Hoe inzicht en registratie leiden tot het doorbreken van patronen en gedrag
Waar verandering vaak hand-in-hand gaat met concrete do’s & don’ts, tips & tricks en noem maar op, wordt de belangrijkste onderliggende drijfveer nog weleens vergeten: de kracht van bewustwording. In deze blog leggen we je uit waarom inzicht en bewustwording cruciaal zijn om succesvol te kunnen veranderen en hoe registratie daaraan bijdraagt.
Verandering
Het succes van de mensheid valt mede toe te schrijven aan onze nieuwsgierige aard. Om dingen te kunnen veranderen, willen we eerst dingen begrijpen. Want verandering is lastig! Dat komt niet alleen doordat je door oude routines op een soort automatische piloot staat, maar ook doordat verandering helemaal niet fijn voelt voor een mens. Verandering is namelijk nieuw, onbekend en dus onzeker. Door inzicht te creëren in je eigen patronen en gedrag, en dus ook kan oriënteren op de benodigde verandering, neem je wat van die onzekerheid weg. Of zoals Maslow het zou noemen vanuit zijn theorie over leerfasen: met inzicht ga je van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam!
De sleutel tot succes
Wat is dan de sleutel tot effectieve verandering? We zien het overal terug: experts observeren een situatie, zoeken naar patronen en proberen deze te verklaren. Zo worden de tijden van een topatleet getimed, geanalyseerd en vervolgens opnieuw getimed met nieuwe kleine veranderingen om te zien wat het effect daarvan is geweest. Dit principe van registratie, analyse en veranderingen toepassen kun je ook heel eenvoudig zelf binnen de NiceDay app! Of het nou gaat over diëten, sporten, je stemming, je verslaving of het leren van sociale vaardigheden: uit onderzoek komt naar voren dat in het moment bijhouden van gebeurtenissen, gedrag, gevoelens of gedachten bijdraagt aan succesvolle verandering.
Stap voor stap
Op het moment dat je de eerste stappen zet om je bewust te worden van je patronen en hiermee meer inzicht krijgt in jezelf, ben je volgens de leerfasen van Maslow al op een derde van de rit. Hier houdt het effect van zelfregistratie echter niet op! Door verder te gaan, ga je niet alleen sneller de momenten herkennen waarop je kunt ingrijpen. Je creëert ook momenten waar je met trots mag stilstaan als verandering is gelukt! Hiermee bekrachtig je jouw verandering op een positieve manier, waarmee je de tweede stap kunt zetten: de stap van bewust onbekwaam naar bewust bekwaam. Als je het registreren weet door te zetten, zorg je ervoor dat alle veranderingen uiteindelijk groeien tot een nieuwe routine. Waar dat nog nodig is, worden het monitoren en analyseren van jezelf onderdeel van het dagelijks leven. Op een gegeven moment ben je niet meer anders gewend en zit je op een nieuwe automatische piloot. Gefeliciteerd met je succesvolle verandering, je bent nu onbewust bekwaam!
Bronnen:
Walz, L. C., Nauta, M. H., & aan het Rot, M. (2014). Experience sampling and ecological momentary assessment for studying the daily lives of patients with anxiety disorders: A systematic review. Journal of anxiety disorders, 28(8), 925-937.
Ebner-Priemer, U. W., & Trull, T. J. (2009). Ecological momentary assessment of mood disorders and mood dysregulation. Psychological assessment, 21(4), 463.
Dagelijks bewust bezig zijn met je mentale gezondheid is heel goed voor je! Dat klinkt misschien veel, maar er zijn heel veel verschillende manieren om goed voor jezelf te zorgen. En het is belangrijk om goed na te gaan wat voor jou werkt. Hieronder deel ik graag 7 handige tips.
