Yoga. Was ik er maar eerder aan begonnen.
Ik kan mezelf niet kwalijk nemen dat ik dat niet heb gedaan, want ik was daar niet klaar voor. Te confronterend. Yoga leert je namelijk bewust zijn. Bewust zijn van je lichaam en geest. En dat is juist iets wat ik niet wilde. Want als je stil gaat staan dan komt de rotzooi naar boven. En ik verwacht dat ik niet de enige ben die zo denkt, of heeft gedacht. Het is een beetje een Westerse ziekte. Doorgaan, heel erg bezig zijn, hard werken en continue prikkels. Maar wat levert dat op? Juist, onbalans. Onbalans die ergens uiteindelijk zijn tol eist.
Yin en Yang
Dat in beweging zijn is Yang. Wij doen heel veel Yang. Yang is goed en mag er zijn. Alleen, wij gebruiken het teveel en worden er teveel aan blootgesteld. Het altijd maar bezig zijn wordt verheerlijkt. En we stoppen er bijvoorbeeld pijn of angst mee weg.
Yin is rust. Yin en Yang horen bij elkaar. Zij horen in balans te zijn. Helaas zijn wij door het hollen een beetje bang geworden voor Yin. Voor het gevoel wat dat in ons oproept, zoals bijvoorbeeld verveling, schuldgevoel en pijn die er wel zit maar waar geen aandacht aan besteed werd. Maar hoe meer en vaker je aandacht gaat besteden aan Yin, hoe meer ook andere gevoelens aan de orde komen. Gevoelens zoals rust, blijdschap dat je aandacht geeft aan je lichaam en geest, ontspanning en geluk.
Huilen tijdens de les
Nu ik een tijdje bezig ben met pilates en yoga komt het voor dat ik huil tijdens of na een les. Dan huil ik van geluk. Blij dat ik aandacht heb besteed aan mezelf. In alle rust. Ik voel mijn lichaam heel bewust en dat voelt zo fijn. Het is zo belangrijk om even lichaam en geest op een lijn te hebben. Om gedachten te laten gaan en enkel te voelen. Om oké te zijn met alles wat langs komt.
Ik huil soms ook omdat ik op deze manier merk dat ik te vaak mezelf voorbij loop of wegcijfer. Of, dat ik niet doe wat ik eigenlijk wil of voel. Ik zet mezelf te vaak buitenspel. Vind mezelf niet leuk of niet capabel. Dan stop ik voordat ik begonnen ben. Ik vlucht weg van dingen die ik denk niet (meer) te kunnen. Tijd nemen voor jezelf brengt ook dit naar boven.
Yin Yoga
Yin Yoga leert je om te voelen en los te laten. Mee te gaan met wat er is. Ook als het onprettig is. Bij Yin Yoga probeer je voor langere tijd een bepaalde houding vast te houden. Een houding die pijn kan doen. Je strekt namelijk heel erg bepaalde spieren. De houding is meestal oncomfortabel en blijft dat ook wel even. En dan gaat je hoofd zich ermee bemoeien. Je wil stoppen. Je denkt dat je niet meer kan, dat het niet goed kan zijn dat het zo oncomfortabel voelt. Als je gaat vechten tegen dat gevoel dan verlies je. Als je rustig blijft en laat zijn, verandert er iets. En daar begint Yin. Adem. Weet dat je oké bent, dat het goed gaat. Geloof in jezelf en in de heling.
En dan ineens, ver weg, hoor je een stem: “Kom rustig uit je houding terug naar zit”. Nu al? Ik voelde me heerlijk en in rust. En voilà. Je hebt het gedaan! Je hebt het gevecht losgelaten.
Eindelijk kan ik het gevecht loslaten
Ik heb echt het gevoel dat ik iets gevonden heb wat mij kan helpen. Dit wil ik oefenen. Ik wil dit doen. Want wat zou het fijn zijn als ik mezelf beter door een emotionele crisis kan helpen. Dat ik er doorheen kan komen met meer rust, omdat ik geloof dat uiteindelijk deze oncomfortabele status overgaat. Het gevecht loslaten omdat ik geloof in de heling ervan, in balans. Dat ik mee ga met wat ik voel, totdat er weer rust is. Totdat er weer ruimte is voor Yang.
X Bouwke
Ik voelde het al een tijd. Een disbalans in mijn atmosfeer. Warme gevoelens over opnieuw settelen in Nederland, mijn vrienden en het heerlijke zomerweer, die botsen op de koude onzekere gevoelens van opnieuw beginnen. De natuur lost disbalans op door een storm. Ik ook.
Terug in Nederland
Ik wist, vroeg of laat moet het gebeuren. Het moet eruit. Die spanning en onzekerheid, die in mij sluimert. Dat die er zijn, is niet gek. Mijn atmosfeer is, na drie jaar reizen, allerminst stabiel hier in Nederland. Op reis heb ik de tijd genomen en goed kunnen bedenken hoe ik zou willen leven en werken en waarom, maar de weg er naar toe is onzeker en onvoorspelbaar. Ik zoek een baan, een huis, en eigenlijk weer mijn plekje in Nederland. Dat zijn enorm grote dingen en kosten dus tijd. En omdat het zulke grote dingen zijn, is het ook enorm spannend. Het gaat om de inrichting van je leven, om de basis. Je moet geloven in je einddoel en jezelf.
Een drukverschil
Laat dat nou allemaal een uitdaging zijn voor mij. Omdat onzekerheid bij mij vaak negatieve gevoelens over mijzelf en het leven opwekt. Als ik mij goed voel wil ik daar niet mee bezig zijn, maar hoe minder aandacht ik eraan geef, hoe groter deze gevoelens worden. Net zoals in de natuur wil mijn geest weer in balans zijn. En langzaam maar zeker trekt de wind aan van een hoog naar laag drukgebied. Hoe hard die wind, en dus de storm, zal zijn, ligt aan hoe hoog ik het drukverschil heb laten oplopen.
Storm
Mijn drukverschil was afgelopen week helaas erg hoog. Ik heb te lang (maanden) de spanning laten sluimeren. Er geen positieve aandacht aan gegeven. Er niet voor gezorgd. En toen was er een trigger, gevolgd door de ergste storm sinds tijden. Hel.
Nu, in de stilte na de storm, is het rustiger en dus tijd voor opruimen en bezinning. De wind is gaan liggen en we nemen de schade op. Hoe heftiger de storm, hoe meer tijd je daaraan zou moeten besteden. Gun jezelf die tijd. Je kunt niet in een huis leven met enorme stormschade, bouw weer op en maak het sterker.
