Herken je de volgende situatie? Je bent op een feestje en er wordt gevraagd hoe het met je gaat: “goed, maar te druk”. “Ik ook!”. Vervolgens leg je allebei uit waarom en waarmee je zo ontzettend druk bent. Wellicht dat je zelfs de neiging hebt tegen de ander op te bieden! Misschien ben jij wel verslaafd aan stress?

De cijfers

Volgens een onderzoek van Agis Zorgverzekeringen uit 2011 ervaart bijna 9 op de 10 Nederlanders te veel druk en stress in het dagelijks leven, door zowel werk als privé factoren. Problematischer: cijfers van CBS en TNO tonen dat maar liefst 14% van de Nederlanders burnout-klachten meldt, en dit percentage is alleen nog maar stijgende!

Is stress slecht?

Goed, we zijn dus gestresst. Maar is dit zo erg? Stress zorgt er tenslotte vaak voor dat we scherp zijn bij dat sollicitatiegesprek of die eerste date of zorgt ervoor dat we bergen werk kunnen verzetten. Hoewel stress dus niet altijd slecht is, heeft langdurige druk en stress een negatief effect op ons psychisch- en lichamelijk welzijn. En hoewel we over het algemeen manieren proberen te vinden om stress te verminderen, is het voor de workaholics onder ons best moeilijk om een stapje terug te doen. Soms zo moeilijk dat stress bijna verslavend lijkt. Maar kan dit?

Wat is stress ook alweer?

Stress zorgt ervoor dat je lichaam in een staat van paraatheid wordt gebracht, zodat je extra alert en geconcentreerd kan reageren op een spannende gebeurtenis. Dit gebeurt doordat de hormonen adrenaline (ook wel vlucht- vecht hormoon) en noradrenaline worden afgegeven. Maar naast deze hormonen komt ook dopamine vrij in de hersenen, een “feel good” stofje. Dopamine is het belangrijkste stofje in het beloningssysteem van onze hersenen. Deze neurotransmitter wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Door dopamine willen we een handeling, die we op dat moment doen, vaker herhalen.

Verslaafd aan stress

Dus net als bij stimulerende stoffen als nicotine, cafeïne of van opiaten, schiet het dopamineniveau bij stress ook omhoog. We voelen ons (voor even) fantastisch. Maar na verloop van tijd, daalt het niveau automatisch. We kunnen dan gevoelens ervaren van irritatie, geprikkeldheid of onrust. Die gevoelens stoppen pas wanneer het dopamine niveau weer stijgt. Wanneer deze cyclus zich maar vaak genoeg herhaalt, dan stijgt het risico op het ontstaan van een verslaving. We komen zogezegd dus in de problemen wanneer “gestresst” onze normale staat van zijn wordt. En als we eenmaal gewend zijn geraakt aan een bepaald stressniveau, zullen we net als bij elke andere verslaving op zoek gaan naar nog meer druk om dezelfde “high” te kunnen krijgen.

Ben jij verslaafd aan stress?

Misschien werk jij het beste onder een scherpe deadline, hou je ervan om alles tot het laatste moment te laten liggen en vind je het lastig om niets te doen. Ben je dan verslaafd aan stress? Misschien, een beetje. Maar dit is niet direct problematisch: als je geregeld een hoge mate van stress en druk ervaart, maar daarnaast verder goed functioneert dan is er geen reden tot zorg. Dit wordt anders wanneer je naast stress ook klachten als vermoeidheid, slaapproblemen, hoge bloeddruk, verminderde eetlust, verminderde weerstand, cynisme en/of prikkelbaarheid ervaart. En nog veel belangrijker, als je het gevoel hebt geen andere keuze te hebben.

Wat kan je doen?

Als je het laatste herkent, is het allereerst belangrijk dat je beseft en erkent dat langdurige stress niet goed voor je gezondheid is. Daarnaast geldt, net als bij iedere andere verslaving, dat er vaak sprake is van een ander onderliggend probleem. Het kan helpen daar met iemand over te praten.
Ook kan je zelf al snel stappen nemen tot “afkicken”. We kunnen onszelf trainen om ons weer comfortabel te voelen bij stilte en rust, door bijvoorbeeld mindfulness- en ontspanningsoefeningen te doen, of door eenvoudigweg een aantal keer per dag een paar minuten stil te staan bij wat je voelt en wat er door je heen gaat. Meer tips lees je hier.

NiceDay app

Beschrijf in je NiceDay-dagboek wat voor stress jij ervaart en wat voor invloed dit op je heeft. Merk je dat stress een grote invloed op jou of je gezondheid heeft? Bespreek dit dan samen met je behandelaar of coach.