1. Focus
Ten eerste is het goed om 1 ding met focus te doen. Of het nou met vrienden eten is, een moeilijke mail afmaken of met je kind spelen. We zijn niet gemaakt om te multitasken! Multitasken geeft onbewust stress en uiteindelijk een rotgevoel; je voelt je namelijk niet voldaan als je niet gefocust met één ding bezig bent. Dus zorg ervoor dat je 1 ding met aandacht doet. Dan ervaar je flow en heb je minder piekergedachten. Lees hier hoe je dat praktisch doet. Mindfulness gaat over je aandacht vestigen op het hier en nu en kan je hier ook bij helpen!
2. Mild zijn voor jezelf
We zijn vaak streng voor onszelf als het gaat om de verwachtingen waaraan we willen voldoen. Maar we zijn vaak niet streng als het gaat om goed voor onszelf zorgen, dus let daarop! Goed voor jezelf zorgen kan natuurlijk heel veel betekenen. Zoek eens uit wat het voor jou betekent: bijvoorbeeld elke dag 2 liter water drinken, jezelf een halt toeroepen als je over iets onbelangrijks piekert, even pauze nemen als je hoofdpijn voelt opkomen i.p.v. maar doorgaan, je hart luchten bij vrienden, je favoriete muziek luisteren of een rondje wandelen. Experimenteer met zelfzorg! Onderzoek wat voor jou werkt en begin klein.
3. Actieve versus passieve ontspanning
Let erop dat je meer aan actieve ontspanning doet dan aan passieve ontspanning. Netflixen en jezelf verliezen in social media is misschien heerlijk, maar het is wel is passief gedrag. Terwijl tekenen, muziek maken, dansen of koken allemaal actieve ontspanning is. En dat is heel goed voor je brein! Het geeft je een voldaan en tevreden gevoel. Natuurlijk is het soms ook heel fijn om lekker helemaal op te gaan in een serie, als je er maar voor waakt dat je er niet te veel in doorschiet.
4. Energievreters versus energiebronnen
Een fijne sociale kring kan heel leuk zijn, maar je krijgt niet van iedereen evenveel energie. Jij mag bepalen in wie je jouw tijd en energie investeert en aan wie je aandacht geeft. Ga eens bij jezelf na: welke mensen geven mij energie en welke mensen kosten mij energie? Pak een pen en papier, maak twee kolommen en schrijf het op: wie maakt me blij en van wie krijg ik een gestrest gevoel? Kijk dan, nadat je dit overzicht hebt gemaakt, of je stap voor stap jouw energiebronnen kunt vergroten door bijv. vaker met die gezellige vriend afspreken. En kijk naar hoe je jouw energievreters kan verkleinen, door bijv. iets minder op de koffie bij de buurvrouw te gaan die veel energie van je vraagt.
5. Beweging
Je hebt het vast al vaker gehoord, maar zorg ervoor dat je dagelijks beweegt. Dit is goed voor zowel je lichamelijke als je mentale gezondheid. Bewegen kan ook gewoon tijdens je werk; ga lekker naar buiten tijdens een meeting of wandelen met je collega’s. Ga er tijdens je lunch op uit en luister naar je favoriete muziek of podcast.
6. Minder alcohol
Wat als je stopt met drinken? Probeer het eens en kijk wat het met je doet. We kennen allemaal de negatieve effecten van alcohol, maar ken je ook de positieve effecten van stoppen met alcohol? Je kunt een experiment aangaan met jezelf door bijvoorbeeld een maandje te stoppen met drinken en kijken wat voor verschil je merkt!
7. Opruimen
Rommel vraagt ongemerkt veel energie van ons. Het opruimen van je rommel heeft dus ook een duidelijk effect op je mentale gezondheid! Vind je het moeilijk om je huis netjes te houden? Val je steeds terug in een “rommelig” patroon? Dan kan het de moeite waard zijn om eens een kijkje te nemen bij Rust in Huis.
Niet alleen rommel om ons heen geeft onrust, ook rommel in ons hoofd. Het kan daarom helpen om wat er in je hoofd omgaat op te schrijven. Denk aan je to do lijstjes, je ideeën en ook de onderwerpen waar je over piekert.
