Je hebt elke dag zo�n 40.000 gedachten. Het grootste deel van je gedachten is onbewust, onthoud je niet, of vervliegen snel weer. Het is lastig om in zoveel gedachten structuur aan te brengen, ook wanneer je er bewust over nadenkt. Een van de manieren om deze gedachtenstroom te vertragen en daardoor structuur te krijgen, is door te schrijven. Maar waarom is schrijven goed voor je? Ik leg het je uit in deze blog.�

Het nut van schrijven

• Schrijven werkt goed omdat je daardoor grip krijgt op je gedachten, ze worden �echt� en je brengt structuur aan.�
• Stel dat je iets wil uitwerken of plannen zoals een gedragsverandering, bijvoorbeeld vaker bewegen. Dan is alleen erover nadenken niet voldoende. Je zult merken dat zo�n plan pas effectief werkt als je je gedachten op papier zet en je jouw doelen letterlijk voor je ziet (Pilarczyk, 2017).�
• Uit een onderzoek van de Universiteit Twente blijkt dat over jezelf schrijven effectief is bij een depressie, omdat het zorgt voor een daling van de klachten.�
• Daarnaast helpt schrijven bij het verwerken van (traumatische) herinneringen, blijkt uit onderzoek van de University of Texas.�
• Schrijven zorgt voor reflectie, zelfinzicht en voor persoonlijke ontwikkeling. Je neemt de tijd om informatie te verwerken en denkt er goed over na.�
• Door schrijven onthoud je informatie beter en kun je het nog nalezen als je iets vergeten bent.�
• Door informatie te noteren, heb je een visuele reminder voor jezelf. Deze kun je ergens ophangen of als reminder in je telefoon instellen, zodat je er regelmatig aan herinnerd wordt als dat nodig is.�
• Schrijf je liever op papier dan digitaal? Dat kan extra bijdragen aan de ontwikkeling van je hersenen en je motoriek, want met pen en papier schrijven is een complexe handeling waar spieren vanuit je hele lichaam bij betrokken zijn.�

Hoe begin je met schrijven?

Ga rustig zitten en neem de tijd om jouw gedachten op te schrijven met behulp van een laptop, smartphone of pen en papier. Laat je gedachten de vrije loop en schrijf op wat voor jou relevant is. Wanneer je dingen opschrijft, is het goed te beseffen dat er geen goed of fout is! Het zijn jouw eigen priv� notities en gedachten en daar hangt geen waardeoordeel aan. Vind je schrijven lastig? Dan kun je jouw gedachten ook visualiseren aan de hand van tekeningen, diagrammen of illustraties.�

Wanneer kun je dingen opschrijven?

Op verschillende momenten is het nuttig om dingen op te schrijven. Denk bijvoorbeeld eens aan de volgende situaties:�

• Dagboek bijhouden: In een dagboek reflecteer je op de dag door erover te schrijven. Je kunt ook een bewust thema kiezen voor je dagboek, bijvoorbeeld een dankbaarheidsdagboek of een positief dagboek.�

• To-do lijstje: Als je de dingen die je nog moet doen opschrijft, is de kans kleiner dat je ze vergeet en is er meer ruimte in je hoofd voor andere dingen. De voordelen van een to-do lijstje lees je hier.�

• Doelen stellen: Schrijf jouw doelen zo duidelijk, concreet en gedetailleerd mogelijk op. Door alle details op te schrijven, maak je het zichtbaar en worden jouw doelen beter geregistreerd in je hersenen, zelfs in je onderbewustzijn (Pilarczyk, 2017).

• Plannen maken: Dit is waar je jouw agenda of Daily Planner in NiceDay voor kan gebruiken. Schrijf jouw plannen concreet op en stel een reminder in die jou helpt herinneren aan je plannen. Je hoeft niet alles te onthouden :)�

• Na een sessie: ben je in therapie of volg je coaching? Door zelf een gespreksnotitie te maken na afloop van je gesprek, sta je bewust stil bij wat er is besproken door dit in je eigen woorden te noteren en daardoor kun je de informatie beter onthouden. Het vergroot ook jouw eigen regie, helpt ter reflectie en draagt bij aan jouw proces. Je kunt dit in NiceDay doen, door in het overzicht van de Trackers, op het kopje �Gespreksnotities� op de + knop te klikken.�
• Na een goed gesprek met een naaste: Wanneer je een goed gesprek hebt gehad met een naaste, bijvoorbeeld een vriend, familielid of collega, kan het helpen om achteraf de meest waardevolle informatie op te schrijven. Je kunt de besproken informatie dan nog eens teruglezen wanneer dat relevant is. Zeker wanneer het gesprek lang duurde of er veel emoties in het spel waren, is het soms lastiger om informatie te onthouden. Je kunt het opschrijven in een notitieboekje of in een dagboek registratie in NiceDay.�

