Wanneer je in je leven tegen moeilijke situaties of problemen aanloopt, wil je dit probleem vaak oplossen. Je kijkt op zo’n moment dus naar wat er niet goed gaat (het probleem) en wat je daaraan kan veranderen. Dit noem je je probleemoplossend vermogen. Dit werkt vaak goed en helpt je om de meeste problemen op te lossen, maar wat als je er niet uit komt of als een probleem niet oplosbaar lijkt? Is er ook een andere kijk mogelijk dan het probleem te moeten oplossen? Wat als er een oplossing is die niets te maken heeft met het probleem? Kijk naar oplossingen in plaats van problemen; dit brengt je vaak meer dan je denkt!

Oplossingsgerichte benadering van problemen

Als je kijkt naar oplossingen in plaats van naar problemen, leg je jouw focus op hetgeen wat wel goed gaat in plaats van op wat niet goed gaat. Je focust minder op het analyseren van het probleem en wat je niet wil. In plaats daarvan bekijk je waar je blij van wordt, wat jouw sterke kanten zijn en wat je wel wil bereiken, Je kunt je misschien voorstellen dat dit positieve gevoelens met zich meebrengt. Deze aanpak wordt ook toegepast tijdens een oplossingsgerichte therapie, een behandeling binnen de positieve psychologie. Hierbij leer je om niet uitgebreid te kijken naar het probleem, maar naar andere mogelijkheden en de oplossing. Je focus je op het meer doen van dingen die al goed gaan, waarbij je je sterke kanten en hulpbronnen benut om je probleem aan te pakken.

Hoe kun je dit zelf doen?

Je hoeft natuurlijk geen oplossingsgerichte therapie te volgen om dit in je leven toe te passen. Met onderstaande tips kun je gewoon zelf aan de slag! 

  • Doe meer van hetgeen wat werkt en minder van wat niet werkt. 
  • Kijk naar wat je wel wil in plaats van wat je niet wil. Dus niet: “Ik wil geen stemmingswisselingen meer hebben”, maar: “Ik zou graag een stabielere stemming willen”. Dan heb je een positief geformuleerd doel voor ogen, waarna je jezelf kan vragen: “Wat is de eerste stap die ik ga zetten om dit te bereiken?”.
  • Sta stil bij de dingen die goed gaan. Houd dit bijvoorbeeld bij in een positief dagboek. Zo leer je meer te kijken naar de dingen die goed gaan en waar je misschien meer van zou willen doen. Dit helpt jou bewust te worden van jouw kracht. 
  • Ga na welke drie sterke kanten van jezelf je hebben gebracht tot waar je nu bent.
  • Je kunt jezelf een aantal vragen stellen die je kunnen helpen: 
  • Wat gaat er nu al goed? En wat nog meer? Hoe is je dat gelukt?
  • Waar wil je meer van gaan doen?
  • Op welk terrein wil je de meeste verbetering zien?
  • Waar hoop je op? Welk verschil zou dat maken? 
  • Wie of wat kan jou helpen om je doel te realiseren?
  • Wat is de eerste stap die je gaat zetten om de oplossing te verwezenlijken? En de tweede stap? Op een schaal van 0 tot 10, hoe ver ben ik al richting de oplossing?
  • Stel dat vannacht jouw probleem door een wonder is opgelost. Waaraan zul je dat morgenochtend als eerste merken? Wat voel je, denk je en doe je? Probeer dit eens te doen. 

Oefenen

Met deze tips kun je zelf de eerste stappen zetten richting een oplossingsgerichte aanpak van jouw probleem. Probeer hier regelmatig mee te oefenen. Stel bijvoorbeeld een reminder in in NiceDay die jou hier aan helpt herinneren. 

“Think about the solutions, not about the problems“

Een lekke band, een slecht-nieuws gesprek op het werk of een tentamen dat je hebt verknald. Tegenslagen komen regelmatig voor. Hoe ga jij hiermee om? Ben jij een pessimist die het glas als half leeg ziet? Of ben jij een optimist die het glas als half vol ziet? Er is ook nog een derde benadering: je afvragen waar de kraan is. Deze manier van omgaan met problemen heet ‘omdenken’. Meer weten over omdenken? Lees dan verder. 

Omdenken

Met omdenken wordt niet per se bedoeld dat problemen aanschouwd worden als iets leuks of als een uitdaging. Wel wordt er gezegd dat het geen zin heeft om je te verzetten tegen problemen. Problemen horen bij het leven en soms kunnen we er beter het beste van maken. In dit geval kan je het beste van een probleem een mogelijkheid maken: een probleem omdenken. 

Net als mindfulness laat je het probleem er gewoon zijn. Je werkt  het niet tegen en je accepteert dat het probleem er is. Het is wat het is en vanuit daar kijk je verder. 

Problemen zijn niet het probleem

Kun je iets aan het probleem veranderen? Nee. Moet je je dan zorgen maken? Nee, ook niet. Wat je wel kunt doen is je verwachtingen veranderen en/of bijstellen. Want laten we eerlijk zijn: onze verwachtingen kunnen voor heel wat ‘problemen’ zorgen. Leven zonder verwachtingen gaat erg lastig, maar probeer je te realiseren dat hoe hoger jouw verwachtingen zijn, hoe groter de teleurstellingen zullen zijn. Maak het voor jezelf iets makkelijker en probeer met meer aandacht in het hier en nu te leven, zonder al te hoge en grote verwachtingen. 

Twee strategieën 

In totaal zijn er veel verschillende manieren voor het  omdenken. De twee effectieve manieren van omdenken zijn omkeren en bondgenoot: 

Omkeren

Deze strategie zal ik toelichten met een voorbeeld van iemand met ADHD: ADHD kan gezien worden als dat de persoon in kwestie overmatig energiek is. Dit kan als ‘probleem’ gezien worden, maar wat nou als we het omkeren en de energieke persoonlijkheid zien als een talent? Cabaretier Jochem Myjer zou Jochem Myjer toch niet zijn wanneer hij geen ADHD zou hebben.

Bondgenoot

Het boek van Berthold Gunster gebruikt dit voorbeeld om de strategie bondgenoot uit te leggen. Jaarlijks organiseert het Amerikaanse leger een wedstrijd voor de beste hackers. Wie een bepaald programma kan kraken wint een geldprijs. Het gevolg hiervan is dat de meest intelligente technieken van hackers bij het leger bekend zijn, wat resulteert in een ijzersterke beveiliging. Het Amerikaanse leger maakt dus van het probleem ‘hackers;’ een bondgenoot. 

Helaas kan je niet van de één op andere dag probleemloos omdenken: het vergt oefening en geduld. Probeer het binnenkort eens uit en schrijf in NiceDay App op tijdens welke situaties jij hebt omgedacht en hoe het je afging.