Langer last van klachten?
Als je merkt dat je structureel klachten hebt, je voelt je bijv. al lange tijd somber of gespannen, dan is het belangrijk om je signalen serieus te nemen en hulp te zoeken. Soms kom je er ook niet uit door wat simpele tips op te volgen. Het is dan heel goed om professionele hulp in te schakelen. Lees hier hoe je dat doet voor een online behandeling via NiceDay bij verschillende zorginstellingen.
We zijn alweer over de helft van een bizar ingrijpend jaar. Het is vreemd om te beseffen dat er inmiddels 7 maanden voorbij zijn; voor mijn gevoel bevinden we ons nog ergens in februari. Dat er minder besef van tijd is, is niet vreemd. Het is niemand ontgaan dat we, met bijna 8 miljard mensen, écht even stilstonden en nog steeds niet helemaal op gang zijn gekomen. Dat gedwongen stilstaan heeft toch een effect en veel mensen merken een verandering in hun gedrag; ze zijn bewuster gaan leven.
2020 is cancelled
In het begin van de corona tijd kwam ik vaak quotes als “2020 is cancelled” tegen. In eerste instantie kon ook ik mij daarin vinden: we konden geplande vakanties en festivals op onze buik schrijven. Een bruiloft gepland? Wacht nog maar even met het ja-woord geven. Bovendien was het bijna onmogelijk om afscheid te nemen van dierbaren en mochten we zelfs niet op bezoek bij zieken en ouderen. Dit opgesomd te hebben, is het niet vreemd dat veel mensen het gevoel hadden dat 2020 gecancelled is.
Nieuw leven
Naarmate de weken verstreken en ik gewend was aan de nieuwe situatie, merkte ik dat ik anders naar ons “nieuwe leven” ben gaan kijken. Dit gevoel leeft onder meer mensen, op internet kwam ik namelijk de volgende tekst tegen:
“What if 2020 isn’t cancelled? What if 2020 is the year we’ve been waiting for? A year so uncomfortable, so painful, so scary, so raw – that it forces us to grow. A year that screams so loud, finally awakening us from our ignorant slumber. A year we finally accept the need for change. Declare change. Work for change. Become the change. A year we finally band together, instead of pushing each other further apart. 2020 isn’t cancelled, but rather the most important year of them all.”
Bovenstaande tekst zette mij aan het denken. Eerst leken we stil te staan, maar nu zie ik in dat het ook een periode is waarin we veel over onszelf leren. Natuurlijk is het soms zwaar, en gevoelens van onmacht, wanhoop en onzekerheid zijn in overvloed aanwezig. Maar 2020 heeft ons ook wat goeds gebracht: het heeft ons laten inzien wat en wie er daadwerkelijk toe doet.
Bewuster leven
De kans bestaat dat je door deze pandemie bewust bent geworden van je onbewuste automatische gedragingen en gedachten. We zijn bewuster naar onszelf, onze omgeving en onze tijd gaan kijken. Misschien zie je nu dat je je agenda op een andere manier kan indelen. Of misschien besef je je dat je meer tijd had kunnen besteden aan vrienden en familie. Nu alles wat meer normaal wordt, vraag je jezelf wellicht af: wil ik wel weer terug naar het ‘normale’, of wil ik liever een andere norm hanteren? Misschien wil je bewuster leven: meer stil staan bij het hier en nu. Ik help je graag op weg met enkele tips.
1. Maak een plan
Blok bewust momenten in je agenda zodat je tijd vrij hebt om iets leuks te ondernemen met de mensen die belangrijk voor je zijn. Daarnaast is het belangrijk om momenten van ontspanning in te plannen. Waar krijg jij energie van? Wat heb jij altijd al willen doen maar stelde je telkens uit vanwege je drukke agenda?
