Wat zijn gevoelens?
Gevoelens activeren je lichaam en laten je weten dat je een behoefte hebt. Je ervaart bijvoorbeeld boosheid, omdat je de behoefte hebt aan rechtvaardigheid. Je lichaam zendt een signaal uit zodra je een emotie voelt: een versnelde ademhaling, een tinteling of een knoop in je maag. Je lichaam wordt als het ware geactiveerd zodat jij de energie hebt om jouw huidige situatie te veranderen. Als je in contact staat met je lichaam dan zul je deze lichamelijke sensaties direct opmerken. Indien je weinig emoties voelt, betekent dat vaak dat je (te) weinig stilstaat bij wat je voelt in je lichaam. Je zult merken dat je vaak last hebt van onrust, oftewel een gevoel die je niet goed kunt plaatsen. Dit geeft aan dat je emoties vaak worden onderdrukt. Dit kan verschillende vormen aannemen: de ene persoon gaat zichzelf afleiden, de ander gaat in zijn of haar hoofd zitten en piekeren.
Gevoelens tijdens actieve verslaving
Tijdens een actieve verslaving (dagelijks of bijna dagelijks gebruik) wil een verslaafde veel emoties niet voelen. Emoties worden het liefst weggedrukt of vervormd. Doordat dit patroon lange tijd wordt herhaald, leert een verslaafde zichzelf aan dat hij vervelende emoties niet kan verdragen. Hierdoor blijft een verslaafde gebruiken en zo wordt een negatieve spiraal in stand gehouden.
Gevoelens tijdens een herstelproces
Als je stopt met gebruiken dan komen de emoties naar boven. Dit kan aan het begin vervelend of ongemakkelijk voelen. Onrust is het woord dat vaak gebruikt wordt om dit gevoel te omschrijven. Hierdoor kun je aan het begin van je herstelproces zelfs een periode slechter voelen, omdat je lange tijd gewend was om verdoofd door het leven te gaan. De emoties kunnen hierdoor heftiger voor je voelen. Tijdens je herstelproces ga je leren om op een andere manier naar je emoties te kijken en ze juist toe te laten. Hoe langer ze verdrukt of verdoofd worden, hoe slechter je kunt gaan voelen op de langere termijn. Je gaat stap voor stap leren om de manier waarop je ermee omgaat te veranderen. Je krijgt nieuwe vaardigheden aangereikt vanuit je professional en deze kun je in de praktijk gaan toepassen.
De HALT principes kunnen je helpen om te gaan leren wat emoties jou vertellen en wat je onderliggende behoeften zijn. Het is een ezelsbruggetje die je helpt herinneren aan mogelijk gevaar voor een terugval.
HALT
HALT staat voor Hungry, Angry, Lonely en Tired. Dit zijn risicofactoren waar iedere verslaafde mee te maken krijgt. Als je hongerig, boos, eenzaam of moe voelt, dan is de drempel om terug te vallen in je verslaving lager. Je kunt dit beschouwen als triggers die door de jaren heen zijn gekoppeld aan je verslaving. Triggers zijn de gedachten, emoties, omstandigheden en lichamelijke sensaties die de craving veroorzaken.
Je mag opschrijven wat voor jou gewenst gedrag is bij de HALT principes.
Triggers in kaart brengen
Om te leren wat jouw triggers zijn is het belangrijk om in kaart te brengen hoe en wanneer jij craving ervaart.
De HALT triggers kunnen je helpen om alert te blijven op de momenten dat je ze ervaart.
Een van de belangrijkste stappen is om je bewust te worden dat de neiging groot is dat je wilt gaan gebruiken als je je slecht voelt. De volgende stap is om goed voor jezelf te zorgen om te voorkomen dat je regelmatig hongerig, angstig, eenzaam of moe voelt. Het aanbrengen van structuur in je leven kan je hierbij helpen.
Wederom, wees geduldig met jezelf. Het kost tijd om opnieuw te leren luisteren naar je lichamelijke signalen.
Tot slot een aantal motiverende gedachten om deze opdracht mee af te sluiten:
- Je kunt leren om je emoties te accepteren en ze gewoonweg te laten zijn.
- Je bent in staat om je gedrag te veranderen.
- Je bent niet je gedachten. Je bent in staat om van een afstand ernaar te kijken en deze zelfs om te buigen.
Bronnen:
- Manja Kamman
- Emmelkamp, P. (2007). Alcohol-en drugsverslaving. Nieuwezijds B.V.