Terugkerende thema’s
Vaak bouwt een drukverschil zich in ons leven op rondom bepaalde terugkerende thema’s. Die liggen regelmatig in de basis van wat we hebben meegemaakt of nodig hebben. Hoe we omgaan met druk is ook belangrijk. Maken we het persoonlijk of iets van de omgeving bijvoorbeeld.
Tijd voor jezelf
Vraag jezelf af waar jij stress van krijgt. Of als je een storm hebt gehad, groot of klein, waar lag dat aan? Wat ligt er aan de basis van die storm? Neem je tijd om daarachter te komen. Als je dat weet, kun je proberen om je gedrag en/of leven aan te passen zodat je een storm kan inperken, stoppen of wellicht zelfs voorkomen. Hoe groter het onderliggende thema, hoe meer tijd je jezelf moet gunnen. Voor mij is een van de grootste thema’s veiligheid. Ik voel me vaak niet veilig. Dat komt omdat ik mezelf aanval. En ik ben daardoor ook vaak over-alert op aanvallen van anderen. Dat ik niet goed, leuk, capabel genoeg ben. Dat ik niet ga slagen in dit leven. Nu ik helemaal opnieuw moet beginnen in Nederland, krijgt deze onzekerheid over mezelf natuurlijk ruimte. En dat is logisch, want het is nogal wat! Je moet in jezelf geloven, vergevingsgezind en lief zijn, om opnieuw te beginnen.
Herken de signalen
Je hoeft niet altijd te weten waar dingen vandaan komen om jezelf te kunnen helpen. Je kunt ook iets met signalen; uitingen van stress en onbalans. Besteed aandacht aan signalen om de druk niet verder te laten oplopen. Bijvoorbeeld, wanneer je merkt dat je alles gehaast en gestrest doet. Dan kun je verplicht 10 minuten (of meer 😉 ) onthaasten. Doe iets wat je fijn en ontspannend vindt. Wees lief voor jezelf en erken dat je het nodig hebt. Daarna kan de wereld weer verder.
De natuur zit zo in elkaar dat zij altijd weer terug wil naar balans. Wij ook. Hou er dus rekening mee dat als je uit balans raakt, er een onvermijdelijke actie plaats zal vinden richting een balans. We kunnen daar vaak zelf in meerdere of mindere mate invloed op uitoefenen. Soms ook niet. Hoe dan ook, niemand van ons is zonder storm. Dat is onze aard(e).
Ik wil mezelf zijn. Mijn hele zelf. Ik heb er hard voor gevochten en nog harder aan gewerkt. Maar, als je eenmaal zo ver bent gekomen dat jezelf zijn regelmatig lukt, dan heb je nog meningen en beelden van anderen. Moet je daar lak aan hebben? Ja en nee.
Als er 1 proces is waar je nogal afhankelijk bent van beelden van anderen is het wel het sollicitatieproces. Daar zit ik nu middenin. Mijn vriendinnen weten dat ik een baan zoek en helpen me graag. Een van hen kwam laatst met een enorm leuke kans. Bij een bedrijf wat gespecialiseerd is in jeugdzorg, zochten ze een coach voor jongeren met problemen of een achterstand. Geknipt voor mij. Zij kende de eigenaar en zou hem bellen om een goed woordje te doen. Helaas liep dat uit op een harde confrontatie met stigma en beelden van anderen. Zij had in al haar enthousiasme en geloof in mij ook aangehaald dat ik Borderline heb; Juist omdat ze dat in deze functie als een pre ziet, wat ook zeker waar is in dit geval. Maar de man aan de andere kant kent mij niet, en noemde mij een te groot risico. Einde sollicitatie, nog voor deze begonnen was. Dat is natuurlijk ongelooflijk balen. Waar ging dit mis?
Het beeld van Borderline
Bij het beeld van Borderline. Deze man zit in de geestelijke gezondheidszorg en kent het fenomeen Borderline. Hij heeft daar vast ervaring mee en kent kenmerken. Aan sommige van die kenmerken kan een risico hangen en hij probeert, natuurlijk, zijn bedrijf te runnen met zo min mogelijk risico. Maar hij kent mij niet. Mijn vriendin wel. Zij weet dat ik veel meer ben dan dat. Dat ik juist van iets wat gezien wordt als zwakte, een kracht heb gemaakt door zelfinzicht en kunde. Dat ik goed functioneer en aanpassingsvermogen heb. Dat ik veel meer te bieden heb. Alleen, met het noemen van Borderline creëerde zij een link naar een beeld wat al het andere wegvaagde. Een heel beperkt beeld, een stigma, maar het bepaald wel de uitkomst.
Hokjes denken
Wij mensen zijn nogal voorgeprogrammeerd. Als je bedenkt dat we maar 10 procent van wat we met onze zintuigen waarnemen ook echt bewust verwerken, dan kun je je afvragen wat er met die andere 90 procent gebeurt. Het merendeel wat wij waarnemen wordt onbewust verwerkt door onze hersenen. En die zijn een meester in het snel verwerken van informatie zodat ons bewustzijn er iets mee kan, dat we kunnen reageren, of niet. Dat doen ze onder andere door informatie te categoriseren. En dat is nodig, want er komt zoveel informatie op ons af, en er wordt zo snel een reactie verwacht, dat zou anders niet kunnen. Onze hersenen zijn onze computer, er speelt zich heel veel op de achtergrond af, zodat jij je spel kan spelen, boek kan schrijven, je werk kan doen.
Helaas heeft dat wel ook nadelen. Onze hersenen organiseren de wereld wel enkel in de categorieën die ze kennen; we zien de wereld dus enkel zoals wij zelf zijn. We zien de wereld met wat we geleerd hebben, gezien hebben, meegemaakt hebben. Naarmate we ouder worden komen er weinig categorieën meer bij, alles wat we meemaken wordt vergeleken met de hokjes die we kennen. Dat kan resulteren dat je in een beperkt hokje wordt geduwd, een verkeerd hokje, of, nog erger, dat er geen hokje voor je is. Want hoe moeten je hersenen reageren op iets wat ze niet kennen? Dat voelt als risico. Je zal, in ieder geval, in eerste instantie, nooit als heel persoon gezien worden. Je wordt ingedeeld op basis van een kenmerk of kenmerken. Dat is waar je rekening mee moet houden. Dat is strategie.
