Hoe werkt prikkelverwerking bij ADHD?

In het menselijk brein zijn er verschillende hersendelen betrokken bij bijvoorbeeld emoties, voor het uitvoeren van taken, voor planning, voor geheugen, voor het nemen van beslissingen en ga zo maar door. Wetenschappelijk onderzoek heeft verschillen aangetoond in de ontwikkeling, hersenstructuur en hersenactiviteit bij mensen met ADHD. Deze verschillen hebben betrekking op gebieden die verantwoordelijk zijn voor aandacht, impulscontrole en planning. Dit kan mogelijk de reden zijn dat je brein meer moeite heeft om informatie en prikkels te verwerken, wat leidt tot bijvoorbeeld concentratieproblemen of moeite met plannen.

Het ADHD-model

Om informatie- en prikkelverwerking bij ADHD visueel te maken, kun je het volgende model eens bekijken. In dit model is te zien dat bij mensen met ADHD het ‘filter’ voor prikkels uit je omgeving minder effectief werkt. Als je veel prikkels binnen krijgt, wordt het lastiger om je aandacht te richten op wat belangrijk is. Er ontstaan dus aandachtsproblemen. Om alle prikkels te kunnen verwerken, haalt je brein automatisch relevante informatie op uit je geheugen. Bij een grote hoeveelheid prikkels is dat behoorlijk overweldigend en veroorzaakt het al gauw onrust in je hoofd of hyperactiviteit. Omdat het ook veel energie en hersencapaciteit vereist, wordt het moeilijker om na te denken wat je met de binnengekomen prikkels moet doen. Dit leidt vaak tot impulsieve plannen of je raakt juist verlamd. Als er bovendien geen feedback is of je keuze succesvol was, blijft het de volgende keer net zo moeilijk om op een behulpzame manier met prikkels om te gaan. Het tweede model laat zien hoe informatie- en prikkelverwerking werkt bij mensen zonder ADHD.

Bronnen

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/adhd-brain-vs-normal-brain#function
• Vink, S. (2021). Cognitieve gedragstherapie bij volwassenen met AD(H)D. Handleiding voor therapeuten. BSL.