Print Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Bekijk onze animatievideo of lees hieronder verder voor de uitleg!
Cognitie Gedragstherapie (CGT) is een vorm van psychotherapie. Deze behandeling richt zich op het bespreken en behandelen van het gedrag en de gedachten die de problemen in stand houden. Je onderzoekt de samenhang tussen je gedachten, je gevoelens en je gedrag en je leert hoe je gedachten die ongewenste gevoelens opwekken, om kunt buigen naar helpende gedachten die wel de gewenste gevoelens met zich meebrengen. De effectiviteit van CGT is gebleken uit wetenschappelijk onderzoek. Behandelingen zijn klacht- of probleemgericht en duren over het algemeen kort. Het doel is om realistischer of evenwichtiger te leren denken. Ook na de behandeling blijven vervelende dingen vervelend, maar je ziet ze niet meer als ‘ramp’.
Onderdelen van de cognitieve gedragstherapie zijn het invullen van Gedachtenschema’s (G-schema’s), de gedachten uitdagen, het doen van exposure opdrachten en gedragsexperimenten.
Samenhang gedachten, gedrag en gevoel
Gedachten, ideeën en opvattingen spelen een belangrijke rol bij psychische klachten. Bij mensen met een depressieve stoornis bijvoorbeeld ontdekte men dat kleine teleurstellingen of tegenvallers een patroon kunnen ontlokken van negatieve gedachten over henzelf, over de toekomst en over de wereld. Deze gedachten zijn een soort automatisme geworden.
De manier hoe je denkt, bepaalt hoe je tegen situaties aankijkt. Twee mensen die in dezelfde situatie terechtkomen kunnen hier heel anders op reageren. We nemen als voorbeeld Rafael en Lara die dezelfde bus in stappen. In de bus zit een groepje kinderen die plots in de lach schieten. Rafael denkt: ‘ze lachen mij vast uit’ en krijgt hierdoor een verdrietig gevoel. Hij stapt bij de volgende bushalte uit omdat hij zich zo onprettig voelt. Lara denkt: ‘Oh, wat hebben die kinderen het naar hun zin, die hebben vast een leuke dag gehad’, en hij heeft hierdoor een prettig gevoel. Lara blijft in de bus zitten tot zijn bestemming en stapt vrolijk uit. Dit is een voorbeeld van hoe eenzelfde gebeurtenis bij twee personen een ander gevoel opwekt, doordat je door je automatische gedachten de situatie anders interpreteert. Gedachten hebben dus invloed op hoe je je voelt, en het fijne is: gedachten kun je sturen!
Cognitieve therapie
Cognitieve therapie is een systematische methode die je helpt om zicht te krijgen op deze gedachten die leiden tot een onaangenaam gevoel. Je leert anders denken en je negatieve gevoelens zullen verminderen.
Je zal drie stappen zetten in het cognitieve deel van de behandeling:
- Als eerste leer je jezelf bewust te worden van de negatieve automatische gedachten (bijvoorbeeld “Ze lachen mij uit omdat zij mij niet aardig vinden ”)
- Daarna leer je negatieve automatische gedachten en opvattingen uit te dagen, door er kritische vragen over te stellen (bijvoorbeeld: wat zijn de bewijzen voor deze gedachte, kan ik ook anders naar de situatie kijken?).
- Tot slot ga je overwegen of er ook andere interpretaties mogelijk zijn en leert een nieuwe meer realistische gedachte te vormen (bijvoorbeeld: “de kinderen lachen niet om mij, maar om elkaar”).
Het gedragsmatige deel van de therapie
Je gedachten kunnen je gevoel en gedrag beïnvloeden. Maar andersom kan je eigen gedrag ook je negatieve automatische gedachten versterken. Denk eens terug aan Rafael die uit de bus stapte. Door zijn gedrag leert hij niet dat zijn gedachten misschien onjuist waren. Sterker nog, misschien vinden de andere kinderen hem juist onaardig, omdat hij zo plotseling vertrekt. Je gaat daarom niet alleen je gedachten onderzoeken, maar je gaat ook aan de slag met je gedrag. Dit doe je in de vorm van oefeningen, zoals bijvoorbeeld experimenten of exposure oefeningen. Je leert samen met jouw professional om je nieuwe gedrag toe te passen in de praktijk.
Afsluiting
De CGT behandeling duurt meestal tussen de 10 en 20 sessies en heeft als doel om realistischer te leren denken en om te kunnen gaan met je klachten. Ook na de behandeling blijven vervelende dingen vervelend, maar je ziet ze niet meer als ‘ramp’. Je sluit de behandeling af met het maken van een terugvalpreventieplan, welke jou het vertrouwen geeft om om te kunnen gaan met moeilijke momenten.
Bron: Keijsers, G. P. J., Van Minnen, A., Verbraak, M., Hoogduin, C. A. L. & Emmelkamp, P., (2017). Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten.
