Emoties spelen een grote rol in ons leven en het verwerken van emoties is een belangrijk proces. Wanneer dit misgaat, kunnen we hier op de lange termijn last van krijgen. Maar hoe werkt emotieverwerking? Hieronder lees je meer over dit proces en wanneer het fout kan gaan.

Emotional Processing Theory

Bijna 50 jaar geleden hebben Edna Foa en Michael Kozak een theorie ontwikkeld om emotieverwerking uit te leggen: de Emotional Processing theory. Alles wat je meemaakt, wordt als een soort programma opgeslagen in jouw hersenen. Als je later in een vergelijkbare situatie terechtkomt, wordt het bijbehorende programma geactiveerd zodat je weet wat je moet doen. Om het programma goed te laten werken, is er belangrijke informatie nodig. Hieronder zie je een voorbeeld van zulke informatie rondom het tegenkomen van een wilde beer:

• Signaal: Het zien van een wilde beer.
• Lichamelijke reactie: Een verhoogde hartslag.
• Betekenis: Een beer is gevaarlijk!
• Respons: Een snelle hartslag betekent dat ik bang ben.

Doordat deze informatie beschikbaar is in jouw brein, kun je hier snel op reageren en bijvoorbeeld vluchten of je verstoppen. Op deze manier zijn je emoties helpend. Dit wordt gezien als een gezonde reactie. 

Problematische reacties

Soms kan het voorkomen dat zo’n automatische reactie niet juist is. Een reactie wordt als problematisch gezien in de volgende situaties:

• De informatie is geen correcte weergave van de werkelijkheid.
• De lichamelijke symptomen en angstreacties worden veroorzaakt door iets ongevaarlijks.
• De angstreacties belemmeren het dagelijks functioneren.
• Ongevaarlijke signalen en responsen worden gezien als iets gevaarlijks.

Dit soort situaties zie je vaak terug bij angst- en traumaklachten. Bijvoorbeeld bij angst voor spinnen, waar iets relatief ongevaarlijks een heftige reactie veroorzaakt. Of als kortademigheid een signaal is om in paniek te raken. Maar ook gedachten aan bijvoorbeeld een traumatische ervaring kunnen onnodig een angstreactie geven, omdat het lijkt alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt.

Wanneer je een problematische reactie wilt veranderen, zijn er twee vereisten: de emotie zal geactiveerd moeten worden en de oude foutieve informatie moet worden vervangen door realistische informatie. Dit betekent dat je angst zult moeten opzoeken om angst te kunnen verminderen. En dat gaat dus precies tegen je gevoel in!

NiceDay

Probeer voor jezelf eens te beschrijven in wat voor typische situaties jij met een (te) heftige emotie reageert. Beschrijf de informatie om jouw programma in kaart te brengen, en te onderzoeken of er foutieve informatie is. Misschien geef jij aan het signaal van het maken van een foutje, de betekenis dat je faalt als mens of er niet bij hoort. Of misschien is een negatief gevoel voor jou een signaal dat er iets gevaarlijks gaat gebeuren. Als je inzicht hebt in jouw programma, krijg je ook een beter beeld wat je kunt veranderen!

Om dit te doen kun je de G-Schema’s in de NiceDay app gebruiken. Deze geven jou een goed inzicht in je gedachten en de eventuele gevolgen. Ze kunnen jou ook helpen om je negatieve gedachten om te buigen naar positieve. Je kunt de NiceDay app ook zonder behandeling gebruiken, download hem hier.