Mensen zijn sociale dieren: we zijn afhankelijk van anderen en doen graag dingen samen. Hoe we ons gedragen en wat we zeggen wordt ook beïnvloed door mensen in onze directe omgeving. Het lijkt er soms zelfs op dat anderen bepalen wie je bent, hoeveel waarde je hebt en welke eigenschappen je bezit. Tegenwoordig zijn we zoveel bezig met wat anderen van ons vinden, of eigenlijk wat we denken dat anderen van ons vinden, dat we soms vergeten wie we nou eigenlijk zijn!

Drie keer jezelf

Edward Tory Higgins is de bedenker van de self-discrepancy theory. Deze theorie stelt dat een mens zichzelf vergelijkt met zelfgestelde standaarden en met hoe anderen ons zouden zien. Een mens heeft volgens Higgins drie ‘selfs’:

• The actual self: dit is hoe je naar jezelf kijkt.
• The ideal self: dit is wie we zouden willen zijn.
• The ought self: dit is hoe je gezien wilt worden door anderen.

Het ideale plaatje is als the actual self hetzelfde is als the ideal & the ought self. Ons zelfbeeld matcht dan precies met wie we zouden willen zijn en hoe we willen dat anderen ons zien. Als het verschil tussen the actual & the ideal self groot is, kan dat leiden tot teleurstelling en verdriet. Uit onderzoek komt naar voren dat klinisch depressieve mensen hierop de grootste mismatch hebben. Wanneer the actual & the ought self veel van elkaar verschillen, kan dat leiden tot irritatie, schuld, stress en zelfs angst. Uit onderzoek blijkt dat juist mensen met sociale angst hierop de grootste mismatch hebben.

Tips voor jouw zelfbeeld:

Onze afhankelijkheid van anderen kan ertoe leiden dat we onze actual self onderschatten of teveel verwachten van onze ideal & ought self. Het is dus goed om bewust te worden van wie we zijn en wat we van onszelf (mogen) verwachten. En dat doe je zo:

• Beschrijf jezelf eens in 3 zinnen en benoem hierin jouw krachten, kwaliteiten en eigenschappen. Beschrijf ook hoe je moeder of je beste vriend(in) je zou omschrijven. Zit er een verschil in de twee beschrijvingen? Zo ja, waarom?
• Houd elke dag een positief dagboek bij. Vaak vergeten we wat voor positieve dingen we allemaal op een dag doen en onthouden we de negatieve. Hoe we naar onszelf kijken, wordt bepaald door beiden!
• Merk je dat je angst ervaart in situaties wanneer je veel waarde hecht aan de mening van anderen? Onderzoek eens of de aanname die je hebt over jezelf of de aanname die je maakt over wat anderen van je denken, overeenkomt met de werkelijkheid. Ben je inderdaad niet leuk, niet goed genoeg, geen goede ouder of geen goede vriend? Of is het de angst die je zo laat denken? Probeer de situatie eens van een ander perspectief te bekijken!
• Denk eens na over je eigen standaarden en verwachtingen. Zijn ze realistisch en haalbaar? Zou je willen dat een ander ook zo is? Gebruik je geen woorden als ‘altijd’ of ‘nooit’? Benoem je niet alles met “Ik moet…”? Of ben je best wel streng voor jezelf? Schrijf dit allemaal eens op en bedenk voor jezelf of je misschien je verwachtingen iets zou moeten bijschaven.

NiceDay

Merk je dat je niet helemaal lekker in je vel zit en soms wat negatief over jezelf bent? Of wil je je bewuster worden van wie jij nu eigenlijk bent? Schrijf de oefeningen eens uit in de NiceDay app in een dagboekregistratie!