Strategisch zijn
Strategie kan een negatieve smaak hebben, omdat je bewust bezig bent met wat je laat zien en niet, dat je kiest voor een bepaalde rol, en dus niet helemaal jezelf bent. Ik vind het af en toe moeilijk, en voel ook weerstand, om strategisch te zijn. Er wordt erg veel geroepen dat we vooral ons zelf moeten kunnen zijn, en ik vind het jammer dat ik sommige dingen niet zomaar kan uiten. Dat er vooroordelen zijn. Maar zonder hokjes kunnen wij niets. De diagnose Borderline is ook een hokje en is absoluut niet compleet. Er zijn minstens 380 manieren om Borderline te hebben, en deze worden absoluut niet gedekt in het lijstje van 10 kenmerken. Maar ook ik gebruik het hokje Borderline als uitgangspunt. In het begin om mezelf te helpen in herstel en nu in mijn missie om meer bewustzijn te creëren voor geestelijke gezondheid. Ik weet zeker dat ik daar ook wel eens kort door de bocht ga.
Jezelf kennen
Strategisch denken is het hebben van een plan, het rekening houden met je omgeving. Als je begrijpt hoe jij en de ander ‘werken’, hoe ons wereldbeeld tot stand komt, dan is het wel makkelijker om kansen te creëren waarin je jezelf kan zijn. En zoals dat geldt voor veel dingen in deze wereld: het gaat erom wie er aan het stuur zit en wat de bedoelingen van die persoon zijn.
Dat betekent dat je jezelf niet maar overal doorheen moet bluffen en dat je enkel bezig bent met wat de ander verwacht. Dan ben je niet jezelf. Jouw taak is heel goed weten wie je bent, wat je kan, wat je nodig hebt en wat je te brengen hebt. Het is van belang dat je jezelf kent. En dat je verantwoordelijkheid neemt. Bij sollicitaties geldt dan dat je goed inschat of je iets kan of niet. Dat je gelooft dat je ook echt kan functioneren daar. Dat je je daarna richt op hoe je het beste ‘binnen’ kan komen is positief strategisch.
Deze mislukte ‘sollicitatie’ was een goede reminder hoe het nog staat met beelden over geestelijke gezondheid. En opnieuw gaf het me inzicht in dat we moeten focussen op meer informatie hieromtrent, en niet op het tegengaan of bevechten van toch al bestaande beelden. Met meer informatie kun je de categorieën van mensen verbreden. Net zoals mijn vriendin mij als heel persoon zag en haar hokje van mij veel breder was dan Borderline. Bekendheid met, maakt minder eng, voelt minder als een risico en geeft meer kans op andere reacties.
Ik heb stemmen. Negatieve stemmen. Al zolang ik me kan herinneren. Eindeloos negatief oordelende stemmen in mijn hoofd.
Ze geven niet om mij. Roepen dingen om mij te schaden, onderuit te halen of weg te zetten als een mislukkeling. Ze zijn erg creatief in het vinden van cynische, negatieve, en dramatische argumenten om hun punt te maken. Dat ik waardeloos ben en een last. Ze zijn er altijd; en laden zich op aan mijn vermoeidheid, hormonale schommelingen, of gewoon kwetsbare menselijkheid. Soms roepen ze in het niets. Als ik ze opzij kan zetten bijvoorbeeld; als ik kan kiezen om niet te luisteren. Of, als ik afleiding heb, als het goed gaat, er ruimte is, of als ik hulp krijg van mensen die het snappen.
De commissie
Onlangs gaf 1 van mijn beste maatjes het een naam. De commissie. Ik had het enorm moeilijk met onze tenniswedstrijd en had heel wat te stellen met negatieve stemmen. Bij de wissel kreeg ik het voor elkaar om een compliment over mijn spel met wetenschappelijke onmogelijkheden om te buigen naar iets waarin hij eerder de held was dan ik. “Wauw” zei hij, “die commissie daarboven is echt op dreef!” En ondanks dat ik meer op huilen stond dan op lachen, kwam daar toch die glimlach. Hij stak zijn tong uit naar de commissie en zei: “Nu wij weer”. En ik liep met hem mee.
Negatieve stemmen
Het lijkt erop dat dat het beste is wat je kan doen; het benoemen. Als een onderdeel van een geheel. In die zin, dat het niet je hele persoon bepaalt of is. Want de commissie wil je dat doen geloven. Dat jij enkel bestaat uit alles wat zij roepen.
Maar je bent meer. Jij bent jij, en je hebt last van een negatieve commissie in je hoofd. Die er is, maar die niet alles hoeft te bepalen.
Het benoemen heeft al eerder voor mij gewerkt. Ik praat namelijk met mijn depressie. Dan lig ik in bed en zeg ik hardop: “Nou ik ga naar de bank beneden. Ik weet niet wat jij gaat doen; Je mag hier blijven of mee, maar IK ga.” En dan zet ik mijn eerste voorzichtige stapje weer uit bed. Van bed naar bank is de eerste overwinning. En doordat ik erken dat er iets om me heen hangt, de depressie, die er is, maar me niet definieert, kan ik buiten datgene om beslissingen maken.
Het belang van erkenning
Dat de stemmen nu bewust een naam hebben gekregen, en dat ik dus kan refereren aan de commissie, maakt dat er meer ruimte is ontstaan om erover te praten. Om te erkennen. Het is zoveel meer veilig je te schamen voor een onderdeel van jezelf dan voor je hele zelf. Het is kleiner.
Daarnaast is het ook zo belangrijk om hardop uit te spreken wat je in je hoofd hoort. Ook naar anderen, of misschien wel juist naar anderen. Want iets hardop uitspreken is confronterend, maar vaak ook relativerend. Het zet dingen in perspectief. Je gooit iets de wereld in. En die wereld is groter dan je hoofd. Dat weet je als je het uitspreekt.
En natuurlijk als je iets uitspreekt bij mensen die van je houden, creëer je de mogelijkheid om gesteund en geholpen te worden. Zoals nu bij mij gebeurde. Deze mensen zien je wel als heel persoon, als je dat zelf even niet kan. Luister.
Wees niet te streng voor jezelf
Mijn maatje heeft het dus voor elkaar gekregen om een opening te creëren voor mij om te groeien en te leren. Om anders om te gaan met mijn stemmen.
Ik weet dat er te groeien valt, en ik weet ook dat me dat gaat lukken. Ik wil enkel wel tegen mezelf zeggen; leg de lat niet te hoog, want helemaal verdwijnen zullen de stemmen wellicht niet. En soms zal je jezelf niet kunnen weren tegen deze golven van negativiteit. Wanneer dat niet lukt, zul je teleurgesteld zijn, en soms moeten opgeven. Maar, dat doe je dan, alleen zodat je bij kan komen en daarna weer verder kunt met dingen die je wilt doen en die je gelukkig maken.
