Metacognitieve therapie

Metacognitieve Therapie is een vorm van Cognitieve Gedragstherapie die speciaal is ontwikkeld voor de behandeling van een gegeneraliseerde angststoornis (GAS) oftewel een piekerstoornis. Het uitgangspunt van deze therapie is dat er niet-helpende opvattingen over het piekeren zijn die de angstklachten in stand houden. Deze opvattingen worden ook wel metacognities genoemd. Zo’n opvatting kan zowel positief als negatief zijn. Bijvoorbeeld: “Piekeren helpt mij goed voorbereid te zijn.”. Maar ook: “Als ik niet stop met piekeren, dan word ik gek!”

Wanneer je vervolgens gaat piekeren over de negatieve opvattingen van het piekeren, wordt dat ook wel metapiekeren genoemd. Oftewel piekeren over het piekeren. Bijvoorbeeld: “Ik moet nu echt stoppen met piekeren, want ik kan niet slapen en dan blijf ik moe!” of “Door dat piekeren draai ik door!”.

Metacognities en metapiekeren liggen samen aan de basis van een gegeneraliseerde angststoornis, omdat ze resulteren in een toename van angst en zorgen. 

De behandeling

Bij metacognitieve therapie ligt de focus op het onderzoeken en het uitdagen of veranderen van metacognities. Het doel hiervan is om de opvattingen over het piekeren kritisch onder de loep te kunnen nemen, en jezelf uit te nodigen om op een andere – meer genuanceerde – manier tegen het piekeren aan te kijken. Tijdens de behandeling ga je op zoek naar metacognities die mogelijk niet helpend zijn en leer je diverse technieken om hiermee om te gaan. Hierbij kun je denken aan cognitieve technieken om gedachten te veranderen of gedragstechnieken om gedachten te toetsen in het dagelijks leven. In de behandeling wordt het volgende model als leidraad gebruikt:

Bron: Keijsers, G. P. J., Van Minnen, A., Verbraak, M., Hoogduin, C. A. L. & Emmelkamp, P., (2017). Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten.