Iedereen heeft ooit wel eens een nachtmerrie gehad. Een nare droom waaruit je plotseling wakker schrikt. Je hart slaat sneller, je zweet en je voelt je angstig. Soms duurt het even voor je je goed en wel beseft waar je bent en dat de droom geen realiteit is. Maar wat doe je wanneer diezelfde nachtmerrie steeds terugkomt? In dit artikel leg ik je een techniek uit die je kan helpen los te komen van de nachtmerrie. Deze techniek wordt regelmatig ingezet bij mensen die last hebben van een posttraumatische stress stoornis (PTSS) maar helpt ook bij terugkerende nachtmerries.

De betekenis van jouw nachtmerrie

Wetenschappers, filosofen en psychologen buigen zich al eeuwenlang over de duiding van dromen. Tegenwoordig gelooft men dat je tijdens je slaap dingen verwerkt die overdag gebeurd zijn. Wanneer je overdag getriggerd wordt op vroegere negatieve gebeurtenissen of wanneer je overdag akelige dingen meemaakt, kan het zijn dat je tijdens je slaap ook een nare droom krijgt. Maar omdat dit zo levensecht aanvoelt en daardoor veel angst oproept, verwerk je het niet. Integendeel, je angsten kunnen verder toenemen en je kan in een vicieuze cirkel terecht komen met vele slapeloze en onrustige nachten tot gevolg. Reden genoeg dus om een poging te wagen om van je nachtmerries af te komen!

Schrijf je nachtmerrie op

De techniek die ik wil belichten wordt ook wel Nightmare Rescripting genoemd, of het herschrijven van je nachtmerrie. Hij werkt zo:

Stap 1: een goed begin is het halve werk

Kies een rustig moment uit, pak iets om op te schrijven of maak een document op je laptop of pc. Bedenk eens hoe je nachtmerrie meestal begint. Schrijf dit eerste stukje op, maar stop met schrijven op het moment dat het akelig wordt. Dus, schrijf enkel het allereerste begin van je nachtmerrie op. Bijvoorbeeld: “Ik kom mijn woonkamer binnen, het is donker in de kamer. Wanneer ik naar de lamp loop voel ik een adem in mijn nek.” 

Het eerste stukje staat nu genoteerd, goed zo! Dit was meteen het moeilijkste stuk van de oefening.

Stap 2: jij bent de regisseur

Bedenk je nu dat jij de rol van filmregisseur hebt. Stel je voor dat je dat oude akelige script zou mogen herschrijven tot iets totaal anders. Een verhaal waarin jou niets overkomt, waarin er hulptroepen worden opgeroepen, waarin je kan wegvliegen of je belager kan verkleinen of kan bevriezen. Kortom, een verhaal waarin jij overleeft. Een verhaal waarin je niet als slachtoffer maar als survivor, of beter nog als held of heldin schijnt. Je mag alle fantasie gebruiken die je wilt. Je mag zelfs geweld gebruiken, en als je het te eng vindt om er alleen voor te staan, roep je hulp in van anderen. 

Denk even goed na over jouw vervolg. Zoek iets dat bij jou past, iets dat je voor je kan zien.

Sommige mensen vinden dit lastig en geven aan dat het niet lijkt te kloppen, dat het helemaal anders was, dat het te ver afstaat van de realiteit. Probeer jezelf dan gerust te stellen, ook nachtmerries gebeuren nu niet echt. Het zijn weerspiegelingen van vastzittende emoties of gedachten maar het staat je vrij om jouw nachtmerrie te herschrijven tot iets anders. Deze keer heb jij controle!

Stap 3: lees jouw verhaal

Wanneer je klaar bent met jouw verhaal, lees je het nog even na. Verzeker jezelf dat dit goed voelt. Dat je je krachtig en veilig voelt wanneer je je dit verhaal voorstelt.

Probeer dan nu elke avond een paar uur voor je gaat slapen het verhaal opnieuw te lezen, en leg wanneer je gaat slapen het (uitgeprint) blad met het nieuwe verhaal naast je bed. Mensen die dit hebben geprobeerd geven aan dat het lijkt alsof het brein het begin van een nachtmerrie detecteert en dan het nieuwe verhaal eraan vast breit. 

Blijf proberen

Werkt het niet of nog niet helemaal? Probeer het verhaal nog wat aan te passen of kijk of je het misschien net voor het slapen kan lezen. 

Heb je toch een nachtmerrie? Probeer dan, wanneer je daartoe in staat bent, het nieuwe verhaal opnieuw te lezen. Mensen die dit proberen merken vaak dat ze dan iets sneller terug in slaap vallen.

Hebben bovenstaande tips onvoldoende geholpen? Bespreek dit dan met je behandelaar. Mogelijk kan hij/zij de behandeling hier verder in ondersteunen of kan medicatie overwogen worden.

