Wist je dat ruim 17% van de werknemers in Nederland burn-out klachten ervaart? En dat ruim 37% van het verzuim van werknemers samenhangt met werkstress klachten? Dit blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden uit 2018. Wanneer je overspannen bent of een burn-out hebt, komt dit vaak doordat je voor een langere periode overvraagd bent qua energie. Wanneer je lichaam overvraagd wordt, geeft het signalen af dat je bij moet tanken. Als je bijvoorbeeld een paar nachten slechter hebt geslapen dan normaal, dan word je moe (signaal). Een paar nachten lang en goed slapen is dan vaak voldoende om weer bij te tanken, waardoor het signaal “vermoeidheid” weggaat.

Signalen herkennen

Wanneer je een burn-out hebt of overspannen bent dan is je lichaam voor een langere periode overvraagd. Waarschijnlijk heeft je lichaam wel eerder stresssignalen afgegeven, maar het kan zijn dat je deze niet hebt opgemerkt of dat je door bent gegaan ondanks de signalen. Hoe langer dit doorgaat, hoe heftiger de signalen worden.

Je kan dit vergelijken met een thermometer. Wanneer je een goede balans hebt in je energie dan zit je in groen en geeft je lichaam groene – positieve – signalen. Wanneer de stress oploopt kom je in geel en krijg je de eerste spanningssignalen. Blijf je, desondanks de signalen, doorgaan kom je in oranje. Als je daar doorheen gaat dan zegt je lichaam op een gegeven moment stop en zit je in rood. In de afbeelding is een voorbeeld gegeven van wat voor soort signalen dit kunnen zijn.

Voorbeeld:

Rood: Uitgeput, bonkende hoofdpijn door hoge spierspanning, pijn in nek, schouders en rug, uitvallen tegen mensen om me heen, somber, concentratieproblemen. To do: Uitdrukkelijk rust nemen, nadrukkelijk grenzen aangegeven, focus op herladen.

Oranje: verminderde concentratie, hoge spierspanning, verminderd plezier in dingen die ik normaal leuk vind, geen zin in sociaal contact, moe, piekeren, prikkelbaar. To do: rust nemen, grenzen aangeven, delegeren.

Geel: hoofdpijn aan het eind van de dag, geen energie in de avond om leuke dingen te doen, chaotisch, onrustig gevoel. To do: even rust nemen, tijd nemen voor zaken die energie geven, meer bewegen.

Groen: Blij, energiek, zin om activiteiten te plannen, gevoel van overzicht, grapjes maken. To do: zo doorgaan.

Bron: Samen opgroeien

Veel mensen kennen wel de groene signalen van zichzelf. Als het goed gaat zijn ze blij, energiek, vrolijk, maken ze grapjes, hebben zij nog een beetje energie aan het einde van de dag en genieten ze van activiteiten op het gebied van werk, studie, hobby’s en sociale aangelegenheden. Ook de rode signalen zijn voor veel mensen bekend.  Je krijgt dan duidelijke klachten en bent (veel) te ver over je grenzen gegaan. Per persoon kan het verschillen wat de ernstigste signalen zijn waar je bekend mee bent.

Veel moeilijker zijn vaak de gele en de oranje signalen. Dit zijn de eerste signalen waaraan jij of je omgeving merken: “Hé wacht, nu moet er even geremd worden”. En juist die gele en oranje signalen zijn belangrijk om van jezelf te leren kennen. Want als je die signalen weet, en weet wat je moet doen om weer op te laden, kan je sneller ingrijpen. Zelfs als je  deze signalen zeer goed kent en weet wat er mee gedaan kan worden, komt het vast nog voor dat je in geel of oranje terecht komt. Stress, spanning en tegenslag horen bij het leven en zullen dus ook zorgen dat je op en neer beweegt op de thermometer. Het doel is echter wel om niet meer, of in ieder geval zo min mogelijk, in rood te komen!