“Geld moet rollen, en het liefst mijn kant op”, aldus Salar Azimi in het programma “Waar doen ze het van?”. Multimiljonair Azimi wil het taboe op geld verdienen doorbreken. Verdien je veel geld, dan word je al snel gezien als opschepper. Verdien je juist heel weinig, dan is er schaamte. De vraag in deze blog is dan ook: Wat zeggen de onderzoeken over geld en geluk?

Maakt geld gelukkig?

“Wie denkt dat geld gelukkig maakt?”, vroeg de juf ons in groep 8 van de basisschool. Mijn klasgenoot en ik staken als enigen onze vinger op. We kregen van de juf een strenge blik toegeworpen, gevolgd door een pleidooi over andere zaken die belangrijker zijn dan geld. Deze situatie laat zien dat het niet sociaal wenselijk is om te zeggen dat geld gelukkig maakt. Net zoals het spreekwoord zegt: “Geld maakt niet gelukkig”. Maar om eerlijk te zijn heeft de juf mij niet overtuigd. We kunnen wel zeggen dat geld niet gelukkig maakt, maar tegelijkertijd willen we allemaal ook dat geld onze kant op rolt: we doen mee aan de (kansloze) Staatsloterij, lezen tijdschriften zoals de Quote over het leven van de superrijken en willen altijd meer salaris. 

Gelukkig zijn in en over je leven

Een bekend onderzoek naar de relatie tussen geld en geluk werd in 2010 gepubliceerd door Nobelprijswinnaars Angus Deaton en Daniel Kahneman. In hun onderzoek maakten zij onderscheid tussen gelukkig zijn in je leven en gelukkig zijn over je leven. 

• Gelukkig zijn in je leven gaat over je geluksgevoel, over de emoties die je ervaart zoals geluk, verdriet, boosheid en warmte. 
• Gelukkig zijn over je leven gaat over hoe je je eigen leven evalueert, hoe tevreden ben je over je leven? 

Wanneer het inkomen stijgt, blijken beide vormen van geluk ook te stijgen. Veel geld verdienen maakt je gelukkiger over je leven, omdat je succesvol bent. Meer geld hangt samen met succes en dus ook met je eigenwaarde. Echter blijkt dat “geluk in je leven” maar tot op een bepaalde hoogte kan stijgen, namelijk tot ongeveer een salaris van 65.000 euro op jaarbasis. Dat wil zeggen; bij een hoger salaris zal je niet per se meer gelukkige gevoelens ervaren.

Rijk vs. arm

Een vergelijkbaar resultaat kwam uit een Belgisch onderzoek van gezondheidseconoom Lieven Annemans. Naarmate het inkomen stijgt, zie je een stijging in de iemands levenstevredenheid. Deze tevredenheid stijgt tot een bedrag van ongeveer 4500 euro per maand, daarna kan de levenstevredenheid zelfs een beetje zakken!

Het hebben van meer geld hangt dus samen met geluk, maar wel tot op zekere hoogte. De levenstevredenheid kan lager worden naarmate je boven de grens gaat verdienen. Tot op een bepaalde hoogte kan je met geld je leven dus beter maken. Wanneer dit allemaal al goed is en je gaat verlangen naar meer geld, dan kan dit je juist ongelukkiger maken. Misschien omdat dit meer over de drang naar meer geld gaat, en niet meer om geld dat je echt nodig hebt in je leven. 

Geld en geluk

Daarnaast bleek uit hetzelfde onderzoek dat Belgen die minder dan 1000 euro te besteden hadden, ongelukkiger waren. Dit stemt overeen met een Nederlands onderzoek van het CBS tussen zelfstandigen en ondernemers tegenover uitkeringsontvangers. Van die eerste groep bleek 91% gelukkig en van die tweede groep slechts 63%. 

Tot slot geeft het onderzoek van het CBS aan dat geld een rol speelt, maar dat andere situaties zoals gezondheid en relaties een belangrijkere invloed op je geluk hebben. Geld maakt dus gelukkig, maar wel tot op zekere hoogte.

Open over geld praten

Over geld praten is vaak een gevoelig onderwerp. Ik denk dat we hier opener over moeten zijn, want geld speelt een belangrijke rol in ieders leven. Financiële zekerheid geeft een gevoel van rust en ontspanning. Te weinig geld in je leven kan zorgen voor stress en negativiteit. Dit heeft zowel effect op gelukkig zijn in je leven, als over je leven.