Angsten. Wanneer je hieraan denkt, denk je misschien aan de angst die je voelt in gevaarlijke situaties zoals wanneer je langs een afgrond loopt of wanneer iemand je laat schrikken. Maar angst kan ook voorkomen op momenten dat je helemaal geen levensgevaar loopt. Het kan je belemmeren in je dagelijks leven, je kunt je er verdrietig om voelen of vermijden om de deur uit te gaan. Om angst beter te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te snappen wat er gebeurt wanneer je angstig bent. Daar leg ik je graag wat meer over uit.
Denkpatronen als hulpmiddel
Angst maakt je alert in situaties die je als gevaarlijk inschat en helpt je voor te bereiden op een reactie. Angst gaat gepaard met verschillende lichamelijke reacties zoals misselijkheid, zweten, een verhoogde hartslag en spierspanning. Maar naast fysieke reacties gebeurt er ook iets in je hoofd, er ontstaan vaak automatische denkpatronen. Deze zijn er om je te helpen. Bijvoorbeeld om sneller te kunnen vluchten of een probleem te voorkomen, maar ook om meer gefocust te zijn of beter op te letten.
De andere kant
Wanneer je echter te vaak meegaat in de automatische reacties kan je inschattingsvermogen vertroebeld raken. Denk er bijvoorbeeld aan dat je er nooit achter kunt komen of een honden gevaarlijk is als je altijd automatisch wegrent. Of dat je de grenzen van je baas niet leert kennen als je altijd maar ‘ja’ zegt. In dat geval kunnen denkpatronen averechts werken:
- Worst case scenario. Als je angstig bent, ga je van het ergste uit. Daar word je voorzichtig van en zo kan de uitkomst alleen maar meevallen. De kans dat deze ramp gebeurt is echter niet zo groot als dat het voelt. Vergeet niet dat er nog andere mogelijkheden zijn.
- Oplosbaarheid. Angst kan je letterlijk doen verstijven en je het gevoel geven dat je iets ergs overkomt. Hierdoor vergeet of onderschat je je vermogen om een probleem op te lossen. Het komt zelden voor dat er niets meer te doen is als de ramp daadwerkelijk plaatsvindt. Er valt altijd iets te herstellen of op te lossen!
- Verdraagzaamheid. Omdat je waarschijnlijk liever vervelende situaties voorkomt of uit de weg gaat, kun je gewend raken aan ‘veiligheid’ of comfort. Hierdoor onderschat je je vermogen om een ramp te verdragen of te doorstaan. Vaak voelt het heel erg, maar is het best te verduren als het er op aan komt. Denk bijvoorbeeld eens terug aan de vervelende dingen die je al hebt meegemaakt in je leven. Je staat nog steeds overeind!
- Verantwoordelijkheid. Stress activeert ons probleemoplossend vermogen om na te denken of en hoe dit voorkomen had kunnen worden. Hierdoor sta je ook stil bij jouw rol in de situatie en kun je jouw verantwoordelijkheid overschatten. Het feit dat jij iets anders had kunnen doen, betekent echter niet dat je het ook anders had moeten doen.
Herken je de denkpatronen bij jezelf wanneer je je angstig voelt? Of ben je je er nog niet van bewust? Misschien lukt het je om hier eens op te letten de volgende keer dat je je angstig voelt en ontdek welke denkpatronen bij jou spelen.
