We hebben allemaal wel eens de neiging om iets vervelends te vermijden. Vermijding is een coping-mechanisme dat inhoudt dat je bewust of onbewust de confrontatie met een moeilijk probleem of onplezierige gedachten of gevoelens vermijdt. Denk bijvoorbeeld aan het opzettelijk vermijden van iemand die je niet wilt zien of iets waar je bang voor bent, het uitstellen van het werken aan een project waar je zenuwachtig voor bent, je passief-agressief gedragen tegen je partner of vriend, urenlang door je telefoon scrollen als je je verveelt, of alcohol gaan drinken als je je verdrietig of eenzaam voelt. Het kan heel makkelijk zijn om dingen te vermijden! In deze blog leg ik uit wat vermijdende coping is en hoe het psychische klachten kan beïnvloeden. Je zult zien waarom het nuttig kan zijn om je angsten onder ogen te zien.

Tijdelijke opluchting

Vermijding zorgt voor een snelle verlichting van een negatief gevoel zoals angst, verdriet of verveling. Het voorkomt dat je de confrontatie aangaat met datgene waar je bang voor bent. Als je bijvoorbeeld bang bent voor honden, vermijd je het misschien om naar parken te gaan of met vrienden af te spreken die een hond hebben. 

Als gevolg voel je je waarschijnlijk niet angstig zolang je kunt vermijden in de buurt van een hond te komen.

Tot nu toe denk je waarschijnlijk… ” Vermijding klinkt als een snelle oplossing voor mijn problemen”. Helaas zijn dingen vaak niet zo eenvoudig en overmatige vermijding kan de zaken uiteindelijk alleen maar erger maken. Vermijden zal in de eerste plaats vaak leiden tot het in stand houden van en bijdragen aan je probleem en klachten. Het resulteert in het nooit aanpakken van het daadwerkelijke probleem en creëert op zijn beurt een gedragscyclus die negatieve gevoelens rond het probleem vergroot. Bovendien is het niet altijd mogelijk om de situatie te vermijden of onder controle te krijgen.  Hoogstwaarschijnlijk zal er in de toekomst een moment komen waarop je gedwongen wordt het probleem onder ogen te zien.

Jouw problemen in stand houden

Vermijding kan waarschijnlijk het beste worden uitgelegd aan de hand van voorbeelden, dus laten we enkele van de bovenstaande voorbeelden nemen om je te helpen dit te begrijpen:

• Als je iets vermijdt waar je bang voor bent zul je nooit leren om over je angst heen te komen, of er op zijn minst op een gezonde manier mee om te gaan. Als je bang bent voor honden en je begint je angst onder ogen te zien door toch soms in de buurt van honden te zijn, zul je hoogstwaarschijnlijk nieuwe ervaringen opdoen die je eerdere overtuiging dat alle honden gevaarlijk zijn zal veranderen. Door het probleem onder ogen te zien, leer je bovendien de ongemakkelijke gevoelens te tolereren. Ook leer je effectieve en nuttige copingvaardigheden voor deze situaties, zodat je niet langer hoeft te vermijden om die vriend te zien of naar bepaalde plaatsen te gaan.
• Als je bepaalde pijnlijke of ongemakkelijke emoties vermijdt, kun je ‘verdovend’ gedrag vertonen om je te helpen ermee om te gaan, zoals het gebruik van alcohol, drugs of te veel eten. Maar wanneer het verdovende gedrag afneemt komen de ongemakkelijke gevoelens terug, misschien zelfs erger dan voorheen. Door op deze manier je ongemakkelijke gevoelens te vermijden voel je je nog slechter, leer je nooit pijnlijke gevoelens te verwerken en ben je niet in staat om de kernproblemen op te lossen die je in de eerste plaats de pijn bezorgen. Om nog maar te zwijgen over het feit dat dit gedrag op de lange termijn schadelijk kan zijn voor je gezondheid.
• Als je conflicten met je partner uit de weg gaat omdat conflicten je angstig maken, kan het overkomen alsof je helpt om een minder stressvolle relatie te creëren. Door conflicten te vermijden en belangrijke onderwerpen niet te bespreken, los je het probleem nooit op. Na verloop van tijd kan dit juist leiden tot een toename van stress of wrok in de relatie. Door samen het probleem aan te pakken kun je proberen een oplossing te vinden.

Wat zijn de eerste stappen om jouw problemen het hoofd te bieden?

De eerste stap is leren begrijpen wat vermijding is en wat voor effect het heeft op je leven. Dit is een belangrijke stap om  je te helpen de problemen waarmee  je worstelt onder ogen te komen. Ten tweede is het belangrijk om je ervan bewust te worden wanneer je aan het vermijden bent. Probeer het actief op te merken wanneer  je in  je dagelijks leven iets vermijdt en of het niet helpend voor je is. Het bijhouden van de momenten wanneer je dingen vermijdt kan hierbij helpen.

Onthoud ook dat het oké is om gezond gedrag te vertonen dat je helpt om met stress en ongemakkelijke situaties om te gaan. Mediteren of sporten (met mate) kan je bijvoorbeeld helpen om met moeilijke emoties om te gaan en veerkracht op te bouwen om in de toekomst met stressoren om te gaan.