X Bouwke
Afgelopen zaterdag, 23 juni, was het zover. Last Man Standing. 6 uur op paaltje nummer 16. En wat was dat weer zwaar. Een echte rollercoaster van fysiek ongemak en mentale inzinkingen en oplevingen.
MIND Young Academy
Ik stond op een paal om geld in te zamelen voor de MIND Young Academy. Een project dat voorlichting geeft op scholen over geestelijke gezondheid. Een project dat openheid en praten over dit onderwerp stimuleert onder de jeugd. Enorm belangrijk! Ik deed mee omdat, toen ik zo jong was, er niets was. Geen informatie, geen openheid, en veel taboe. Het was een zwart gat. Mijn leven was zwart en alleen. Er was wel hulp te vinden, maar enkel als je ging zoeken. Dat heb ik gelukkig gedaan. Met vallen en opstaan. Maar er zijn ook heel veel mensen van mijn leeftijd die nu pas beginnen, omdat er nu meer over gesproken wordt en wat minder taboe heerst over bepaalde onderwerpen. Als we dat aan de jeugd kunnen geven, dat ze eerder beginnen met praten wanneer ze ergens last van hebben, dat ze het onderwerp minder taboe gaan vinden, dan geven we ze een veel betere kans in het leven. Een betere kans op genezing en/of het vinden van balans en acceptatie en daarmee kwaliteit van leven.
Paal-staan
Dat paal-staan deed ik niet alleen! Dat deed ik samen met 150 hele dappere mensen. Mensen die daar stonden omdat ze zelf ervaring hebben met problemen en uitdagingen op het geestelijk vlak of omdat ze te maken hebben met mensen of geliefden die die uitdagingen elke dag ondergaan en aangaan. En dat zegt iets over kracht en doorzettingsvermogen. Over persoonlijk leiderschap.
Want, 6 uur lang staan, op een paaltje dat kleiner is dan je voeten, vergt niet alleen fysiek doorzettingsvermogen, maar veel meer nog, mentaal doorzettingsvermogen. Het is echt een rollercoaster. Terwijl je lichaam en geest proberen een einde te maken aan dit rare gebeuren, probeer jij je doel te laten zegevieren. Je doet dit om een reden, herinner je jezelf. Wat is 6 uur nou, als je al je hele leven je balans probeert te houden? Juist. Dit is een eitje vergeleken bij wat ik al heb doorleefd en overleefd. Ik wil mijn balans houden. Op dit paaltje en in het leven. En dat gaat me lukken!
‘Ik kan niet meer, ik wil er vanaf, ik wil zitten, dadelijk val je, wat maakt het uit als je stopt, stop gewoon, geef op’, zegt mijn hoofd en tranen kwamen. En bijna deed ik het. Even kon ik het niet meer, mijn ogen zochten steun en kracht. Waar kan ik steun en kracht vandaan halen? Ik keek naar al die mensen om me heen op een paal. Zij doen het ook. Kijk hoe krachtig we hier staan. Ik zag de mensen aan de kant ons aanmoedigen. Mijn mond vroeg om steun. Ik belde mijn moeder aan de kant om te vertellen hoe zwaar ik het had. Ik zei tegen de vrijwilligers van MIND die bij ons in het water stonden dat ik het zwaar had. Ik werd aangemoedigd. Drie kwartier kostte het me om uit de enorme inzinking te komen. Om de opgeefstemmen in mijn hoofd te sussen. Om weer losser op de paal te staan en het laatste uur in te gaan. Met iedereen. Samen. En we hebben het gehaald! Wat een prestatie.
Kracht en doorzettingsvermogen
Kracht en doorzettingsvermogen. Dat hebben de mensen die zaterdag op een paal zijn gaan staan. Juist door wie we zijn en wat we hebben doorgemaakt, en velen van ons, nog doormaken. Een geestelijke stoornis hebben vergt heel veel persoonlijk leiderschap. Jij en alleen jij kan leiding nemen over jezelf en je leven, met of zonder beperking.
En hoe mooi is de metafoor van het paal-staan. Je balans proberen te houden door weer en wind op een heel klein paaltje. Het is een grote uitdaging. En het maakt ons tot wie we zijn. Zoveel meer dan een stempeltje. Zo waardevol door ervaring en kennis van het leven. Dit zijn leiders. Dit zijn voorbeelden. Helden vind ik jullie.
Tot volgend jaar!
X Bouwke
Op reis heb ik veel inzichten gekregen. Inzichten in wie ik ben en hoe ik mijn leven in wil richten. Ik heb mezelf veel de waaromvraag gesteld en dat heeft mijn kwaliteit van leven nu al enorm verhoogd; en ik ben pas net begonnen!
Als je echt iets wil onderzoeken in je leven en je erachter wil komen wie je bent, wat je wil en belangrijk vindt, en hoe je dat gaat bereiken, is de waaromvraag erg belangrijk. ‘Waarom’ gaat in op betekenis, op oorsprong, op motivatie en passie. ‘Waarom’ graaft dieper dan ‘hoe’ en ‘wat’. ‘Hoe’ en ‘wat’ vloeien voort uit ‘waarom’ en geven praktische invulling.
De waaromvraag
De waaromvraag helpt me terug redeneren naar de oorsprong van mijn gedachten, gedrag en acties. Snap ik die oorsprong? En past het nog bij mij? En, zo niet, kan ik deze oorsprong veranderen? Als dat niet mogelijk is kan ik wellicht een andere weg kiezen; een andere ‘hoe’ en ‘wat dan’ dat ik tot nu toe heb gedaan, voor dezelfde oorsprong.
Dat zal ik uitleggen. Een belangrijk thema voor mij, voor en aan het begin van mijn reis, was waarom ik het gevoel had dat ik wel drie jaar kon slapen, dat ik op was, dat ik zo niet verder zou kunnen. Het antwoord daarop heb ik gevonden. Ik heb mijzelf nooit helemaal geaccepteerd voor wie ik ben. Ik ontkende dat ik Borderline heb en dat dat bepaalde dingen van mij vraagt. Ik nam geen ruimte. En daardoor verloor ik meer en meer energie. Energie die ik niet had. Energie die ik leende. En dat resulteerde in burn-outs en zware depressies. Wanhopige pogingen van mijn lichaam en geest om energie terug te krijgen. En ik verloor mezelf meer en meer. Want, zonder energie kun je niet jezelf zijn, enkel een uitgeholde versie.