Tip! Stel een dagboek reminder in in NiceDay die jou helpt herinneren om elke dag iets op te schrijven, hoe groot of hoe klein het ook is.

Wil jij anderen inspireren met jouw geschreven verhalen? Deel dan jouw verhaal op onze blog!�

Verandering. Het is iets wat iedereen vervelend vindt. Je moet afstappen van je oude gewoontes of je moet stoppen met iets wat je al zo lang op dezelfde manier doet. De signalen zijn vaak duidelijk: zo kan het niet meer verder. De stap naar verandering kan soms heel beangstigend en moeilijk zijn. Hoe start je nu met veranderen? En misschien nog wel belangrijker: hoe houd je dit vol?

Maak een plan

Vaak zit alles perfect in ons hoofd en weten we wat er moet gebeuren. Alleen die eerste stap is lastig. Maak de verandering concreet door het op te schrijven. Zo wordt het tastbaarder en een stuk echter.�

Schrijf voor jezelf op wat je wilt veranderen. Misschien wil je wel positiever in het leven staan. Of weer gaan sporten. Of sparen voor een wereldreis! Schrijf jouw persoonlijke doel op. Wanneer vind je dat je het bereikt hebt?

En wat heb je ervoor nodig? Wat kun je doen om dit te bereiken? In welke stappen kun je dit bereiken? Maak een realistisch stappenplan, want alles in ��n grote stap doen, dat lukt niet zomaar!

Stok achter de deur

Nu komt het zware werk: nu moet je het ook nog echt gaan doen. Probeer jezelf te motiveren door op te schrijven wat het je oplevert. Je kunt bijvoorbeeld een lijst maken van voor- en nadelen op de korte en lange termijn. Noteer alles wat in je opkomt en onthoud vooral waarom je deze verandering moet doorzetten. Door alles op te schrijven maak je het tastbaar, wat belangrijk is voor het proces hierna.

Je kunt jezelf ook extern laten motiveren. Vertel het bijvoorbeeld tegen je moeder/beste vriend/oma, wie dan ook. En vraag om een beetje support. Iemand die je steunt in het behalen van je doelen is een goede stok achter de deur!�

Ook kun je een afspraak met jezelf maken. Bijvoorbeeld dat je een nieuwe telefoon mag kopen als je je doel hebt behaald. Of misschien een weekend weg naar een ver land!

Herinner en beloon jezelf

Je stopt je ziel en zaligheid in het behalen van je doelen. Het vreet energie en het kan gebeuren dat het soms allemaal even wat minder goed gaat. Opgeven loert om de hoek. Probeer jezelf dan constant te herinneren waar je het voor doet, want gedurende de tocht kun je je doel uit het zicht verliezen. Pak je lijstje van voor- en nadelen er eens bij en bel je moeder op voor wat mental support!�

Vergeet ook niet om jezelf te belonen voor de moeite die je er in stopt. Je werkt er hard voor en het moet niet alleen maar bloed, zweet en tranen kosten. Haal een keertje iets lekkers, koop een klein cadeautje voor jezelf of ga iets leuks doen met vrienden! Je mag jezelf ook wel eens complimenteren voor die stappen die je zet. Dat zou je voor een ander toch ook doen?

Monitor je voortgang

Het doel lijkt altijd ver weg, totdat je het ein-de-lijk behaald hebt. Waarom zou je dan niet je stappen bijhouden? Schrijf bijvoorbeeld aan het begin op dat je op 0% zit. Gedurende het proces kun je bijhouden hoeveel je al vooruit bent gegaan. Zo komt die 100% steeds dichterbij en weet je wat de stappen zijn die je nog moet zetten. Het doel is mooi om te behalen, maar het is de weg ernaartoe die het het waard maakt!