2. Sta even stil
Momenten van zelfreflectie zijn ontzettend belangrijk als het gaat om bewuster leven. Probeer elke dag (10 minuten is al voldoende) een momentje te nemen om stil te staan bij wat je denkt, hoe je je voelt en wat er om je heen gebeurt. Probeer jezelf echt terug te brengen naar het hier en nu. Dat is tenslotte alles wat we hebben, nu!
3. Stel grenzen
Maak je grenzen kenbaar en probeer je ook aan deze grenzen te houden. Het is meer dan oké om aan te geven dat je wat langer de tijd nodig hebt, en het is ook oké om nee te zeggen. Nee zeggen is een vorm van respect hebben voor je eigen grenzen. Je kan ook nee zeggen en vervolgens met een alternatief komen zoals: “Nee, dat gaat vandaag niet lukken, maar morgen kan ik je wel helpen!”.
Bewust leven is niet gemakkelijk, maar je kan het jezelf wel gemakkelijk maken middels de NiceDay app! Zet bijvoorbeeld een aantal reminders (‘s ochtends en ‘s avonds) aan die jou eraan herinneren om je te aandacht te richten op het hier en nu. Download de app gemakkelijk en gratis via de App Store of Google Play Store.
In het dagelijks leven leer je continu. Toen je klein was leerde je lopen, praten en speelgoed delen, daarna schrijven en rekenen, vervolgens samenwerken en misschien een muziekinstrument spelen. In de puberteit leer je zelfreflectie en ga je voor het eerst romantische relaties aan, waar je ook een hoop in leert. Wat al deze dingen overeenkomen, is dat leren niet vanzelf gaat. Begrijpen hoe leren werkt, kan je helpen om dingen sneller onder de knie te krijgen! Hoe dat precies werkt?
Leerfasen van Maslow
Een leerproces verloopt meestal via een aantal fasen, vier om precies te zijn. De Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow (1908-1970), ook wel bekend van de behoeftenpiramide, heeft deze fasen beschreven. Ze worden ook wel de leerfasen van Maslow genoemd. Een schematische weergave van deze fasen vind je in de illustratie bovenaan dit artikel. Door deze fasen in je achterhoofd te houden begrijp je beter hoe je leert en hoe het komt dat sommige dingen moeilijker gaan dan andere. Hoe leer je bijvoorbeeld je gevoelens te uiten? Ik gebruik dit vraagstuk als voorbeeld om de fasen uit te leggen.
Fase 1: Onbewust onbekwaam
In deze fase weet je vaak nog niet dat je iets niet weet, je bent onbewust onbekwaam. Dit kan comfortabel voelen en is daarom een neutrale fase.
Voorbeeld: Je uit je gevoelens nog niet, maar weet ook nog niet dat dit hoeft.
Fase 2: Bewust onbekwaam
Wanneer je bewust onbekwaam bent, ben je je ervan bewust dat je iets niet kunt. Je kunt er dan voor kiezen om bewust onbekwaam te blijven of je maakt de keuze om iets te leren. Beide keuzes zijn oké!
Wanneer je de keuze maakt iets te gaan leren, is daar oefening en training voor nodig. Dit gaat natuurlijk niet vanzelf! Je start in deze fase met oefenen, komt erachter wat er allemaal bij komt kijken, hoe moeilijk het kan zijn en hoeveel oefening er nodig is. Op sommige momenten kun je het idee hebben dat het je nooit gaat lukken, wat negatieve gevoelens kan veroorzaken. Maar probeer vol te houden, als je het eenmaal in de vingers hebt voel je je al snel opgelucht en kun je trots op jezelf zijn!
Voorbeeld: In je sociale relaties merk je dat het je niet lukt je gevoelens te verwoorden en je ze daardoor vaak binnen houdt, wat uiteindelijk tot lastige situaties of zelfs conflicten kan leiden. De ander weet hierdoor immers niet wat jij voelt. Je beseft je dat dit gedrag je niet helpt en zou graag leren je gevoelens te uiten. Je leest er online wat over in dit artikel en dit artikel en gaat aan de slag met oefenen. Je merkt dat dit niet gemakkelijk gaat, je kan hier onzeker van worden en je moet flink doorzetten.
