Iedereen heeft er weleens mee te maken, de één meer dan de ander: schaamte. Wanneer je niet voldoet aan de normen en verwachtingen die je jezelf oplegt of wanneer je denkt dat je niet voldoet aan de normen en verwachtingen van de ander. Je bent je hierdoor enorm bewust van jezelf en het kan een heftige emotie zijn. Schaamte voelen heeft zelfs een functie. Je krijgt een signaal dat je buiten de ‘groepsnorm’ valt. Het zegt dus iets over de behoefte die je voelt om ergens bij te horen. Je kunt het zien als een sociale antenne die ongepast gedrag in de groep voorkomt. Daarnaast kan het je ook helpen om bepaald gedrag te corrigeren doordat je je bijvoorbeeld hebt geschaamd over hoe je ergens op hebt gereageerd. Of je schaamt je omdat je nalatig bent geweest. Hierdoor kan schaamte je zelfs helpen om verder te komen in je persoonlijke ontwikkeling als je er niet te lang in blijft hangen.

Helaas kan schaamte ook enorm belemmerend zijn als je er te lang in blijft hangen. Zo kun je jezelf voortdurend blijven afwijzen doordat je de lat erg hoog legt of doordat je steeds denkt dat je niet goed genoeg bent. Het kan ook zijn dat je vanuit je omgeving steeds het gevoel krijgt dat je niet goed genoeg bent. Toenemende stress, vermoeidheid, lichamelijke klachten en zelfs eenzaamheid kunnen hier het gevolg van zijn. Hoe groter de schaamte is in je leven, hoe groter de kans wordt dat jij je gaat afsluiten voor de mensen om je heen.. Daarbij kan de drang om je aan te passen aan de ander uit angst voor afwijzing ook toenemen. Het ontwikkelen van een ongezonde bewijsdrang om toch te voldoen aan de normen en eisen kan ook een mogelijk gevolg zijn. Dit zijn voorbeelden van negatieve strategieën die je jezelf wellicht hebt aangeleerd om te voorkomen dat je schaamte ervaart.

Aan de slag met schaamtegevoelens

Wanneer je last hebt van schaamtegevoelens is het belangrijk om hier iets mee te doen. Een eerste stap is bewustwording van de schaamte. Een natuurlijke reactie is van binnen in paniek raken. Je merkt zelfs aan je lichaam dat je je schaamt. Probeer jezelf af te vragen: waar komt dit gevoel vandaan? Heb ik een onhaalbaar beeld van mezelf gecreëerd? Kan ik het beeld van mezelf aanpassen? Realiseer je dat iedereen wel eens schaamtegevoelens ervaart.

Brene Brown is een onderzoeker en auteur van meerdere boeken met als thema schaamte. Haar boeken kunnen je misschien inspireren om de eerste stappen te zetten om over de drempel heen te stappen en te gaan delen over de schaamtegevoelens die je ervaart. Denk aan de hierboven genoemde functie van schaamte. Soms helpt het om professionele hulp te zoeken omdat veel schaamtegevoelens ontwikkeld zijn toen je nog jong was. Als je de stap durft te zetten om hier meer openheid over te geven dan kan er ruimte ontstaan voor zelfcompassie, zelfrespect en voor zelfacceptatie. Een coach bij NiceDay kan je helpen om de eerste stap te zetten.

NiceDay app

Wil je ook eens aan de slag met bijvoorbeeld gevoelens van schaamte? Dit kun je doen met de NiceDay app. Download de app en maak een connectie verzoek met één van onze psychologen.