Mijn oorsprong gaat niet veranderen. Ik blijf Bouwke, een heel persoon, met ook een onderdeel Borderline. Maar dan kom je bij het ‘hoe’ en ‘wat’. En daar kunnen prachtige dingen gebeuren. Want er leiden meerdere wegen naar Rome.
Jezelf zijn
Hoe kan ik Bouwke zijn? Hoe kan ik mezelf helemaal zijn? Zo simpel. Zo duidelijk. Door mijn hele zelf aan bod te laten komen. Hoe kan ik mijn leven zo inrichten dat dat gebeurt? Uit deze hoe vragen zijn zoveel belangrijke antwoorden gekomen. Ik vind liefdevolle, steunende, betekenisvolle relaties belangrijk. Sport is fijn, rust vinden en niets doen zijn voor mij belangrijk. Ik vind waardering fijn en anderen helpen fijn. Mijn intelligentie en creativiteit gebruiken is fijn. Ik vind alleen zijn op zijn tijd fijn en heb ik nodig. En nog zoveel meer.
Al deze facetten zijn onderdeel van mij en kunnen me helpen bij het inrichten van mijn leven. Het ‘wat’. Wat ga ik dan doen? Ik heb gekeken naar deze hoe’s en ben bezig met een aantal wat’s in mijn leven. De eerste is bijvoorbeeld werk. Wat wil ik met werk? Mijn eerste beslissing daarin is dat ik wil proberen om maar 24 uur per week te werken. 24 uur zou genoeg moeten verdienen voor een basis, zou genoeg rust moeten geven om bij te komen en zou genoeg tijd over moeten laten voor vrienden, helpen van anderen, sport en creativiteit.
Balans werk en privé
Ondertussen ben ik al een tijdje 24 uur aan het werk en ik merk dat ik op de goede weg zit met deze beslissing. Onlangs had ik nog een gesprek met een vriendin van mij. Zij vroeg mij naar onze andere vriendinnen. Hoe het met ze gaat. Ze heeft het druk en wil eigenlijk bellen, maar dat komt er elke keer niet van. Ze schrikt als ik zeg dat ik me zorgen maak over een van ons. Had ze toch moeten bellen. Ze voelt zich schuldig. Voor zoveel is dit normaal, druk druk druk. Iedereen heeft zijn eigen leven. Maar, ik ben zo blij dat ik tijd, ruimte en energie heb gecreëerd om bij mijn vriendinnen langs te gaan, te praten, te lachen. Maar ook om anderen spontaan te helpen. Gewoon. Omdat het kan. En dan heb ik zelfs nog tijd om ‘s ochtends rustig wakker te worden met een kopje koffie op bed. Of om een zondag helemaal niets te doen en bij te komen. Zonder prikkels. Dit alles geeft me kwaliteit van leven.
Deze keuzes zijn niet altijd of enkel makkelijk. 24 uur werken verdient een stuk minder en het is niet makkelijk een passende baan te vinden. Dat zal ook nooit meteen gaan. Ik werk nu gewoon. Iets vinden waar ik ook mijn talenten in kwijt kan zal nog wel een uitdaging zijn. Of wellicht kan ik die in mijn vrije tijd ergens in kwijt. Either way, ik heb geduld. Want ik zie wat 24 uur werken met me doet. En ik geloof in waarom ik het doe. Ik heb enorm veel vertrouwen in de toekomst, als ik mijn waarom maar als kompas blijf houden.
Stel jij jezelf wel eens de waaromvraag? Ik raad je aan dit af en toe te doen. En dan ook eens te kijken naar hoe je aan je ‘waarom’ uiting geeft en wat je doet. Ik denk dat het je inzichten geeft. Veel plezier met leren over jezelf!
Vorig jaar deed ik mee aan Last Man Standing. Een initiatief van stichting MIND om aandacht te vragen voor de uitdagingen die er nog steeds zijn in de geestelijke gezondheidszorg. 6 uur lang stond ik op een paal om de enorme wachtlijsten in deze zorg te visualiseren. Ik had nooit gedacht het 6 uur vol te houden op een paaltje van 20 bij 20 cm met windkracht 5! Maar niets bleek minder waar. En dan zie je maar weer dat je met een goed doel, een enorme toegewijde groep mensen, muziek en aanmoediging vanaf de kant, grote prestaties kan neerzetten. Want ik, en met mij meer dan 80 procent van de deelnemers, hebben het gehaald!
Dit jaar doe ik opnieuw mee. Voor een geestelijk gezonde jeugd (MIND YOUNG). Weer zo’n belangrijk thema. Want of je nu iets mankeert of niet, het is belangrijk om als jongere te weten dat je over alles zou moeten kunnen praten. Met iemand. Zonder taboe. Zonder angst voor afkeuring. Zonder dat dit als zwak gezien wordt.
Puberteit en jongvolwassenheid zijn al turbulent van zichzelf. Er komt zoveel op je af, er is zoveel te leren, zien en ervaren. Zoveel wat je nog kan vormen en wat je kan worden. Zoveel te kiezen, zoveel om bij te horen en zoveel om je tegen af te zetten. Een eigen persoontje worden vergt nogal wat van de jeugd en hun omgeving. Maar het is een natuurlijk proces wat je naar volwassenheid brengt. En de meesten van ons komen goed aan de andere kant aan, met ook heel veel plezier achter de rug. Toch zijn er ook heel wat jongeren voor wie dit niet het geval is.
In mijn geval werd deze ontwikkeling ruw verstoord door Borderline. Een emotie regulatie stoornis. Al die turbulentie kon ik niet aan. Ik wist niet meer waar ik het moest zoeken. En mijn emoties werden mijn vijand.
Mijn puberteit en jongvolwassenheid waren donker en zwaar. Een paar keer wilde ik opgeven. Geloofde ik niet meer in het leven of dat alles wel goed komt (hoe vaak mensen dat ook tegen je zeggen). Mijn emotionele pijn was zo heftig dat ik liever fysieke pijn had als afleiding. Mijn leven, en kledingkeuze, was zwart. Ik wilde het liefste verdwijnen. Ik snapte niet wie ik was, waar ik bij wilde horen, en hoe dit ding wat leven heet, geleefd diende te worden. Ik was vol zorgen, angst, pijn, woede en vooral radeloosheid.