Fase 3: Bewust bekwaam
Na frequent oefenen krijg je jouw nieuwe gedrag steeds meer in de vingers en het gaat je steeds beter af! Je wordt je ervan bewust dat je bekwaam aan het raken bent en dat dingen je lukken. Dit kan een prettige fase zijn, maar ook vervelend omdat je veel moet oefenen en het niet altijd lukt. Je moet nog bewust nadenken om jouw nieuwe gedrag toe te passen. Dit kan wat energie kosten en sommige mensen geven hier op. Heb je faalangst, dan kunnen deze tips je misschien helpen.
Voorbeeld: Je kunt steeds makkelijker jouw gevoel verwoorden, zowel op papier in je NiceDay dagboek als verbaal in gesprek met personen die je vertrouwt. Omdat je graag nog beter wil worden in het uiten van je gevoelens, vraag je om de hulp van jouw beste vriend en/of jouw partner. Ook kun je een NiceDay coach inschakelen die je hierbij net dat beetje extra kan helpen of wanneer je je onzeker of gefrustreerd voelt in het proces.
Fase 4: Onbewust bekwaam
In deze fase lijkt jouw nieuwe gedrag vanzelf te gaan. Je hebt enorm veel geoefend, eventueel hulp ingeschakeld en je bent nu onbewust bekwaam!
Voorbeeld: Je kunt nu zonder al te veel moeite jouw gevoelens verwoorden en uiten naar je omgeving. Doordat je dit kunt zonder er veel bij na te hoeven denken, kosten je sociale relaties jou minder energie, geniet je meer van de gesprekken en ontstaan er minder conflicten. Misschien wil je nu wel een nog diepere band aangaan met iemand. Daarmee kun je weer opnieuw de cyclus doorlopen.
Blijven leren
Je kunt deze leerfasen continu blijven doorlopen, want gedurende je leven ontdek je steeds dingen die je nog niet kan en die je misschien wel wil leren. Misschien wil je wel liever voor jezelf zijn, beter omgaan met frustraties of leren grenzen aan te geven. Het is goed om je te beseffen dat je bij elk van deze leerprocessen door deze fasen heen gaat en dat dit niet altijd even gemakkelijk is. Je hier bewust van zijn maakt het al makkelijker om deze fasen te doorstaan en positief te blijven!
“In any given moment we have two options: to step forward into growth, or to step back into safety” – Abraham Maslow
NiceDay acties
Wil jij wat nieuws leren? Noteer dit in NiceDay en houd bij in welke fase jij zit en wat je in die fase denkt, voelt en leert. Dit helpt je om inzicht te krijgen in jouw huidige leerproces en misschien zelfs al bij toekomstige leerprocessen in kan schatten wat jij nodig hebt om het te doen slagen.
Ben jij snel geïrriteerd als je een tijdje niet gegeten hebt? Honger hebben is niet fijn; wanneer we een tijdje niet kunnen eten kan dit heel frustrerend zijn. Het kan de overhand nemen in je gedachten en (negatieve) emoties die je voelt versterken. Maar waar komt dit gevoel eigenlijk vandaan?
Hangriness
Hangry staat voor ‘honger’ en ‘angry’: oftewel, boos worden omdat je honger hebt. Misschien herken je het wel, de persoon naast je een sneer willen geven, simpelweg omdat de persoon iets te hard ademhaalt. Of misschien is die persoon wel iets aan het eten, hetgeen waar jij op dat moment juist zo naar snakt! En nadat je hebt gegeten? Ben je opeens weer de liefheid zelve! It’s OK, we feel you ;-).
Bestaat hangry zijn echt?