NiceDay

Schrijf jouw veranderplan op in een dagboekregistratie in de NiceDay app. Maak daarnaast een lijstje van voor- en nadelen en wat je kunt doen om jezelf gemotiveerd te houden. Maak ook een afspraak met jezelf wanneer je je voortgang noteert. Je kunt misschien zelfs beloningen koppelen aan je voortgang.

Het nieuwe jaar is bijna aangebroken en veel mensen willen het nieuwe jaar sportief beginnen. De sportscholen maken hier gebruik van, zo zijn er volop aanbiedingen. Wat maakt het dat mensen in het nieuwe jaar opeens graag willen sporten en meer willen bewegen?

Maand december

Komt het doordat men na de maand december, waarin er veel wordt gegeten, alle kilo�s weer kwijt wil? Of is het toch �nieuw begin, nieuwe kansen�? In ieder geval zijn mensen in het nieuwe jaar erg gemotiveerd om te sporten en daar is zeker niets mis mee!

Hou vol!

Helaas is het niet voor niets dat mensen zich in januari massaal inschrijven bij sportscholen. De meesten houden het een paar maanden vol en zwakken daarna af. Wat zonde is, want je hebt dan meestal de zwaarste periode er al opzitten. In het begin moet je vaak nog spieren en conditie opbouwen waardoor het sporten zwaarder kan aanvoelen. Wanneer dit eenmaal opgebouwd is, zou het sporten eigenlijk makkelijker moeten gaan. Toch stoppen veel mensen met het sporten. Het wordt saai! Een beetje variatie in je workout routine kan daarom helpen. Denk out-of-the-box!

Verder is het hebben van een doel een bron van motivatie. Zorg ervoor dat het een haalbaar doel is, anders is het alleen maar demotiverend. Realiseer je dat je het voor jezelf doet. Het is voor je eigen lichaam en dus voor een goed doel, dat geeft je motivatie.

Hoe blijf je gemotiveerd?

Natuurlijk is het makkelijk praten: vind de juiste motivatie en stel haalbare doelen op. Maar hoe kun je gemotiveerd blijven? Er zijn verschillende manieren om dat te bereiken. Bijvoorbeeld, elke keer op hetzelfde tijdstip sporten, dit zorgt ervoor dat het een �gewoonte� wordt. Een gewoonte is iets wat dan vanzelfsprekend is voor jou, hierdoor kost het minder moeite en wilskracht.

Daarnaast is het belangrijk om op te schrijven wat je valkuilen zijn. Hier kun je van leren! Als je bijvoorbeeld wil weten in hoeverre je doel haalbaar is, kun je dit rondvragen aan mensen die hier verstand van hebben, bijvoorbeeld personal sportcoaches of medewerkers in de sportschool.

NiceDay app

Plan een workout in je Daily Planner in de NiceDay app en beschrijf hoe je je voelt voor en na het sporten.

Fitter worden, energieker zijn, gezond eten en gelukkig zijn. Welk doel je ook wilt bereiken, je ervaart altijd ups en downs, goede en slechte tijden. Soms moet je een stap terug nemen om vooruit te komen. Om je doelen te behalen moet je fouten maken, leren van je fout hebben en vooral niet opgeven. Dit artikel kan je helpen in de reis naar je doelen.

Kleine stapjes
Ben jij super gemotiveerd om je doelen te halen en wil jij je hele leefstijl omgooien? Dat is een goed begin, maar helaas niet haalbaar. Doelen die ver weg van je staan geven je niet genoeg houvast en voldoening. Mensen zijn gewoontedieren, grote veranderingen kosten simpelweg te veel energie. Dus one thing at the time! Kleine stapjes zijn makkelijker voor je en stapelen zich uiteindelijk op tot grote veranderingen. Ga dus niet opeens elke dag sporten wanneer je wat fitter wilt worden, ook met twee keer per week sporten zal je al veranderingen zien!

Do not wait until you have reached your goals to be proud of yourself. Be proud of every step you take towards your goal.

Geef niet op!
Gaat het niet zo lekker met je doelen? Is het behalen van je doel te vermoeiend? Geef niet op! Misschien heb je toch wat te veel hooi op je vork genomen. Of misschien zijn er onvoorziene omstandigheden die je doel in de weg zitten? Het is ok� om het zwaar te hebben. Neem een korte pauze en laad jezelf weer op. Laat je inspireren en ben je bewust waarom je het doel wilt bereiken. Denk aan de positieve gevolgen van het behalen van je doelen en wat het je gaat opleveren.