Maar dat was niet te zien. Ik heb mijn gymnasium en 3 universitaire diploma’s gehaald en ben aan een succesvolle management carrière begonnen. Ik had vriendinnen en ik sportte. Maar het voelde vaak leeg van binnen, alsof ik er niet helemaal bij was, niet als mezelf aanwezig was in het leven. En ik was moe, heel moe. Ik durfde dit niet te delen. Doorgaan dacht ik. Doorgaan. Overleven.
Borderline heb ik nog steeds. Maar ik ben nu meer. Ik weet nu wie ik ben. Wat ik kan, wat ik leuk vind, wat ik nodig heb. En dat is zoveel meer dan alleen de emotie regulatie stoornis. En wat nu zo mooi is; Als je je bewust wordt van en gaat zorgen voor wie je als heel persoon bent, dan wordt dat onderdeeltje wat je eens zo gedefinieerd heeft een stuk kleiner, en hanteerbaar. Ik heb ruimte gecreëerd voor mijn hele zelf en zo veel meer rust en overzicht gekregen. Ik kan mezelf zijn. Nu ik wat ouder ben (36) heb ik veel meer overzicht, snap ik een beetje hoe het leven werkt en hoe ik mezelf in alle rust daartoe kan verhouden.
Ik heb veel gehad aan 18 maanden Mentalization Based Therapy, waar ik op mijn 32ste aan begon. Een therapie speciaal voor Borderline. Ik heb het geluk dat ik zelf veel heb kunnen doen met mijn problemen en uiteindelijk ook met hulp. Ik heb me daarbij gerealiseerd wat ik echt gemist heb: steun, liefde en professionele hulp in mijn jeugd. In de periode dat je dat het hardst nodig hebt. Zeker als je worstelt met een psychische ziekte of aandoening. En daarom vind ik Last Man Standing en het gaan voor een mentaal gezonde jeugd zo belangrijk. Hoe meer informatie er gedeeld wordt en hoe meer we het bespreekbaar en normaal gaan maken, hoe eerder onze jongeren durven te praten over hun worstelingen en hoe eerder er hulp ingeschakeld kan worden. Ik wil dit uit de taboesfeer. Ik wil meer begrip, kennis en openheid. En handvatten voor het herkennen van problemen op psychisch vlak; in gezinnen, op scholen en in vriendenkringen. En bij onszelf. Hoe eerder we erbij zijn, hoe meer kans op kwaliteit van leven en op de lichtjes aan het einde van de tunnel.
Last Man Standing vindt plaats op 23 juni bij het Markermeer. Ik ga weer 6 uur proberen te blijven staan. En jij kunt ook nog meedoen! Schrijf je in via www.doemeemetmind.nl (klik op ik wil meedoen). Je mag je bij mijn team inschrijven als teamlid of zelf een team vormen. Ik doe mee onder de naam ‘team Bouwke’. Je bent hartstikke welkom!
“Dit is een open brief aan iedereen die ik heb teleurgesteld door niet op te komen dagen, niet terug te bellen, niet op te nemen, niet te mailen, liegen over dat ik dat wel zal doen en er niet te zijn wanneer je me nodig had.
Ik begrijp je emoties en gedachten die je misschien hierover hebt gehad. Ik heb deze ook. Teleurstelling, frustratie, angst en misschien zelfs woede.
Ik begrijp het als je me hebt losgelaten, dat je me geen tweede, derde of tiende kans hebt gegeven. Ik begrijp het dat je me niet meer vertrouwde, dat je onze relatie een beetje op een laag pitje zette.
Ik wil dat je weet dat het me spijt. Ik weet dat ik nooit de intentie had je teleur te stellen. Maar ik weet ook dat soms dat niet uitmaakt.
Ik wil je bedanken, als je nog steeds hier bent. Als je me steunt. Ik weet dat onze band dieper en beter kan zijn. En ik wil ons dat geven. Dat ga ik doen.”
Deze brief schreef ik een tijd terug. De brief staat voor een van de moeilijkere gevechten die ik heb (gehad) met de realiteit van borderline, depressie en angst. Communicatie.
Kansen voorbij laten gaan, terwijl ik in bed lig; niet het gevoel hebbende dat ik iets goed kan doen of iemands vriendin kan zijn. Mensen teleurstellen, omdat ik me enorm geblokkeerd voel en me niet in staat voel te communiceren. Terwijl angst en piekeren me tegenhouden om ook maar de kleinste dingen te doen of op te pakken.
Maar nu ik meer en meer leer over mezelf, groei ik. Ik probeer aardiger te zijn voor mezelf. Mijn hele zelf te zien. Ik probeer te accepteren en van mezelf te houden.
Ik ben begonnen met ruimte creëren. Ruimte in mijn leven en in mijn hoofd. Meer tijd en geduld voor moeilijke tijden en gevoelens, meer tijd en geduld voor mezelf leren kennen.
Ruimte voor wat ik nodig heb, voor wat ik wil, voor hoe ik me voel, voor waar ik in geloof.
Je zult moeten beslissen, weet je, dat je het waard bent om ruimte in te nemen. Om hier te zijn. Om jezelf te zijn.
De worsteling van communiceren, voor mij, heeft zijn wortels in angst en ontkenning. Natuurlijk houden depressie en piekeren je tegen in het doen en willen van dingen, in communiceren, dat is echt. Maar het ontkennen dat je je zo voelt en bang zijn voor het feit dat je je niet ‘normaal’ of ‘gelukkig’ kan gedragen of uiten naar anderen, leidt daar boven op tot nog minder communicatie. Het moment dat ik meer ging accepteren dat ik me een bepaalde manier voelde en dat het ok was, dat ik dat mocht voelen, was ik minder bang voor communicatie met anderen.
Ik heb ook gemerkt dat hoe meer ruimte en tijd ik mezelf geef, hoe meer ruimte en tijd ik heb voor anderen. Misschien trouwens niet meer, maar wel beter. Betere kwaliteit. Meer echtheid. Ik heb besloten echt te zijn. Authentiek. En om die echtheid te delen met de mensen om me heen. Eerlijk te zijn over hoe ik me voel en hoe het met me gaat. Misschien niet altijd meteen, maar uiteindelijk wel.
Jezelf ruimte geven gaat ook over het maken van beslissingen. Beslissingen over of je wel wilt communiceren met iemand, of je wel onderdeel wilt uitmaken van hun leven of project, of wat dan ook. Ik leer steeds beter dat niet iedereen en alles je aandacht of affectie kan hebben. Als ik kwaliteit wil; moet ik kiezen. Alleen dan, kan ik ruimte in mijn leven hebben.
