Tegenvallers horen bij het leven en ieder persoon reageert daar anders op. De een haalt zijn schouders op en de anders raakt in een dip of misschien wel in een depressie. Beperkende leefregels, zoals bijvoorbeeld “zie je wel ik ben onhandig” spelen hierbij een belangrijke rol. Uit onderzoek is gebleken dat kleine incidenten geregeld een rol spelen in het ontstaan van depressies bij een deel van de mensen. Een collega waar je het goed mee kunt vinden doet ineens bot tegen je, je bent afgewezen na een eerste date of je koffie valt om tijdens een vergadering zijn hier voorbeelden van. Vervelende situaties, maar het draait er om welke leefregels je hanteert. En vergeet niet: leefregels kun je aanpassen!

“Zie-je-wel-reflex”

Dit is een reflex die optreedt tijdens onbenullige momenten zeg klinisch psychologe Claudi Bockting. “Zie je wel, ik ben niet leuk genoeg” kan een reflex zijn die kan optreden waardoor de sterke gevoelens die iemand heeft nog eens versterkt kunnen worden. We hebben allemaal een setje van die reflexen die ons wat kwetsbaarder maken. Het zal je niet verbazen dat de meeste uit onze kindertijd stammen; een afwijzende ouder of levenservaringen die je hebt opgedaan vormen vaak de bron van die reflexen. In de psychologie worden deze reflexen leefregels of kernovertuigingen genoemd. Over het algemeen is het erg handig om leefregels te hebben omdat het je helpt om reacties van de mensen om je heen sneller te plaatsen. “Ik was een beetje bot tegen mijn partner” als je merkt dat je partner geïrriteerd reageert. Mensen die vatbaar zijn voor depressies of angstklachten hebben vaak leefregels die veel zwaarder wegen. Volgens Bockting zijn hun leefregels extremer en meer rigide. Hierdoor wordt het voor deze mensen erg moeilijk om mee te veranderen als de situatie verandert.

Disfunctionele leefregels

Als je bij jezelf merkt dat je regelmatig van slag bent door relatief onbelangrijke gebeurtenissen dan is er een grote kans dat daar een disfunctionele gedachte achter zit. Een aantal voorbeelden van disfunctionele gedachten zijn:

“Bij mij gaat het altijd mis”
“Zie je wel, ik ben een mislukkeling”
“Mensen verlaten mij altijd”
“Ik ben nutteloos”

Nieuwe leefregels opstellen

Het goede nieuws is dat je nieuwe leefregels of helpende gedachten kunt ontwikkelen die je kunnen helpen om niet steeds te verzanden in disfunctionele gedachten. Hierdoor voorkom je dat je steeds in een dal terecht komt. Als je vaak genoeg blijf denken “bij mij gaat het altijd mis” dan zul je steeds blijven letten op de mislukkingen waardoor je de successen als een toeval kunt beschouwen. Bockting heeft in de afgelopen jaren een cognitieve training ontwikkeld voor mensen die te maken hadden met terugkerende depressies. Ze onderzocht hun disfunctionele leefregels en kwam op het idee om daar tegenover ‘droomleefregels’ opstellen. Je kunt het zien als een tegenhanger van de disfunctionele regels. Bockting geeft aan dat de droomleefregels niet perse realistisch hoeven te zijn, want dat zijn de strenge leefregels ook niet altijd. Als je eenmaal een droomleefregel hebt opgesteld, dan kun je proberen om deze zoveel mogelijk te visualiseren en daarover fantaseren. Doe dit zo uitgebreid mogelijk. Volgens Bockting werkte dit voor haar cliënten. Hierdoor kun je nieuwe situaties proberen aan te gaan met nieuwe leefregels die je juist verder kunnen helpen in je leven.

NiceDay app

Wil je ook aan de slag met het onderzoeken van jouw leefregels? Gebruik de NiceDay dagboekregistraties. Daarnaast kun je gaan inplannen wanneer je wilt fantaseren over jouw ‘droomleefregels’. Succes!