Fouten maken
Niemand kan doelen behalen zonder tegenslagen. Maar zie fouten niet als iets negatiefs, maar als een leermoment. Negatieve ervaringen onthou je immers veel beter dan positieve ervaringen. Bedenk wat er fout ging en hoe je het volgende keer beter kan doen. Stuur jezelf aan de hand van je fouten de goede weg op.

Mistakes are proof that you are trying.

Eigen tempo
Heb jij er keihard aan moeten trekken deze week terwijl hetzelfde voor je vriendinnen niks voorstelt? Dat maakt niet uit, iedereen is anders. Het zijn jouw doelen, dus haal ze in jouw tempo! Aan het behalen van succes zit geen deadline, geef jezelf de tijd om van een verandering een gewoonte te maken.

Tegenslagen
Onderweg naar succes zullen er ongetwijfeld een hoop tegenslagen zijn. Maar hou je alleen bezig met de tegenslagen waar je invloed op hebt. Het kost te veel energie om je over alles druk te maken. Je hebt bijvoorbeeld geen invloed op het weer, maar je kan je er wel op kleden.

Doelen: heb jij je deze week niet aan je doelen kunnen houden? Geef niet op en gun jezelf een adempauze. Bedenk wat je allemaal al hebt bereikt en wees trots op jezelf!

Het oude jaar ligt alweer achter ons, de dagen gaan worden weer langer, nog even door het kouder worden heen en dan, dan is het weer lente en zullen we weer volop in de running zijn. Tenminste: zo is de gedachte, zo is de hoop!

Van alle kanten word ik deze dagen bekogeld door adviezen over goede voornemens, over slechte voornemens, over het wel of niet aangaan van voornemens, over tips hoe je het beste om moet gaan met die voornemens � adviezen en lifestyle wijsheden grossieren weer welig! Ik lees hoe je je doelen moet kiezen, hoe je dicht bij jezelf moet blijven, hoe je de lat hoog moet durven leggen en hoe je de lat niet te hoog moet leggen, hoe je er vol voor moet gaan en hoe je je niet gek moet laten maken, niet moet laten opfokken en gewoon in het nu moet blijven maar wel in proactief moet zijn. Wat een kakofonische dwangneurose!

Aan alle kanten wordt weer aan mij getrokken en geduwd nog voordat ik zelf goed weet waar ik me reeds bevind, wat ik hier wil doen en waarvan ik wil genieten. Pas als ik dat weet wil ik denken over waar ik eventueel nog naar toe wil, wat ik daar mogelijk kan vinden en wat ik er mee zou willen doen. Rust, Reflectie en Reisadvies is wat ik nodig heb.

Sinds ik uit mijn duistere depressie ben opgestaan, het stukken beter met me gaat en ik als het ware in herstel ben, voel ik een tweestrijd in mij woeden. Zodra ik me goed voel, wil ik weer van alles. Dan wil ik de verloren tijd inhalen en wil ik mijn leven weer opbouwen. Ik wil dan mijn docentschap uitbreiden, studeren en nieuwe cursussen maken. Dan voel ik de drang om me maatschappelijk meer te profileren, meer mensen te spreken, nieuwe contacten te leggen. Dan droom ik ervan om mijn eigen praktijk op te zetten. Ik wil dan volop in het leven gaan staan en al mijn talenten (door) ontwikkelen.

Maar al deze verlangens, wensen en goede voornemens geven me juist zo ontzettend veel stress dat ik bijna weer in een depressie raak. Het wordt me dan te veel: ik voel druk om te presteren, ik voel angst om te falen en ik voel alle energie uit me stromen. Mensen in mijn omgeving vinden het weliswaar krachtig en prachtig en oh zo knap dat ik weer wat van mijn leven wil maken. Zij stimuleren me dan ook enorm om er vooral vol voor te gaan. Wat heb je te verliezen, zeggen ze dan. Nou, wat ik te verliezen heb, is mijn goede gemoedstoestand, mijn niet-depressief-zijn, mijn stabiliteit, mijn kleine beetje levensgenot die ik nu meestal dagelijks ervaar!