En alleen dan, kan ik mijn intenties in lijn brengen met mijn acties; dan kan ik antwoorden, terugbellen, e-mailen, op komen dagen, niet meer liegen over hoe het met me gaat en er voor anderen zijn.
Wees eerlijk naar en aardig voor jezelf en anderen en je zult zien dat meestal je acties in lijn zijn met je intenties. En dat is iets erg moois om te oefenen en te leren!
Als tiener in de puberteit ben je een storm, omdat je een eigen persoon probeert te worden. Puberteit en jongvolwassenheid kenmerken zich door het vormen van je persoonlijkheid. Je probeert dingen uit, je hebt weerstand, je verkent met vallen en opstaan. Wanneer dit proces wordt verstoord door Borderline en hoog sensitiviteit, breekt de hel los. Op zoveel manieren.
Een van de kenmerken van Borderline is het gebrek aan identiteit. Zoals je kan voorstellen is dit erg stressvol. Dat je niet weet wie je bent. Je bent altijd op zoek naar bevestiging van jezelf, maar tegelijkertijd weet je niet wie dat is en wat er bevestigd moet worden. Het is elke keer opnieuw een bevestiging van je gevoel van leegheid en emotionele chaos. En een bevestiging van dat je zo anders bent dan anderen. Wat je natuurlijk bent, want dat zijn we allemaal, maar het voelt alsof je raar bent.
Wat betreft dit onderwerp heb ik een enorme transformatie doorgemaakt.
De laatste tijd ben ik veel bezig met hoe ik deze tijd heb meegemaakt. Hoe dat voelde. Ik doe dat omdat, wanneer je terugkijkt naar je verleden en hoe je je voelde en hoe je reageerde, dat je heel erg kan helpen in het hier en nu. Je kijkt naar hoe iets was, waar je nu staat en waar je naartoe wil. Zo kun je groeien.
Borderline tijdens de pubertijd betekende dat ik niet bezig was of kon zijn met een eigen persoon worden. Zoals anderen dat kunnen. Ik voelde me leeg, donker en verdrietig. Ik begreep niet waarom, en mijn familie ook niet. De maatschappij liet me ook weten dat je zo voelen niet ok of normaal was en ik bouwde erg veel frustratie en woede op. Ik werd totaal niet begrepen. Dus ik probeerde iemand te worden, die mensen aardig en leuk zouden vinden. Hoe kon ik alles beter of het beste doen? Hoe kon ik me beter voelen? Hoe kon ik zo min mogelijk een last zijn voor anderen? Ik was dus niet bezig met het vormen van mijn persoonlijkheid, maar ik was mezelf aan het vullen met verwachtingen van anderen. Met hun persoonlijkheden. Ik had oppervlakkige relaties die enkel hingen aan onechte gedeelde interesses en gevoelens. Altijd dacht ik weer dat ik mezelf gevonden had, maar kwam er naar verloop van tijd dan toch weer achter dat het enkel die ander was. Ik verlegde mijn grenzen en energie en stortte, naar verloop van tijd, keer op keer, in. In crisis. Dat uitte zich in van alles: eetstoornissen, roekeloos rijgedrag, zelfbeschadiging, depressie of angstaanvallen. Allemaal manieren om de controle terug te krijgen. Om te overleven.
Hoog sensitiviteit maakte dit nog erger. Niet alleen omdat mijn eigen gevoelens zo intens zijn, maar ook omdat de gevoelens en energie van andere mensen heel makkelijk bij mij binnen kunnen komen. Ik wist nooit wat van mij was of wat van een ander. Ik snapte niet wat er met mij gebeurde wanneer ik bijvoorbeeld een kamer in liep en mij ineens intens verdrietig of benauwd voelde. Toen kon ik dat enkel definiëren als raar: ik was raar en ik had weer last van stemmingswisselingen. Dat mensen voordat ik binnen kwam enorm ruzie hadden gemaakt, en dat waarschijnlijk bij mij binnen kwam, kwam ik later achter.
Dit samen maakte dat ik me vloeibaar voelde in een vaste wereld. Heb je weleens gezien hoe vloeistof zich gedraagt? Zoals een druppel verf in een glas water valt. Het mengt zich met het water. Eerst in delen. Dan helemaal. Het is prachtig om te zien, en ik denk ook dat ik dat begin van iets dat me overnam ook fijn vond, omdat ik me dan iemand voelde. Iets definieerde mij. Maar als de verf het water geheel overneemt wordt het steeds minder mooi en troebel, vooral als er meerdere kleuren inzitten. Het wordt vies en donker.
Mensen, gevoelens, energie, en bijna alles wat ik tegenkom kunnen zo makkelijk mijn vloeistof induiken. Ze rekken mijn grenzen op en dringen mijn ruimte binnen. Totdat er geen mij meer is. Zij worden mijn identiteit. Door borderline omdat ik niet wist wie ik was of moest zijn en door hoog sensitiviteit omdat het zo makkelijk ging. Het heeft altijd zo verwarrend en frustrerend gevoeld. Ik was bang en voelde me waardeloos en dom: dat ik niet wist wie ik was en zo vaak veranderde.
Ik heb gemerkt dat de symptomen van Borderline zachter worden met de tijd en dat er langzaam ruimte is ontstaan om de leiding terug te pakken. Ik ben een dertiger nu en ik weet steeds beter wie ik ben en wat ik nodig heb. Ik ben bewust van mijn vloeibaarheid en ik kan me nu beter beschermen tegen negatieve energie vanuit mezelf en energie van anderen die binnen wil dringen. En als het niet lukt, weet ik dat ik alleen moet zijn om mezelf op te laden. Als ik mijn water wil laten kleuren, kan dat. Het is een bewustere keuze nu. Ik creëer nu een leven waarin ik kan zijn wie ik ben. Met alles wat me gegeven is. En ik ben blij met die persoon.
Natuurlijk is nu dan de vraag hoe ik mijn water heb schoongemaakt. Hoe ik nu weet wie ik ben. Het antwoord is simpel: begin met schoonmaken. Ontdek wat er is en behoud alles wat van jou is en gooi de rest weg. Het antwoord is simpel, het proces zelf helaas niet zo. Het is eng en confronterend. Je komt eerst je angsten tegen, slechte ervaringen, destructief gedrag, dingen die je beïnvloed hebben. Je zult willen vluchten. Dat mag. Maar kom terug en probeer steeds opnieuw. En wees lief en vergevingsgezind tegen jezelf. Je mag je rot, gefrustreerd, bang, blij en dan weer verdrietig voelen. Je mag willen opgeven. En je kunt dit met professionele hulp aangaan. Dat heb ik ook gedaan. Langzaam zal je de mooie en goede dingen aan jezelf ontdekken. Jouw eigen mix. Het is je basis. Een goede basis om je leven mee te leiden en te ontdekken.
