Print Onze gedachten, gevoelens en gedragingen hebben allemaal invloed op elkaar. De manier waarop je denkt kan sterk je gevoel beïnvloeden of je gedrag bepalen. In dit artikel leggen we uit hoe gedachten je beïnvloeden en waarom ze een belangrijke rol spelen bij je mentale gezondheid.
Wat zijn gedachten?
Gedachten zijn ideeën, meningen, overtuigingen of beelden in je hoofd. Je hoofd is constant bezig met gedachten. Je kunt ze ervaren als dat kleine ‘’stemmetje’’ in je hoofd dat je overal volgt en constant tegen je praat. Soms zijn deze gedachten positief, soms zijn ze negatief, soms helpen ze ons, soms lijken ze een obstakel. Onderzoek suggereert dat mensen doorgaans meer dan 6000 gedachten per dag hebben! De hoeveelheid en variatie van de gedachten die je hebt, kunnen het moeilijk maken om te begrijpen hoe ze jou kunnen beïnvloeden.
Hoe beïnvloeden je gedachten hoe je je voelt?
Elke dag hebben je hersenen de taak om informatie uit de wereld en je omgeving te verwerken: het verkeersrapport op de radio, het gesprek dat je had met je collega op het werk, het weer buiten, de kamertemperatuur, je social media-feed. Objectief gezien is deze informatie niet per se goed of slecht. Onze gedachten en overtuigingen helpen je om deze informatie te begrijpen en betekenis te geven om zo passend te kunnen reageren. De manier waarop we iets interpreteren – ofwel de betekenis of mening die we geven aan de informatie – bepaalt hoe we ons erover voelen. Dit is waarom twee mensen verschillende gevoelens kunnen hebben of tot verschillende conclusies kunnen komen over dezelfde gebeurtenis. Onze gedachten fungeren als de brug tussen de informatie die binnenkomt en onze gevoelens.
Hieronder zie je een voorbeeld van hoe twee verschillende mensen dezelfde situatie anders kunnen interpreteren.
Situatie: Constructieve feedback over verbeterpunten ontvangen op het werk
Persoon A
Gedachte: ‘’Ze zijn over het algemeen blij met mijn werk. Deze feedback is een kans voor mij om te groeien en beter te worden in mijn baan.”
Gevoel: Gemotiveerd, geïnspireerd.
Persoon B
Gedachte: “Ik moet het wel heel erg slecht doen als ze dit zeggen. Ik ben nooit goed genoeg’’
Gevoel: angstig, gestrest, onzeker.
Gedachten en geestelijke gezondheid
Je kunt je voorstellen dat het veel invloed kan hebben op je welzijn en kan leiden tot een toename van negatieve emoties als je veel gedachten hebt die niet behulpzaam of onnauwkeurig zijn of als je de neiging hebt om te veel aandacht te besteden aan negatieve gedachten. Maar waarom denken we allemaal anders over dingen? De gedachten die je hebt in een bepaalde situatie hangen af van een groot aantal factoren, zoals eerdere ervaringen, overtuigingen, biologie, genen, je huidige stemming, het tijdstip of met wie je samen bent. Als je bijvoorbeeld opgroeide met hoogpresterende ouders die veel druk op je legden, kan het zijn dat je sneller twijfels hebt over je vaardigheden of competenties en daardoor meer angst ervaren. Stel dat je gepest werd op school, kan het zijn dat je sneller voorzichtig of zelfs wantrouwend bent in sociale situaties, waardoor je onschuldige opmerkingen sneller ziet als negatief.
Bovendien houden je hersenen ervan om shortcuts te nemen. We denken niet alles realistisch en grondig door, maar hebben vaak snelle en ‘’automatische’’ gedachten of interpretaties om snel een beslissing te nemen. Hierdoor ben je vatbaar voor vooroordelen of filters. Iedereen ervaart bijvoorbeeld de negativiteitsbias, waar je de neiging hebt om meer belang en aandacht te geven aan negatieve informatie in vergelijking met positieve informatie. Hierdoor heb je meer negatieve informatie in je geheugen en dus ook sneller negatief gekleurde gedachten. Een ander voorbeeld is de bevestigingsbias: de neiging om informatie meer aandacht te geven of onthouden die jouw mening ondersteunt of bevestigt.
Je kunt hier meer over denkfouten lezen.
Kracht door bewustzijn
Gelukkig is dit ook hoopvol. Hoewel we niet altijd situaties of externe gebeurtenissen kunnen beheersen, kunnen we ons bewust worden van onze denkpatronen en invloed uitoefenen op de manier waarop we denken of de betekenis die we aan gebeurtenissen geven.
Bronnen:
- Beck, JS (2020). Cognitieve gedragstherapie: basis en meer. Guilford-publicaties.
- https://www.psychologytools.com/self-help/thoughts-in-cbt/
- Kahneman, D., en Egan, P. (2011). Denken, snel en langzaam (Deel 1). New York: Farrar, Straus en Giroux
- Kanouse, DE, en Hanson, L. (1972). Negativiteit in evaluaties. In E.E. Jones, D.E. Kanouse, S. Valins, H.H. Kelley, R.E. Nisbett, & B. Weiner (Eds.), Attributie: de oorzaken van gedrag waarnemen. Morristown, NJ: Algemene leerpers.
