We gebruiken steeds meer plastic. Waar we vroeger zonder zouden kunnen, is plastic nu niet meer uit ons dagelijks leven weg te denken. Denk aan drinkflessen, verpakkingen van voeding, blikjes, bakjes, wasmiddel en shampoo flessen, speelgoed, elektronica, infuusmateriaal, inkt, thermisch papier (zoals kassabonnetjes) en ga zo maar door. Dat plastic niet goed is voor de wereld, wisten we natuurlijk al. Maar wat de invloed van plastic consumptie op onze lichaam en geest?

Bisenfenol A (BPA)

Een veel voorkomende chemische stof in plastic is Bisfenol A (BPA), een weekmaker die sinds de jaren 50 wordt gebruikt om plastic elastisch te maken. BPA is een van de meest geproduceerde chemicaliën ter wereld met een jaarlijkse productie van meer dan 2,2 miljoen ton (in 2009, bron). BPA kan uit plastic “lekken” naar alles waarmee het in aanraking komt, bijvoorbeeld je eten. Als je het in grote hoeveelheden binnenkrijgt, kan het een hormoonverstorende werking hebben en zelfs vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

Hoe schadelijk is het?

Door het gebruik van bovenstaande producten kun je blootgesteld worden aan lage hoeveelheden BPA. Deze blootstelling ligt in het algemeen onder de bestaande Europese norm, waardoor geen schadelijke effecten te verwachten zijn. Maar in risico doelgroepen, zoals baby’s, kinderen, zwangere vrouwen of personeel dat veel met bijvoorbeeld kassabonnen in aanraking komt, kan deze blootstelling wel boven de norm liggen.

In 2015 zijn de Europese normen voor een veilige blootstelling aan BPA aangescherpt, maar het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) beveelt aan de huidige norm nogmaals te heroverwegen. Ook geven zij aan om waar mogelijk de blootstelling aan BPA te verminderen. De mogelijke gezondheidsrisico’s op een rij vind je hier. Gelukkig zijn er ook al veel soorten plastic BPA vrij! Desalniettemin is het goed om eens een rondje te maken door je huis en te kijken welk plastic BPA bevat, en oud en beschadigd plastic zo mogelijk weg te gooien.

Hoe herken je BPA?

Bij gehard plastic kun je vaak zien of er BPA in zit. Kijk eens op de onderkant van een plastic bakje. Als daarop het cijfer 3 (V/PVC) staat zit er BPA in. Als er 7 (OTHER) op staat, zit er misschien wel BPA in. Niet al het plastic in categorie 7 bevat BPA. Hieronder tref je een overzicht van de plastic categorieën en het advies qua gebruik (rood = vermijden, oranje = enigszins vermijden, groen = relatief veilig. Een uitgebreide uitleg van dit overzicht vind je hier. Lang niet al het plastic bevat een code. Let op met plastic waar geen codes op staan!

Waarmee valt winst te behalen?

Helemaal BPA-vrij leven is onmogelijk. Bewust omgaan met de hoeveelheden plastic die je consumeert, kunnen je al enorm helpen. Niet alleen lichamelijk, maar het kan je ook een goed gevoel geven doordat je met aandacht voor jezelf zorgt en ook bijdraagt aan de vermindering van de plastic-vervuiling. Hieronder wat tips:

• Via plastic flessen kun je BPA binnenkrijgen. Vooral als het flesje warm wordt in de zon en bij hergebruik komt er meer BPA vrij. Kies voor BPA-vrije, glazen of RVS drinkflessen. Wil je toch uit een plastic flesje drinken, gebruik deze dan 1 keer!
• Eet en drink zo min mogelijk uit blik. De concentratie BPA in blikjes en conservenblikken is relatief hoog.
• Koop zo veel mogelijk verse en onverpakte voedingsmiddelen, liefst biologisch. Daar zitten geen residuen van plastic verpakkingen of bestrijdingsmiddelen op. En let op: op een verpakking staat regelmatig geen informatie over het type plastic.
• Omdat er niet precies bekend is in welke voedingsmiddelen BPA zit, weet je door gevarieerd te eten dat je nooit heel grote hoeveelheden binnenkrijgt.
• Gebruik glazen bakjes om eten in te bewaren.
• Warm geen eten op in plastic bakjes in de magnetron. De verhitting van het plastic kan ervoor zorgen dat er meer BPA vrij komt.
• Ventileer je huis goed en kies voor schoonmaakmiddelen met een Eco-keurmerk.
• Was je handen nadat je een kassabon, parkeerkaartje of de krant hebt vastgehouden. Ze bevatten vaak BPA.

Note to self

Laat dit geen obsessie worden, maar ga bewust om met je consumptiegedrag en de invloed daarvan op je lichaam en geest. Je plastic consumptie kun je verminderen maar BPA-vrij leven is zogezegd onmogelijk!

What you do makes a difference