders. Bel bijvoorbeeld iemand op en vraag of je iets voor ze kan doen. Dit kan een vriend of familielid zijn maar ook een vrijwilligersorganisatie. 
• Leid je gedachten af: denk aan een leuke gebeurtenis, focus op je ademhaling of ga iets creatief doen. 
• Een van de oefeningen die ik persoonlijk waardevol vind is tellen. Het werkt rustgevend. Je kunt bijvoorbeeld tellen door hoeveel deuren je vandaag bent gelopen. Maar je kunt ook je ademhaling tellen.

Meer lezen?

Als je hier meer over wil lezen kun je het boek Omgaan met overweldigende emoties van ‘Matthew Mckay, Jeffrey Wood en Jeffrey Brantley’ aanschaffen. Dit is een boek bevat praktische informatie om om te gaan met overweldigende emoties.