Steeds meer onderzoek toont het aan, honger is echt een emotie! En dit heeft alles te maken met hormonen. Als je een tijdje niet hebt gegeten daalt je bloedsuikerspiegel. Wanneer je bloedsuikerspiegel (te) laag is, grijpt je lichaam in. Je lichaam wil energie! Daarom stuurt het hormonen uit om jou te vertellen dat je iets moet eten. Dit zijn dezelfde hormonen als de hormonen die vrij komen bij stress. Vandaar dus dat gespannen en opgejaagde gevoel!
Hoe verminder je hangriness?
Wanneer we hangry zijn worden we geleid door onze emoties, zonder dat zelf door te hebben. We zien de wereld een stukje negatiever en leggen de schuld sneller bij anderen. Hier bewust van zijn helpt al een hele hoop. Is het echt zo erg dat de persoon naast je zo hard ademhaalt? Wanneer je merkt dat je (onterecht) negatief denkt, zorg dan voor een positieve afleiding. Luister bijvoorbeeld naar dat nummer dat je zo mooi vindt!
Voorkomen is beter dan genezen
Natuurlijk wil je een hongeraanval liever voorkomen. Dat kan alleen maar door te eten. Belangrijk hierbij is om je bloedsuikerspiegel constant te houden. Dit doe je door regelmatig te eten en te kiezen voor de juiste producten. Hou tussendoortjes bij de hand, bijvoorbeeld een zakje nootjes. Laat wit brood en pasta staan en kies voor de volkoren variant. Zorg ook dat je genoeg eiwitten tot je neemt, voornamelijk tijdens het ontbijt is dat belangrijk. Eet jij een boterham met hagelslag voor het ontbijt? Neem er dan ook eens een bakje yoghurt of een eitje bij!
Ben jij weleens hangry?
Elke dag staan we voor een hoop keuzes. Het begint al bij de wekker, ga je op staan of blijf je nog even liggen? En wat ga je dan doen? Doe je vandaag dat blauwe shirtje aan of het zwarte? Wat zal je eens gaan eten? Ga je überhaupt eten? Dit zijn allemaal keuzes die waarschijnlijk vanzelf gaan. Maar er zijn ook keuzes die gecompliceerder zijn, hoe ga je om met deze keuzestress? We helpen je op weg.
Keuzestress
De eerste stap is het identificeren van je keuzes. Beantwoord de 4 W’s: wat, waarom, waarmee en wanneer kun je kiezen. Evalueer alle opties en bedenk welke keuzes realiseerbaar zijn.
De gevolgen van je keuze
De volgende stap is denken aan de gevolgen van je keuze. Wat zal er gebeuren als je voor het een kiest en wat als je voor het ander kiest? In hoeverre heeft de keuze impact op je leven? Beschrijf duidelijk voor jezelf wat er precies verandert per keuze en bedenk hoe belangrijk die verandering voor je is. Wat wil je dat er verandert en wat wil je graag hetzelfde houden? Zet alle positieve en negatieve gevolgen van de keuze op een rijtje. Kun je (in detail) benoemen wat je goed of leuk vindt aan de keuze?
Succesverhaal
Beschrijf per keuze hoe de keuze kan leiden tot een succesverhaal. Kan je succes bereiken met een van de keuzes die je hebt? En wat is de mate van succes en de waarschijnlijkheid van dit succes? Overweeg waar je in dit geval meer waarde aan hecht en maak aan de hand daarvan de juiste keuze.
Luister (niet) naar je omgeving
Bedenk wat je wil doen, voordat je kiest voor iets wat je hoort te doen. Wat zou je doen als je alles zou mogen en durven? Heb jij bepaalde overtuigingen die niet passen bij die keuze? Hebben andere mensen verwachtingen van je? Sta je het jezelf eigenlijk wel toe om voor die keuze te kiezen?
Maar, je omgeving kan ook een positief effect hebben op jouw keuze. Zo kunnen zij je steunen bij het maken van een keuze, ervaringen met je delen en de keuzes vanuit een ander perspectief laten zien. Neem deze informatie in overweging bij het maken van je keuze.
