Seksualiteit en seksueel functioneren zijn een essentieel onderdeel van de kwaliteit van ons leven, in alle levensfasen. Seksuele gezondheid wordt vaak geassocieerd met geluk, een lange levensduur en welzijn. Somberheid kan een grote invloed hebben op je seksualiteit; wanneer je niet zo lekker in je vel zit, heb je misschien minder zin in seks. In deze blog ga ik in op de vraag: wat is het effect van somberheid op seksualiteit?

Problemen met seksualiteit

Op het gebied van seksualiteit kun je verschillende problemen ervaren. Zo kan je minder verlangen hebben; je denkt weinig aan seks, hebt minder tot geen seksuele fantasieën en hebt over het algemeen weinig zin om seks te hebben (een laag libido). 

Ook kun je lichamelijke problemen hebben met betrekking tot seksualiteit. In een situatie waarin je normaliter opgewonden zou worden, reageert je lichaam ineens niet zoals je gewend bent, of heeft je lichaam dat misschien nooit gedaan. Denk aan het krijgen en vasthouden van een erectie of het nat worden van de vagina. Dat kan seksueel contact lastig en zeer frustrerend maken. 

Daarnaast kun je ook problemen ervaren met het krijgen van een hoogtepunt: een orgasme.. Zo kan het te vroeg, te laat of zich helemaal niet meer voordoen. Tot slot zijn er problemen met seksualiteit die gekoppeld zijn aan pijn, zoals pijn bij penetratie of het kan zelfs onmogelijk zijn om iets in te brengen.

Somberheid

Wat veel mensen niet weten is dat somberheid vaak een effect heeft op onze seksualiteit. Uit onderzoek blijkt dat 50% van de mensen met een depressie last heeft van een seksueel probleem of een seksuele disfunctie. Nog maar 25% van de vrouwen en 50% van de mannen met een depressie is seksueel actief. Bij 40% van de mannen en bij 50% van de vrouwen is het seksuele verlangen verminderd en ongeveer dezelfde hoeveelheid heeft moeite met fysieke opwinding. Orgasme problemen spelen  bij 15 tot 20% van de depressieve vrouwen.  12% van de mannen heeft last van vroegtijdige zaadlozing en 22% van de depressieve mannen had last van vertraagde zaadlozing. 

Seksualiteit en medicatie

Bovenstaande cijfers hebben betrekking op mensen die geen medicatie ontvangen. Echter kan het gebruik van  antidepressiva ook problemen in seksualiteit veroorzaken. Mocht je medicatie gebruiken en hier last van hebben, bespreek dit met je behandelaar. Het is mogelijk om een ander middel te kiezen die deze bijwerking bijvoorbeeld niet of minder heeft, maar ook andere oplossingen zijn mogelijk. Maak het bespreekbaar met je behandelaar, zodat deze je kunt helpen. Erover praten lucht vaak al op. Mocht je dus seksuele problemen ervaren, weet dan dat je niet alleen bent!

Een depressie en seksueel functioneren

De relatie tussen depressie en seksueel functioneren is complex. De seksuele problemen kunnen een rechtstreeks gevolg zijn van de depressie. Dit is een vorm van anhedonie: geen vreugde noch plezier meer ervaren.  Daarnaast horen er symptomen bij een depressie zoals negatieve zelfwaardering, toegenomen schuldgevoel, moeheid en onbehagen, die indirect het gevoel van zin in seks doen verminderen. Depressie gaat ook gepaard met fysieke verstoringen, vooral in het zenuwstelsel, wat een effect heeft op het seksueel functioneren van je lichaam.

Oorzaak en gevolg

Een seksuele disfunctie kan het gevolg zijn van een depressie, maar ook de oorzaak ervan! Seksueel disfunctioneren betekent ook dat er seksueel niet wordt voldaan aan het beeld wat iemand van zichzelf heeft, of het beeld wat de partner van de ander heeft. Dit kan het gevoel van eigenwaarde ernstig verstoren en bijdragen aan een depressie. In dat geval kan het verstandig zijn om als eerste het seksuele probleem te behandelen.

Seksuele problemen kunnen ook het gevolg zijn van andere ziekte, verbonden met depressies. Denk maar aan diabetes of hormonale afwijkingen zoals een testosteron tekort. Daarom is het belangrijk om lichamelijke oorzaken altijd eerst uit te sluiten.

Andere oorzaken van problemen met seksualiteit zijn rouw, een scheiding of relatieproblemen. Deze kunnen zowel leiden tot depressies als seksuele disfuncties.  In dat geval is partner relatie therapie een verstandige aanvulling op de behandeling.  

Tip

Maak seks weer leuk! Je kunt starten met zelf te ontdekken wat je seksueel leuk of lekker vindt. In het begin moet je jezelf er misschien toe zetten en er tijd voor maken, maar het is het zeker waard! Eigenlijk net als het oppakken van andere dingen die je leuk vindt om te doen. Lees eens de psycho-educatie over de vicieuze gedragscirkel. Het opdoen van positieve ervaringen zorgt dat je die vers in je geheugen hebt en weer eerder zin hebt om nog een keer zoiets te doen. Door zelf actief te werken aan een positieve seksuele ervaring kun je stapje voor stapje je zin in seks weer opbouwen. Heb je een partner? Start dan eerst alleen, dan voel je misschien minder druk. Zo kun je langzaam opbouwen naar samen iets leuks doen en weet jij tegen die tijd precies wat je wilt!