Het betekent veel voor me om dit te zeggen. Om mezelf te introduceren. Omdat ik nu echt mezelf kan zijn en ben. Ik zeg het nu met meer liefde dan ooit, voor de persoon die ik ben.
Mijn leven is een zware reis geweest en is het soms nog. Ik heb hoog functionerende Borderline Persoonlijkheidsstoornis en ik ben hoog sensitief. Best een mond vol, maar waar het eigenlijk op neer komt is, dat mijn gevoelens, gedachten en emoties heel erg intens zijn en in crisis, erg zwart-wit. Ik heb enorm veel stress. Ik heb verlatingsangst, faalangst, ik ben bang nooit goed genoeg te zijn en bang om een last te zijn. Ik kan me in een dag redelijk voelen, heel angstig, depressief en super vrolijk. De hele dag door ervaar ik enorm veel stimuli en stressoren: vanuit mezelf, maar ook van buitenaf. Het is net alsof ik poreus ben: dingen en mensen kunnen gewoon binnenstromen.
Hoog functionerend betekent dat ik goed kan functioneren. Ik heb 3 studies afgerond (overcompensatie ;-)) en mijn management carrière ontwikkelde zich snel. Ik heb vrienden en ben actief / sportief. Hoog functionerend betekent ook dat je jezelf en anderen lang voor de gek kan houden. Ik bedenk creatieve manieren en oplossingen om door te kunnen gaan, om te doen lijken alsof er niets mis is. En dat lukte aardig. Maar, tot drie jaar geleden, maakte ik mezelf hiermee kapot.
Zoals je je kunt voorstellen is het doodvermoeiend om altijd maar te vechten tegen jezelf, borderline en het leven: om te doen alsof je ok bent. In mijn korte loopbaan liep ik al twee keer tegen de lamp met een burn-out. Ik moest iets groots doen. Het voelde alsof ik drie jaar kon slapen. Ik was moe en klaar. Ik besloot om ervoor te gaan. 18 maanden MBT therapie. Twee dagdelen en twee gesprekken per week. Geen excuses, niet vluchten. Ik was doodsbang om mijn baan en alles waar ik zo hard voor gewerkt had, te verliezen, maar het moest gebeuren. Helaas werd mijn angst werkelijkheid en moest ik me ziek melden op mijn werk. 6 maanden voor het einde van de therapie, viel ik in een diepe depressie. Ik was uitgeput en wilde niet meer verder. Maar ik kreeg medicijnen en toen het langzamerhand beter ging, beloofde ik mezelf te belonen als ik dit af zou maken. En die beloning was reizen.
Ik haalde het! Ik kocht een enkele reis naar Zuid-Amerika en kwam aan in Sao Paulo op 27 januari 2016. Mijn reis begon.
Ik trapte in alle reisvalkuilen en oude gedragspatronen kwamen terug in deze nieuwe situatie. Na 6 weken was ik overprikkeld, gestresst, emotioneel en uitgeput. Ik huurde een kamer en bleef 7 dagen binnen in het donker, met alleen Netflix. Wat een goede les! De eerste grote. Ik moest rekening houden met mijn hele zelf. Ik moest voor haar zorgen en goede zorgzame beslissingen nemen. Er volgden vele lessen en prachtige ervaringen en landschappen. Het reizen was voor mij de beste opvolging van therapie: ik had ruimte gecreëerd om mijn emoties en ervaringen te verwerken. Het was de snelste en beste manier om mezelf, anderen en mijn plekje in de wereld te ontdekken. Ik heb letterlijk mijn rollercoaster leven gepauzeerd en op de reset knop gedrukt.
Wat heb ik over mezelf geleerd? Ik heb ruimte en tijd nodig, en ook flexibiliteit en langzamer aan doen. Ik mag nee zeggen. Ik kan dingen en mensen laten gaan als ze niet bij mij passen. Dingen komen en gaan. Ik ben creatief en ik hou enorm van de natuur.
Ik heb ontdekt dat ik geld voor meer rust wil inruilen. Minder verdienen is het compromis voor kalmer leven: met meer ruimte in mijn hoofd. Ik kan als persoon dan veel meer tot mijn recht komen.
Stress is een onderdeel van me en ik wil en moet daar rekening mee houden. De kleinste dingen of gedachten kunnen me triggeren. En als ik daar niet iets mee doe, kan dat leiden tot depressie en crisis. Ik wil en moet balans houden. Dat betekent niet dat ik geen dingen kan doen die me uit balans brengen, het betekent enkel dat ik rust moet incalculeren. Dat ik rust moet accepteren.
Waarom vertel ik je dit verhaal? Ten eerste, om je te laten zien dat je alles kan doen wat je wil. Ook als je een chronische (geestes)ziekte hebt. Ook wanneer anderen je vertellen dat je het niet kan, om allerlei redenen. Jij bent de kapitein van je schip. Bevaar de oceaan van het leven.
Ten tweede, ik wil dat je weet dat je niet ver, of zelfs helemaal niet, hoeft te reizen. Reizen is een metafoor. Het leven is een reis. Check je richting en locatie. Ga je nog steeds naar waar je naartoe wilde? Ben je nog steeds content over waar je bent? Grond jezelf en luister. Reflecteer. En stel bij waar nodig. Behandel het leven op deze manier en je reis is een feit. Jouw levensreis.
En tenslotte, jij bent mooi. Je bent onderdeel van deze wereld, onderdeel van het universum. Dat zijn we allemaal. Dat is een cadeau. Dat is hoop. Vind jouw balans en jouw plaats. Je hebt er een. Je bent al hier.
Ik ben erg blij dat ik voor Goalie (nu NiceDay) ga schrijven en dat ik mijn reis en geleerde lessen met jullie kan delen. Ik hoop dat ze je, op een of andere manier, helpen, inspireren of raken. Je kunt van mij met name artikelen over persoonlijke groei en -leiderschap verwachten. Maar ook over mijn dagelijkse leven en gevoelens en achtergrond informatie over geestesziekten en geestelijke gezondheid. Als je jezelf herkent in dingen die ik beschrijf of als je vragen hebt, schroom niet om contact met me op te nemen. Je kan me ook op de I am one Movement vinden; een instablog waar ik mijn persoonlijke gedachten en gevoelens deel. Als je meer van mijn reizen wil zien kun je dat op backpackingbouwke.
