Iedereen zit weleens niet lekker in zijn vel of voelt zich soms wat somber. Vaak gaan deze gevoelens over na verloop van tijd. Bij sommige mensen is dat echter niet het geval: ze blijven in een dip zitten, voelen zich langere tijd somber en hebben nergens meer energie voor. Als dit langer aanhoudt dan twee weken en de klachten erger worden spreken we van een depressie, een van de meest voorkomende stemmingsstoornissen. Als dit het geval is, is het verstandig om hier iets aan te doen. Gelukkig zijn er genoeg manieren om depressie de baas te worden en kunnen verschillende therapieën uitkomst bieden.

Wat is een depressie?

Depressie is een stemmingsstoornis dat zich op verschillende manieren kan uiten. Deze stoornis wordt voornamelijk gekenmerkt door een sombere stemming of het verlies van interesse en plezier in het dagelijks leven. Andere veelvoorkomende symptomen zijn: slaapproblemen, terugkerende gedachten over zelfmoord, vermoeidheid, gebrek aan energie en moeite met concentreren. De meeste mensen ervaren dit soort gevoelens en gedachten weleens gedurende hun leven, anders is dit wanneer de onderliggende oorzaak een depressie is. In dit geval kunnen de symptomen steeds erger worden en kunnen de gevoelens langdurig aanhouden. De scheidingslijn tussen ‘normale somberheid’ en het hebben van een depressie is soms lastig te bepalen.

Nooit één oorzaak

Depressie ontstaat zelden spontaan. Vaak is het een combinatie van factoren die ervoor zorgen dat een depressie zich uit. Genetische aanleg, persoonlijkheid, hormonale veranderingen of negatieve ervaringen in de jeugd kunnen je bijvoorbeeld kwetsbaar maken voor depressie. Vanuit de omgeving gaat het vaak om ingrijpende gebeurtenissen die de depressie triggeren zoals: verlies van baan, overlijden van een geliefde of conflicten.

Een vicieuze cirkel

Het kan ook gaan om problemen die al langer lopen, maar beginnen door te wegen. Als gevolg hiervan raken mensen vermoeid en somberder. Dit gaat tevens vaak samen met het opkomen van negatieve of sombere gedachten. Deze drie processen versterken elkaar, wat leidt tot steeds meer terugtrekking van de persoon in kwestie. Gevolg van deze terugtrekking is echter dat er minder plezierige activiteiten worden ondernomen. Dit gebrek aan positieve bekrachtiging versterkt de negatieve gedachten en sombere stemming (MacPhillamy & Lewinsohn, 1974). Hierdoor kom je in een vicieuze cirkel terecht waar je moeilijk uitkomt. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, is het weer actief worden, oftewel gedragsactivatie(GA), van groot belang.

Weer actief worden

Gedragsactivatie is een effectief gebleken behandelmethode voor mensen met een depressie. Het richt zich voornamelijk op het gedrag van de cliënt waarbij vermijding, terugtrekking en inactiviteit wordt aangepakt (Jacobson, Martell & Dimidjian, 2001). Het doel is om de cliënt weer actief te krijgen waardoor hij of zij meer positieve bekrachtiging zal ervaren. Op deze manier doorbreek je de eerder genoemde vicieuze cirkel.

NiceDay: Plan een activiteit in in de Daily Planner om zo de vicieuze cirkel te doorbreken. Schrijf na afloop in je dagboek wat voor effect het heeft gehad.