Sweet dreams…

Iedereen kent ze wel: nachtmerries. Vaak blijft het er bij één in een lange periode, schrik je wakker, draai je je om en slaap je weer verder. Maar wat nou als die nachtmerries blijven? Iedere nacht en de hele nacht lang? Niet wakker kunnen worden als het heel spannend wordt, zoals ‘normale’ mensen, maar erin blijven hangen?

Het probleem

Waar het begonnen is durf ik niet specifiek te zeggen. De nachtmerries waren er opeens. Vier maanden lang schrok ik iedere nacht wakker van de heftige beelden die mij meester maakten als ik lag de slapen. Vaak kon ik me niet meer herinneren wat ik had gedroomd, maar de angst voelde ik nog wel in mijn hele lijf. Na die maanden was het van de ene op de andere dag over en sliep ik weer redelijk normaal.

Na een half jaar begon het weer. Deze keer ging het acht maanden lang door. Nacht na nacht de vreselijkste nachtmerries vanaf het in slaap vallen tot aan de wekker. Ik droomde over hoe ik in het water sprong en spontaan niet meer kon zwemmen. Ik verdronk en werd pas wakker toen ik onder water bijna het bewustzijn verloor. Schietpartijen midden op straat en tijdens het wegrennen 2 keer in mijn rug geschoten. Ik weet niet hoe dat in het echt moet voelen, maar 3 dagen lang voelde ik de kogels prikken in mijn rug.

Naast de gewelddadige nachten, droomde ik ook over mijn familie. Maar dan over totale paniek omdat ze me niet meer herkenden. Ze liepen me voorbij op straat, of kwamen een ander kind van school halen in plaats van mij.

Ik was zo moe en sliep hierdoor zo slecht, dat ik medicatie kreeg. Dat was een paar nachten leuk, maar hierdoor werd ik echt niet meer wakker tijdens een nachtmerrie en werd ik badend in het zweet wakker, met vreselijk veel angst in mijn lijf. Dus ik was snel weer van de slaappillen af, dit trok ik niet!

Slapeloze nachten

Na drie maanden weer zonder nachtmerries te hebben geslapen, begon het weer. Deze keer wilde ik niet meer slapen. Lag net zo lang wakker tot ik echt niet meer wakker kon blijven. Dit gebeurde net voor mijn burn-out. Meestal onthield ik ze niet, maar met de therapie wilde ik er wel iets mee gaan doen, dus legde ik een kladblok naast mijn bed, zodat ik kon gaan schrijven als ik wakker werd. Alles wat ik me maar kon herinneren zette ik op papier, hoe gênant het ook was.

Dit kladblok nam ik mee naar therapie, zo konden we uitzoeken waar het vandaan kwam. Want ik begreep er niets van. De nachtmerries gingen nooit over mijn trauma’s en er waren er nooit 2 gelijk aan elkaar. Dus waarom droomde ik dit allemaal?

Gelukkig bleek er een hele goede verklaring voor mijn nachtmerries te zijn. Een rode draad die ik direct door alles heen kon trekken. Bang om de mensen om me heen kwijt te raken, absoluut niet willen falen in de dingen die ik toe, twijfels in dingen die ik leuk vind omdat ik bang was dat het niet goed genoeg was voor anderen. Zodra ik dit inzag, ging er een wereld voor me open. Naar mijn mening zitten er geen diepe, bizarre theorieën achter dromen en nachtmerries. Maar eigenlijk zijn ze heel logisch te verklaren, als je ze maar niet te letterlijk neemt.

Ik heb nog steeds nare dromen en nachtmerries. Gelukkig word ik nu zelf sneller wakker of maakt mijn vriend me wakker. Dan draai ik me om en val bijna direct weer in slaap. Uitzonderingen daar gelaten.

Wat kun jij doen aan je nachtmerries?

Heb je zelf ook veel last van nachtmerries? Denk eens na waar je bang voor bent en praat erover. Je dromen zijn niets om je voor te schamen, ze horen erbij. Schrijf op wat er blijft hangen, maar ga niet obsessief iedere nacht liggen pennen. Dan zal je helemaal slecht slapen, dit heb ik namelijk een week of vier achter elkaar gedaan en mijn nachtrust werd er niet beter van.

Blijf je er maar last van houden en lijdt je dagelijks leven eronder? Ga naar de huisarts! Zo kun je erover praten en zal de arts je helpen met oplossingen zoeken om toch een betere nachtrust te krijgen.

Het nummer dat ik heb gekozen om hierbij te doen is Wake Me Up van Ed Sheeran. Ik vind het een heerlijk nummer om mee in slaap te vallen en dit zou toch een mooie droom zijn! Vooral als je wakker wordt en je droom ook naast je ligt. Probeer alles om te zetten naar iets positiefs!

Liefs, Renée x