Hak de knoop door
Soms zijn we zo bang om keuzes te maken, dat we uiteindelijk niets doen. Zonde! De meeste keuzes die je maakt zijn niet definitief, nergens om bang voor te zijn dus. Levert het keuze maken te veel stress op of blijf je maar twijfelen? Hak dan gewoon de knoop door en kies, of laat iemand anders voor je kiezen. Denk er over na, maar stel een deadline voor jezelf. Misschien een risico, maar zie het als een leermoment als je toch verkeerd gekozen hebt.
May your choices reflect your hopes, not your fears – Nelson Mandela
NiceDay: Sta jij voor een belangrijke keuze? Beschrijf in je dagboek hoe je daarmee om gaat of bespreek het met je professional.
Mindfulness is een gemoedstoestand welke wordt gekenmerkt door de bewustwording van iemands lichamelijke ervaringen, gevoelens en gedachten, zonder gelijk een automatische reactie en een oordeel te hebben. Om toe te werken naar mindfulness kan je onder andere trainingen, meditatie en andere aandachtsoefeningen doen. Mindfulness komt de laatste tijd vaak onder de aandacht, maar hoe is het eigenlijk ontstaan? Meer hierover lees je in dit artikel!
Boeddhistische oorsprong
Mindfulness (achtzaamheid) is een term die afkomstig is uit het angelsaksisch taalgebruik, waarvan de oorsprong in het boeddhisme ligt. Boeddha (560 jr v.C) heeft zijn leven gewijd aan het onderzoeken van de oorzaken van het lijden in de wereld, en vooral waarom lijden blijft bestaan. Hij heeft manieren bedacht om lijden te verminderen en mensen ervan te bevrijden. Volgens hem kwam lijden door de mens zelf, wij zijn geneigd ons te hechten aan fijne ervaringen en ons af te zetten tegen onprettige ervaringen. Een instelling van vriendelijke aandacht en opmerkzaamheid is dé manier om niet meer te hoeven lijden en vrede te hebben met onszelf en de situatie, zelfs wanneer de situatie onprettig is.
The founding father Jon
De Amerikaanse Jon Kabat-Zinn heeft als eerste het begrip mindfulness uit zijn boeddhistische context gehaald en een acht weken durende training ontwikkeld, namelijk de mindfulness based stress reduction (MBSR) training. In het Nederlands wordt dit ook wel de aandachttraining genoemd. Zoals de naam al zegt, staat het ontwikkelen of verbeteren van aandacht centraal. Jon werkte in het academisch ziekenhuis van de Universiteit van Massachusetts. Het viel hem op dat mensen die uitbehandeld waren vanwege hun ziekte, vaak aan hun lot werden overgelaten en een lijdensweg tegemoet gingen. Mensen met een terminale ziekte werd namelijk vaak verteld dat ze maar met hun ziekte moesten ‘dealen’, maar niemand kon hen vertellen hoe.
Jon Kabat-Zinn is van oorsprong moleculair bioloog en daarnaast heeft hij veel ervaring met meditatie en yoga. Met de kennis van beide gebieden ontwikkelde hij een training met als doel patiënten middelen te geven waardoor ze zelf hun kwaliteit van leven kunnen verbeteren.
Jon takes over
In 1979 opende Jon Kabat-Zinn bij het ziekenhuis van zijn universiteit ‘the Stress Reduction Clinic’, en deze werd later ‘the Centre for Mindfulness’ genoemd. De trainingen bleken succesvol te zijn: veel patiënten bleken baat te hebben bij de training en bovendien werd de effectiviteit door wetenschappelijk onderzoek bevestigd.
Steeds meer therapeuten kwamen naar Massachusetts voor een opleiding. Inmiddels hebben duizenden mensen de training gevolgd. Tot op de dag van vandaag geeft Jon wereldwijd seminars, workshops en lezingen over mindfulness.
