Vanuit de positieve psychologie wordt er veel gewerkt met kwaliteiten. Iedereen heeft zijn/ haar kwaliteiten. Veel mensen kunnen wel enkele positieve karaktereigenschappen van zichzelf benoemen, hoewel deze eigenschappen soms zo vanzelfsprekend lijken dat zij als normaal worden gezien. Kwaliteiten zijn echter geen objectieve eigenschappen, zij zijn persoons- en context afhankelijk. Wat de één beschouwt als ‘direct’ of ‘duidelijk’, kan door de ander gezien worden als ‘bot’ of ‘tactloos’. Weet jij wat jouw kwaliteiten zijn? En hoe je deze kan inzetten? In dit artikel lees je hoe jij je kwaliteiten kan ontdekken. Daarnaast geven we handvatten waarmee je je eigen kwaliteiten (beter) in balans kunt krijgen. Deze helpen je ook om jouw interactie met anderen beter te begrijpen.

Kernkwadrant van Daniël Ofman

Het kernkwadrant van Daniël Ofman laat zien dat kwaliteiten zowel positief als negatief kunnen worden ervaren. Daarnaast geeft het kernkwadrant ook handvatten om doorgeschoten kwaliteiten (valkuilen) te corrigeren en leer je tegelijkertijd van de kwaliteiten die anderen bezitten.

• Een kwaliteit is een positieve eigenschap van een persoon. Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die kenmerkend zijn voor wie jij bent. Deze kwaliteiten zijn niet statisch, door middel van aandacht en oefening kun je kwaliteiten ontwikkelen, versterken en afzwakken.
• Sterke kwaliteiten hebben vaak ook een valkuil, je schiet dan als het ware door in je kwaliteit. Laten we de (kern)kwaliteit ‘verantwoordelijk’ als voorbeeld nemen. Wanneer je doorschiet in de kwaliteit ‘verantwoordelijkheid’, zou je valkuil kunnen zijn dat je te veel verantwoordelijkheden op je neemt waardoor je eigen verantwoordelijkheden in het gedrang komen, of je overbelast raakt omdat je alles goed wil laten verlopen.
• Om vanuit je valkuil weer terug te komen in je kwaliteit, is het belangrijk om deze weer in evenwicht te brengen. Dit doe je door aan de slag te gaan met je uitdaging. Als je bijvoorbeeld te veel verantwoordelijkheid op je neemt, kan je uitdaging zijn andere mensen meer verantwoordelijkheid laten nemen.
• Mensen die doorschieten in jouw uitdaging, zijn vermoedelijk mensen die in jouw allergie zitten. In dit voorbeeld zouden dat personen zijn die doorschieten in anderen de verantwoordelijkheid laten nemen, oftewel mensen die hun eigen verantwoordelijkheden afschuiven op anderen. Vermoedelijk kan je het niet goed vinden met de mensen die in jouw allergie zitten!

Hoe vul je het kernkwadrant in?

Het mooie van het kernkwadrant is dat je op elke plek kan beginnen. Je kan bijvoorbeeld kijken welke kwaliteit er achter de valkuil schuilt en ook hoe je deze kwaliteit weer in evenwicht kan brengen. Maar je kan hem ook gebruiken om te leren welke eigen kwaliteiten schuilen achter de allergieën die je voor anderen hebt. De mensen die in jouw allergie zitten, zijn namelijk waarschijnlijk doorgeschoten in een kwaliteit die jij als uitdaging hebt! Stel, je hebt een collega die je niet kan uitstaan omdat zij erg betuttelend is. Ze zit in jouw allergie. Je kan een kernkwadrant voor jezelf invullen:

• Allergie: betuttelend
• Kwaliteit: Het contact zakelijk houden (Vanuit de allergie: wat is het positief tegenovergestelde? Oftewel: welke kwaliteit heeft de collega te kort?)
• Valkuil: Afstandelijk overkomen (Vanuit de kwaliteit: wat gebeurt er als ik te zakelijk ben?)
• Uitdaging: Zorgzaam zijn (Vanuit de valkuil: wat moet ik meer doen om niet afstandelijk / te zakelijk over te komen?)
• (Allergie: betuttelend – wat gebeurt er als je te zorgzaam bent?)

Vul het kernkwadrant in voor een ander

Maar je kan hetzelfde kernkwadrant ook invullen voor je collega. Hierbij is de allergie die jij hebt voor een ander waarschijnlijk hun valkuil (in ieder geval naar jouw mening). Bij het vorige voorbeeld zou dat kunnen zijn:

• Valkuil collega (volgens jou): betuttelend
• Uitdaging collega (volgens jou): een meer zakelijke aanpak
• Vermoedelijke allergie van collega (en waarschijnlijk jouw valkuil): afstandelijkheid
• Vermoedelijke kwaliteit van collega (en waarschijnlijk jouw uitdaging): zorgzaamheid

Zoals je in deze voorbeelden ziet, hebben de mensen die in jouw allergie zitten vaak de eigenschap die jij mogelijk wat tekort komt (jouw uitdaging) in overvloed. Zij zijn dus ook de mensen van wie je kan leren hoe je jouw uitdaging toepast. Is jouw valkuil bijvoorbeeld dat je te veel verantwoordelijkheid neemt? Ga dan eens kijken naar mensen die nauwelijks verantwoordelijkheid nemen! Misschien hebben ze wel handige technieken, waarmee je de verantwoordelijkheid een keer bij anderen kan laten!