Tegenover mijn proactieve kant staat dus mijn meer behoudende kant. Ik wil namelijk echt nooit meer terug naar die depressieve duisternis, die bodemloze put, die oneindige diepte, daar waar ik alleen maar tranen te drinken had en waar de lucht zwaar en giftig was, een leven waarin ik niets dan zelfmoordgedachten te denken had. Nee, ik moet oppassen en niet te hard van stapel lopen, niet aan mezelf voorbijgaan. Ik heb een beperking en moet mezelf niet dwingen om over mijn grenzen te gaan. Beter is het om te genieten van waar ik nu ben, wat ik heb bereikt, hier in het licht waar de lucht fris is, mijn ogen meestal helder zijn en mijn hart weer sneller kan kloppen voor een liefde, een glimlach. Want wie zit nu te wachten op prestaties, mijn leven opbouwen, verloren tijd inhalen, etc. om vervolgens weer in te storten?

Mag ik gewoon ook op mijn gemak leven? Niet te druk doen, niet teveel willen, lekker relaxed zijn. Is het ook oke? om dingen te doen die ik leuk vind maar maatschappelijk niet zo veel bijdragen, die niet zo nuttig zijn? Is dat niet ook een goede weg om te bewandelen? Al die pretenties en al die hoogdravende wensen kan ik beter loslaten. Ik hoef niet zo nodig met die maatschappelijke race mee doen om status te verwerven. Of toch? Wat zullen mensen echter wel niet van me vinden als ik lekker niks meer doe? Zullen ze me dan nog wel waarderen, me respecteren? Of zullen ze me dan juist lui vinden, een nietsnut, een steuntrekker, een uitvreter? En hoe ervaar ik dat zelf? Kan ik voldoende zelfwaardering ervaren, doel en richting in mijn leven?

Het is deze tweestrijd die ik dus nu al een paar jaar voel. Elk van die twee uiterste nemen een loopje met me en trekken me verschillende kanten op. Aan de ene kant voel ik de noodzaak om te gaan rennen, werken, presteren � meedoen met de volwassen mensen. Met het gevolg op vermoeidheid, stress en somberheid. Aan de andere kant voel ik dan de nuchterheid om het allemaal los te laten, voorzichtig met mezelf zijn en gewoon van mijn leven in het klein te genieten. Ik heb zo�n veertig jaar een ontzettende klote tijd gehad, mag ik dan nu de andere veertig jaar ervan genieten?

Of bestaat er een derde weg die ik nog niet gevonden heb? Een weg waarin ik me niet hoef te schamen als ik niet volop in het maatschappelijke leven mee draai. Maar ook een leven waarin ik voldoende doelen kan nastreven binnen mijn grenzen om een waardevol leven te kunnen leiden. Daar zou ik wel wat meer over willen lezen in al die lifestyle blogs, zulk adviezen zou ik wel oor naar hebben, hier wil ik me wel wat meer in verdiepen!

Er zijn verschillende soorten emoties, zijn opgedeeld in de volgende zes; angst, afschuw, verbazing, verdriet, vreugde en woede. Deze basisemoties zijn universeel, dat betekent dat over de hele wereld deze emoties hetzelfde zijn. Emoties hebben invloed op het streven van jouw welzijn. Positieve emoties herstellen en handhaven de natuurlijke en gezonde balans van je lichaamsfuncties. Negatieve emoties verstoren het balans. Het stimuleren van positieve emoties zorgt dat je dingen positiever kan bekijken en informatie beter onthoudt.

Streven naar doelen
Het voelen en aanvaarden van emotie, geeft je aanzet om in beweging te komen. Ieder mens streeft namelijk naar zijn wensen en probeert de kloof tussen zijn wens en werkelijkheid te overbruggen. Deze kloof bestaat uit doelen, verlangens en verwachtingen. Als de werkelijkheid hiermee overeenkomt, ervaren we sterke positieve gevoelens. Met werkelijkheid wordt bedoeld of het haalbaar is voor de persoon, vraag je niet teveel van jezelf. Als de kloof tussen werkelijkheid en onze doelen, verlangens en verwachtingen groot is, ervaren we meer negatieve gevoelens. Dit komt doordat het lastig is om je wens te realiseren, je moet vaak veel moeite doen zonder resultaat. Door haalbare doelen op te stellen zul je merken dat je positieve emoties zult hebben. Deze emoties helpen je met het proces van je wens, de ontwikkeling van jezelf en de haalbaarheid van je doelen.