Tegenwoordig wordt er op veel vlakken gestreefd naar perfectie. Het perfecte huis, de perfecte baan, de perfecte man, en een perfect moederschap. Om dit voor elkaar te krijgen raakt je agenda snel vol en er is weinig tijd meer voor jezelf. Ontspannen wordt vaak verschoven naar een moment in de toekomst. Maar dit kan niet eindeloos goed gaan. Je zal merken dat sommige dagen met de kinderen heerlijk zijn, maar dat je andere dagen enorm gestresst bent om de kleinste dingen die mis gaan. Het moederschap gaat niet altijd over rozen en hoeft ook zeker niet perfect te zijn. Maar hoe kan je dan meer genieten?
Meer genieten: zo lukt het!
Om meer van het moederschap te kunnen genieten zijn er diverse oefeningen die je kunnen helpen om de perfectionistische en stressvolle gedachten los te laten. Je kunt bijvoorbeeld compassie tonen of stilstaan bij de dingen waar je dankbaar voor bent. Daarnaast kunnen mindfulness en meditatie oefeningen je helpen om te leven in het moment. Zulke oefeningen maken je geest vrij en leren je om je aandacht te richten op het nu, naar het moment zelf. Dit betekent niet dat je nergens aan mag denken, maar dat je je aandacht terugbrengt met waar je mee bezig bent. Dit kun je doen met dagelijkse dingen zoals tanden poetsen, eten, koken of wandelen, maar ook in de omgang met je kinderen.
Waarom mindfulness?
Wanneer we streven naar perfectie, onze agenda’s vol plannen en vervolgens dingen niet lukken, kan dit een gevoel van falen opleveren, wat stress oplevert. Met mindfulness kun je leren om deze stress te verminderen en perfectie los te laten. Je leert bewuster om te gaan met alle uitdagingen in je leven, je minder druk te maken, dingen te accepteren zoals het is en daardoor meer te ontspannen. Meer ontspanning voor jezelf, betekent meer genieten van je kinderen, op ieder moment van de dag, door alle ups en downs.
Wat betekent mindfulness eigenlijk?
Mindful met iets bezig zijn betekent niet dat het bepaalt wát je doet, maar hóe je het doet. Wanneer je bijvoorbeeld luistert naar een verhaal van je zoon of dochter, kun je merken dat je gedachten wel eens afdwalen naar je boodschappenlijstje of een klusje die je nog had moeten doen. In zo’n situatie is het opmerken dat je afdwaalt en je aandacht terugbrengen naar het huidige moment, het verhaal van je zoon of dochter, hetgeen wat je moet doen. Dit is niet altijd gemakkelijk en vergt wat oefening.
Naast het aanwezig zijn in het moment, bevat mindfulness een aantal andere spirituele lessen zoals mededogen hebben, het belang van aandacht, het belang van lichamelijk contact en het leren zien van de waardevolle dingen om je heen. Wanneer je je bewust wordt van jouw handelingen en gedachten, en deze bewust uitvoert in het hier en nu, waarbij je de spirituele lessen van mindfulness in kan zetten, kun je meer rust en voldoening ervaren in je drukke leven als moeder.
Wanneer dan?
Behalve het in het hier en nu zijn terwijl je met je kind in de weer bent, kun je natuurlijk ook “reguliere” mindfulness oefeningen doen op momenten dat je even tijd voor jezelf hebt. Heb je maar weinig tijd, bijvoorbeeld als de kinderen even buiten aan het spelen zijn, probeer dan eens een korte ademhalingsoefening zoals drie minuten ademruimte. Heb je wat meer tijd, omdat de kinderen bijvoorbeeld naar school zijn of liggen te slapen, probeer dan eens de body scan of een de progressieve relaxatie oefening op onze blog. Wij horen graag wat voor jou werkt, dus laat een comment achter op deze blog en deel ervaringen!
Je kunt alleen tijd verspillen als je vergeet ervan te genieten.
