In mijn vorige blog heb ik uitgelegd wat antidepressiva precies is en zoals beloofd ga ik in deze blog verder in op het stoppen met antidepressiva. Hoe pak je het stoppen aan en waar moet je op letten? De volgende tien tips kunnen je hier mogelijk bij helpen:

1. Zet de voor- en nadelen op een rijtje

Als je wil stoppen met antidepressiva, stel jezelf eens de volgende vragen:

– Waarom denk ik na over het stoppen met antidepressiva?

– Hoe goed hebben de antidepressiva geholpen?

– Heb ik (veel) last van bijwerkingen?

– Wat zijn andere voor- en nadelen voor mij?

2. Praat erover met je omgeving

Het is niet altijd makkelijk om met je omgeving over je antidepressivagebruik te praten, maar dat maakt het niet minder belangrijk. Mensen die dicht bij je staan zien vaak goed hoe het écht met je gaat. Ondanks dat ze zelf misschien een mening over antidepressiva hebben, willen ze vooral dat het goed met je gaat. Probeer dus inzicht te krijgen in hoe je partner, kinderen en goede vrienden aankijken tegen je antidepressivagebruik. Hebben ze bijvoorbeeld eerder gezien dat afbouwen niet lukte, of hebben ze van dichtbij meegemaakt dat antidepressiva wel of niet goed hielpen? Deze informatie kan je helpen bij je beslissing. 

3. Maak onderscheid tussen feiten en fabels over antidepressiva

Om een goede beslissing over het stoppen met antidepressiva maken, moet je je verdiepen in de feiten. Als je de feiten en fabels weet te onderscheiden, kun je een goede beslissing maken. Ga op zoek naar betrouwbare bronnen en onafhankelijke websites en praat erover met je behandelaar of dokter. Een goede bron is bijvoorbeeld de website van thuisarts. 

4. Stop om de juiste redenen

Bijna iedereen die antidepressiva (heeft) gebruikt kent het stemmetje dat af en toe de kop opsteekt: “Waarom kan je het niet zelf? Ben ik zwak omdat ik antidepressiva gebruik?”. Het is een groot misverstand dat het gebruik van antidepressiva de makkelijke oplossing is. Laat jezelf dus niet beïnvloeden door deze negatieve gedachten wanneer je overweegt te stoppen. 

5. Kies het goede moment

Kies het juiste moment om te stoppen met antidepressiva. Het is niet verstandig om met antidepressiva te stoppen tijdens een stressvolle periode, wanneer er weinig stabiliteit is in je leven. Denk bijvoorbeeld aan een scheiding, relatieproblemen, stress op het werk, of grote financiële zorgen. Probeer dan eerst in rustiger vaarwater te komen, voordat je aan afbouwen begint. Ook is het niet verstandig om af te bouwen als je nog veel last hebt van klachten zoals somberheid of angst hebt. Wacht op een moment wanneer je je stabiel voelt en rust in je leven hebt.

6. Weet wat je kan verwachten

Overleg het altijd met je arts wanneer je overweegt te stoppen. Daarnaast is het belangrijk dat je weet wat je kan verwachten. De meest voorkomende misvatting over antidepressiva is dat ze verslavend zijn en leiden tot afhankelijkheid. Wel kun je wanneer je stopt met antidepressiva last krijgen van ontwenningsverschijnselen Niet iedereen krijgt hiermee te maken: ongeveer 20-40% van de mensen.

De meest voorkomende ontwenningsverschijnselen zijn griepachtige verschijnselen, zoals spierpijn, misselijkheid, hoofdpijn, zweten, moeheid en duizeligheid. Je kunt ook last krijgen van prikkelbaarheid, slaapproblemen, angst en stemmingswisselingen. De klachten treden meestal een aantal dagen na de dosisverlaging op en duren ongeveer 1 tot 4 weken. Ontwenningsverschijnselen zijn natuurlijk erg vervelend, maar dat betekent niet dat het stoppen met antidepressiva altijd moeizaam gaat of dat stoppen onmogelijk is. Dit is voor iedereen verschillend. Belangrijk is ook om je te beseffen dat ontwenningsverschijnselen iets anders zijn dan een terugval. 

7. Maak een goed afbouwplan

Als je wil stoppen met je antidepressiva is een goed afbouwplan heel belangrijk. Bij zo’n belangrijk onderwerp moet je niets aan het toeval overlaten. Zorg ervoor dat je goed voorbereid bent en bespreek dit plan met je huisarts, psychiater of verpleegkundig specialist GGZ. Die zal rekening houden met het soort medicijn wat je gebruikt, de duur van de behandeling, de hoogte van de dosering en natuurlijk met je eigen voorkeur en eventuele eerdere ervaringen met stoppen.

8. Neem de tijd

Dit kan niet genoeg benadrukt worden: neem de tijd voor het afbouwen van antidepressiva. Leg geen druk op jezelf om in een bepaalde tijd te stoppen, maar gun jezelf de ruimte om dit te doen op je eigen tempo. 

9. Druppels of taperingstrips kunnen helpen

Soms lukt het niet om alleen met een goed afbouwplan en duidelijke afspraken te stoppen met antidepressiva, bijvoorbeeld wanneer je veel last hebt van ontwenningsverschijnselen. In dat geval kan een ‘normale’ afbouw met pillen lastig zijn. Gelukkig zijn sommige antidepressiva ook in druppelvorm of taperingstrips beschikbaar, waarmee het makkelijker is om langzaam aan af te bouwen.

Probeer niet ten koste van alles te stoppen

Als het niet lukt om te stoppen, of als het antidepressivum dat je slikt je leven eigenlijk veel waardevoller maakt, dan is één van de mogelijkheden om het te blijven gebruiken. Sluit deze mogelijkheid niet uit omdat je denkt dat dit zo hoort. Vooral geldt: als je overweegt te stoppen met antidepressiva, bespreek dit dan altijd met je psychiater, verpleegkundig specialist GGZ of huisarts.