In mijn vorige blogs besprak ik de oorzaak en het effect van vooroordelen en waarom een wereld zonder vooroordelen en met meer inclusiviteit en diversiteit voor iedereen waardevol is. In het kort: we worden gestuurd door onze onbewuste vooroordelen (unconscious biases). Deze onbewuste vooroordelen zorgen ervoor dat we snel en efficiënt beslissingen kunnen maken. Maar, tegelijkertijd kan deze “vooringenomenheid”, en het effect ervan op onze besluitvorming of gedrag, tot verkeerde beoordelingen leiden. We kunnen anderen bijvoorbeeld per ongeluk en onterecht buitensluiten. Als we ons niet bewust zijn van onze onbewuste vooroordelen, dan zal er niks veranderen. De eerste stap naar meer inclusiviteit is dus bewustzijn. Wil jij hier ook aan bijdragen? In deze blog lees je hoe jij dit kunt doen!
Welke vooroordelen heb jij?
Bewustzijn creëren begint door naar jezelf te kijken. Vraag jezelf af of je wel eens te maken hebt met deze vooroordelen (ook wel biasen genoemd):
- affiniteitsbias: de neiging om contact te maken met mensen die vergelijkbare achtergronden, ervaringen en interesses hebben. Eigenlijk is het heel normaal om je te begeven onder gelijkgestemden. Het gevaar van deze bias (dit vooroordeel) zit hem echter in het vermijden van mensen van wie je denkt dat je er toch niet veel gemeen mee zou hebben.
- confirmatie bias: de neiging om meer aandacht te geven aan ideeën en informatie die stroken met onze eigen visie en hypotheses. Sterker nog: je herinnert informatie zelfs op zo’n manier dat het in lijn is met je eigen visie. Bijv. wanneer je iemand niet mag en besluit meer aandacht te geven aan negatieve dan positieve informatie over deze persoon.
- halo effect: de neiging om positieve eigenschappen door te trekken naar andere gebieden. Bijvoorbeeld: iemand is in een rijke familie opgegroeid en daardoor zet je deze persoon als geheel op een voetstuk.
- horns effect: het tegenovergestelde van het halo effect. Als een persoon bijvoorbeeld een bepaalde uitspraak doet die je niet leuk vindt, kun je een hekel krijgen aan alle andere dingen die deze persoon zegt.
- attributiebias: als er goede dingen gebeuren, kun je geneigd zijn om te denken dat dit door jezelf komt. Terwijl je, als er iets ergs gebeurt, misschien geneigd bent de schuld te geven aan externe factoren. Bij anderen doen we het tegenovergestelde. Als een ander iets ergs overkomt, kunnen we geneigd zijn diegene de schuld te geven.
Hoe kan jij anderen laten zien dat je inclusief bent?
Je hebt de eerste stap genomen en hebt bewust stilgestaan bij jouw vooroordelen. Hoe ging dat?
Nu je bewustzijn hebt gecreëerd en weet wat jouw vooroordelen zijn, is het tijd voor de volgende stap. Die kunnen we nemen met behulp van de theorie van Jennifer Brown (expert op het gebied van diversiteit en inclusie). Jennifer Brown heeft het Ally Continuum ontwikkeld. Ally betekent bondgenoot en een ally maakt zich hard voor de gelijkheid van gemarginaliseerde groepen (minderheden). Een ally verzet zich actief tegen de ongelijkheid van een achtergestelde groep, waar hij of zij zelf geen onderdeel van uitmaakt. Dat kan een heteroseksueel persoon zijn die een ally is voor mensen uit de LGBTQ+ community, of een man die opkomt voor de gelijke rechten van vrouwen. Dat kan lastig zijn, maar het is ontzettend waardevol wanneer mensen buiten de groep zich uitspreken over onrecht. Volgens Brown ga je als ally door de volgende fases:
- apathisch (apathetic): in eerste instantie ben je je niet bewust van een probleem. “Het is toch normaal dat vrouwen een minder hoog salaris hebben dan mannen?”, “Zwarte Piet is toch niet racistisch?”, “Het is zoals het is”. Als je geen probleem ziet, dan is er geen probleem en is er dus ook geen oplossing nodig. Belangrijk is om deze fase uit te komen, pas dan begint verandering. Iedereen kan in deze fase zitten, maar als jij deze blog leest ben je je waarschijnlijk al bewust van een aantal problemen!
- bewustwording (awareness): je realiseert je dat je blind bent geweest. We weten dat er iets aan de hand is, maar we weten niet helemaal wat we kunnen doen. Je ziet dat je als vrouw minder verdient dan je mannelijke (gelijkwaardige) collega’s. Jouw mannelijke collega ziet dat ook. Er gebeurt niet heel veel, maar er wordt in ieder geval over gepraat. Er is bewustwording.
- actief (active): in deze fase onderneem je actie. Je bent je bewust van het probleem, jouw vooroordelen en je oefent met jouw nieuwe gedrag en gedachten. Dit is een oncomfortabele fase waarin je jezelf blootstelt aan spannende situaties. Je neemt het voor jezelf en voor een ander op, ondanks dat dat moeilijke situaties met zich meebrengt. Je blijft je verdiepen in nieuwe onderwerpen. Je ziet dat jouw zwarte collega anders behandeld wordt en besluit het niet af te wachten en het voor hem/haar op te nemen. Aan de eettafel vertellen familieleden je dat Zwarte Piet niet racistisch is, dat deze discussie belachelijk is. Jij gaat actief in gesprek en geeft jouw ouders een nieuwe kijk op het probleem. Familieleden denken na en beginnen een nieuwe mening te vormen.
- verdedigen (advocate): je bent geen eenmalige ally, maar blijft actief. Zie je iets geks gebeuren? Dan spreek je je uit.
Blijven leren
Iedereen kan in verschillende fases zitten: je kan bijvoorbeeld een ally zijn voor de zwarte gemeenschap, maar je niet bewust zijn van de onderdrukking van homo’s. Je kunt niet van iemand of jezelf verwachten over alles iets te weten en voor iedereen op te komen, maar je kunt wel blijven leren over hoe jij een betere bondgenoot kan worden. Want een inclusieve wereld is een betere wereld voor iedereen!
