We leven in een consumptiemaatschappij. We kopen tegenwoordig meer dan dat we nodig hebben. Als je iets ziet dat je leuk vindt, wil je het hebben. Wanneer je vervolgens het item koopt, activeer je bepaalde delen van je hersenen die dopamine afgeven. Hierdoor zal je humeur verbeteren en zul je je een stuk gelukkiger voelen. Maar werkt retail therapie, oftewel winkelen om je emoties te verdringen, wel echt?

De cijfers

Uit onderzoek is gebleken dat de helft van de Nederlanders gelukkig kan worden van het kopen van kleren. Het onderzoeksbureau Gfk deed onderzoek naar het consumentengedrag van bijna 19.000 Nederlandse consumenten. In het rijtje van aankopen die mensen gelukkig maken staan naast kleren, boeken en vakanties.

Mannen geven vooral aan gelukkig te worden van vakanties boeken en gadgets kopen. Vrouwen vinden het geluk in het aanschaffen van kleding, schoenen en accessoires. Het kopen van kleren staat voor vrouwen op nummer 1. Daarnaast geven vrouwen ook aan gelukkig te kunnen worden wanneer ze winkelen voor het interieur. Zowel mannen als vrouwen voelen zich blij als ze boeken hebben gekocht. Wat opvallend was in het onderzoek: hoe ouder de respondenten, hoe minder gelukkig ze werden van het kopen van spullen.

Wetenschappelijk onderzoek

Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat retail therapie werkt. “Winkelen als therapie wordt vaak beschouwd als een inefficiënt, spilzuchtig en donker neveneffect van ons consumentengedrag, maar dat is te negatief: shoppen kan een efficiënte remedie zijn tegen verdriet,” schrijven onderzoekers van de Universiteit van Michigan in het Journal of Consumer Psychology. De onderzoekers zijn van mening dat winkelen en keuzes maken tijdens het winkelen, een gevoel van controle geven. Daardoor verdwijnen verdrietige gevoelens.

Andere onderzoeken tonen bovendien aan dat mensen ook retail therapie gebruiken als er een stressvolle situatie aan zit te komen. Voordat men negatieve feedback krijgt of voordat de stressvolle situatie zich plaatsvindt, kopen consumenten producten die specifiek worden geassocieerd met het ondersteunen of versterken van het deel van het henzelf dat kan worden ‘bedreigd’. Dit betekent dat mensen gaan winkelen zodat zij zich tot op zekere hoogte kunnen beschermen tegen de stressvolle situatie.

Is retail therapie goed voor je?

Er is eigenlijk niets mis met winkelen. Het kan positief zijn als je het bewust en verantwoordelijk doet. De problemen ontstaan wanneer je constant wilt gaan winkelen om bepaalde emoties te verdringen en je niet in staat bent om deze op een andere manier te verwerken. Dit is wanneer retail therapie je niet meer helpt je humeur te verbeteren. In plaats daarvan helpt het alleen maar om je problemen te verhullen of zelfs om nieuwe problemen te creëren.

Zit je niet lekker in je vel en heb je afleiding nodig? Je kunt ook je humeur verbeteren door aan lichaamsbeweging te doen of door een andere bevredigende activiteit zoals een lekkere maaltijd maken of naar muziek luisteren. Dopamine komt bij zulke activiteiten ook vrij!