Gezondheid
Emoties hebben dus invloed op hoe je doelen kan realiseren. Emoties hebben ook invloed op je gezondheid, vooral hoe deze tot uiting komen. Negatieve emoties komen tot uiting als transpireren, hartkloppingen en/of trillen. Deze lichamelijke uiting zijn een reactie op stress. Minder merkbaar zijn de interne gevolgen, als; darmklachten, verstoring van je bloeddruk en bloeddoorstroming. Deze reacties en verstoringen kunnen lang na de emotionele gebeurtenis blijven. Hierdoor blijft de gezonde balans van je lichaam verstoord. Er is ook veel onderzoek gedaan naar de invloed van positieve emoties op je gezondheid. Er is bewezen dat je door positief denken ook creatiever kan denken. Je maakt namelijk creatieve verbindingen aan. Door deze verbinding ga je positiever naar zaken krijgen, waardoor je ook beter gaat voelen.

�Er is geen verandering van duisternis naar licht,
van stilstand naar beweging, zonder emotie�
– Carl Gustav Jung.

Een nieuw jaar met nieuwe kansen: veel mensen willen dingen in het leven dit jaar anders aanpakken dan dat ze in het afgelopen jaar hebben gedaan. Afvallen, productiever worden, stoppen met roken, minder drinken en meer bewegen zijn de meest voorkomende voornemens. Volgens een onderzoek van NU.nl heeft een derde van de Nederlanders goede voornemens voor 2017. De kans op slagen is echter bijna even groot als de kans dat goede voornemens ergens in het verloop van het jaar stranden. Voor veel mensen is er dus nog genoeg vooruitgang te behalen. In dit artikel bespreken de stappen die je kan doorlopen, zodat je de goede voornemens voor 2018 wel gaat halen!

Denk na en stel op
Waarom mislukken zoveel goede voornemens? Een reden hiervoor is dat veel goede voornemens een oplossing zijn voor het symptoom, maar niet de oplossing voor het onderliggende probleem. Een goed voorbeeld is dat mensen willen afvallen. Mensen richten zich op zo snel mogelijk vet verbranden.Dit werkt misschien op de korte termijn, maar dit is slechts een klein onderdeel van een gezonder eet- en drinkpatroon.

Nu je nagedacht hebt over het onderliggende probleem, is het belangrijk om concrete doelen met een bijbehorend plan hiervoor op te stellen. Stel doelen waarvan je denkt dat je deze vol kan houden of bouw het langzaam op zodat je er eerst aan kan wennen. Op deze manier verklein je de kans dat het goede voornemen mislukt.

Hou vol
Goede voornemens gaan vaak over het veranderen van gewoonten. Dit is ten eerste lastig omdat het om een ingeworteld patroon gaat, het kost tijd om een vast patroon te veranderen. Het is dan ook belangrijk om, zeker in het begin, jouw nieuwe patroon vast te houden, zodat het de tijd heeft om de oude gewoonte te vervangen. Onderzoek laat ook zien dat wie zijn goede voornemen de eerste drie maanden volhoudt, ook meestal het hele jaar doorzet. Hoe hou je dit dan vol?

• Maak een lijst met voordelen. Dit is een reminder tijdens de moeilijke momenten, zodat je niet vergeet waarom je dit goede voornemen nastreeft. Bijvoorbeeld: ik wil fitter zijn, ik wil een goed voorbeeld zijn voor mijn kinderen of ik wil geld overhouden.
• Vertel mensen in jouw omgeving wat jij anders wil doen dit jaar. Steun, begrip en respect vanuit jouw omgeving kunnen jouw motivatie een behoorlijke boost geven.
• Geef niet op na een ‘slippertje’ maar leer hiervan. Veel mensen geven hun goede voornemens op nadat ze de fout zijn ingegaan. Dit is zonde, aangezien je al op de goede weg was! Zie dit dus niet als een mislukking maar als een kleine terugval. Ga na waarom je van al die momenten juist nu de fout bent ingegaan. Gebruik deze kennis om herhaling te voorkomen. Daarnaast mag je ook best een keertje sporten overslaan of iets ongezonds eten als je al op de goede weg bent.
• Beloon jezelf. Een gewoonte veranderen vraagt veel discipline en wilskracht. Daar mag best een beloning tegenover staan. Op deze manier associeer je deze verandering ook met iets positiefs.