Print We hebben als mens de neiging om prettige ervaringen vast te houden en onprettige ervaringen weg te duwen. Dit gebeurt in allerlei situaties, dus ook tijdens het beoefenen van meditatie of mindfulness. Maar wanneer je bezig bent met de reactie om iets weg te duwen, ben je niet meer volledig in het hier en nu. Er zijn meer opties mogelijk dan het tegengaan van zo’n ervaring, namelijk het onderzoeken ervan. Je leert dan het verschil tussen de ervaringen wat je ermee doet, oftewel je reactie. Hiermee leer je bewuster te reageren op een ervaring.
Vrijheid door mindfulness
Stel je voor: je bent aan het mediteren en je krijgt last van jeuk. Hier kun je op verschillende manieren op reageren. Je kunt je focussen op de jeuk en krabben, maar je kan deze impuls ook uitstellen. Je kunt onderzoeken wat er dan gebeurt, en teruggaan naar je ademhaling. Merk je dat de jeuk verdwijnt? Jeuk komt en gaat, zoals alles in het leven. Nieuwsgierig naar de jeuk kijken is ook een optie, krabben is niet meer de enige mogelijkheid. Jouw idee “ik kan alleen maar krabben” blijkt onjuist en je hebt weer wat geleerd, je hebt vrijheid gewonnen. Mindfulness helpt je zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Niet omdat die beter zijn, maar omdat je meer opties hebt. En meer opties betekent meer vrijheid.
Hindernissen
Oefenen met in het hier en nu aanwezig zijn zonder erover te oordelen is geen eenvoudige opgave. Vaak staan er dingen in de weg om je goed te focussen op het hier en nu. Binnen de mindfulness noemen we dit ook wel hindernissen. Traditioneel worden er vijf omschreven:
- Verlangen: Tijdens de meditatie komt een verlangen omhoog, bijvoorbeeld naar wat te drinken of te eten, mooie muziek of het verlangen om te stoppen.
- Afkeer: Je kunt je irriteren aan een verstoring van de meditatie of aan de stem, de woordkeuze en/of het tempo van de begeleide meditatie.
- Slaperigheid: Je merkt op dat je slaperig bent en telkens weg dommelt tijdens de meditatie, je kunt jouw aandacht moeilijk richten.
- Rusteloosheid: Je merkt dat je jouw lichaam of geest nauwelijks kunt stilhouden, gedachten vliegen alle kanten op en ledematen willen bewegen. Je kunt jouw aandacht moeilijk richten doordat er steeds gedachten tussendoor komen.
- Twijfel: Je kunt twijfelen of mindfulness wel wat voor je is, of je vraagt je af of je het wel goed doet en of de oefening wel zinvol is.
Waarschijnlijk ben je een of meer van deze hindernissen al eens tegengekomen. Deze kunnen jou belemmeren wanneer jouw automatische piloot hierop reageert. Het is belangrijk te beseffen dat je niet kiest voor de hindernissen. Je kiest niet voor een verlangen, maar je merkt op dat je dit verlangen hebt. Deze hindernissen komen niet alleen voor bij mindfulness, maar ook in je dagelijks leven. Het zijn gevoelens of gedachten die aanwezig kunnen zijn, waarbij we de gewoonte hebben ontwikkeld om hier automatisch op te reageren.
Wat kun je doen met hindernissen?
Hindernissen zijn onvermijdelijk en er automatisch op reageren beperkt je vrijheid om ermee om te gaan. Door ze te leren herkennen, creëer je ruimte om er op andere manieren mee om te gaan. Je kunt bijvoorbeeld een hindernis onderdeel laten zijn van de ervaring, zonder er direct op te reageren of er iets mee te moeten. Met deze bewuste keuze win je een stukje vrijheid. De mindfulness-oefeningen helpen jou te oefenen met hindernissen die je tegenkomt, zodat je deze op den duur ook in je dagelijks leven beter leert herkennen en er vervolgens anders mee om kan leren gaan.
Bronnen
https://centrumvoormindfulness.nl
https://www.happywithyoga.com/mindfulness/mindfulness-uitleg/
https://www.radboudcentrumvoormindfulness.nl/media/1366/
https://www.happywithyoga.com/mindfulness/wetenschappelijk-bewezen-voordelen-van-mindfulness/
