Print Wil je liever naar dit artikel luisteren in plaats van lezen? Klik hieronder op play en wij lezen het je voor.
Een depressie heeft als hoofdkenmerken een sombere stemming, lusteloosheid en/of een verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten. Deze klachten moeten tenminste 2 weken aanwezig zijn. Eén op de zeven Nederlanders krijgt in zijn leven een depressie. Een depressie kent verschillende vormen. De mate van ernst en ook het beloop kan variëren. Bij vrouwen komt een depressie tweemaal vaker voor dan bij mannen.
Wat zijn de symptomen?
De volgende symptomen horen bij een depressie:
- Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag.
- Vermindering van interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten, gedurende vrijwel de gehele dag, bijna elke dag.
- Onopzettelijk, duidelijk gewichtsverlies of gewichtstoename, of bijna iedere dag een afgenomen of toegenomen eetlust.
- Slaapklachten: niet (voldoende) kunnen slapen, te veel slapen, bijna elke dag.
- Psychomotorische gejaagdheid, rusteloosheid of geremdheid, bijna elke dag.
- Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag.
- Gevoelens van waardeloosheid, of buitensporige en onterechte schuldgevoelens.
- Verminderd vermogen tot nadenken of concentreren, of besluiteloosheid.
- Terugkerende gedachten aan de dood, suïcidale gedachten, fantasieën over zelfmoord met of zonder plannen, of een zelfmoordpoging.
Hoe ontstaat een depressie?
Waarom een depressie ontstaat is niet altijd duidelijk. Vaak gaat het om langlopende problemen of een opeenstapeling van dingen. Meestal is er sprake van een combinatie van biologische, sociale en psychologische factoren. Risicofactoren voor het ontwikkelen van een depressie zijn onder andere:
- Genetische aanleg (bijvoorbeeld een familielid die depressief is/is geweest)
- Life-events (bijvoorbeeld een overlijden, verhuizing of promotie)
- Middelengebruik (bijvoorbeeld alcohol, drugs)
- Persoonlijke kenmerken (bijvoorbeeld welke communicatieve vaardigheden je hebt en hoe je omgaat met situaties en emoties)
- Lichamelijke oorzaken (bijvoorbeeld een schildklierafwijking, dementie, lichamelijke klachten of chronische pijnklachten)
- Problemen in sociale relaties
Coping
Wanneer je je somber voelt, kan je er op verschillende manieren mee omgaan. Dit heet coping. Als je je somber voelt maak je vaak keuzes die op korte termijn lijken te helpen, maar op lange termijn vaak niet helpend zijn. Hierdoor kan je in een vicieuze cirkel terechtkomen.
De vicieuze cirkel
Een sombere stemming gaat vaak gepaard met geen zin hebben om dingen te doen. Misschien merk je aan jezelf dat je passief wordt, je de behoefte voelt om alcohol of andere middelen te nuttigen, te klagen of veel te piekeren. Misschien trek je je terug, stel je alledaagse activiteiten uit of doe je ze niet (denk aan het huishouden of eten). Hierdoor wordt je somberheid versterkt en ontstaan er meer negatieve gedachten over jezelf. Je kunt je schuldig voelen of minder voldoening uit je dag halen. De somberheid wordt versterkt en daardoor kost het steeds meer energie om iets te ondernemen. Deze vicieuze cirkel zorgt ervoor dat je je steeds somberder gaat voelen. Hier kun je meer lezen over de vicieuze cirkel.
De behandeling van een depressie
Bij de behandeling van een depressie wordt meestal gekozen voor Cognitieve Gedragstherapie in combinatie met gedragsactivatie, of Interpersoonlijke Psychotherapie.
Bronnen:
PsyQ: wat is CGT
Keijsers, G. P. J., Van Minnen, A., Verbraak, M., Hoogduin, C. A. L. & Emmelkamp, P., (2011). Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten.
DSM-5: Nederlandse vertaling,American Psychiatric Association, Uitgeverij Boom (2014)
ggzstandaarden.nl
