Print Een modus (meervoud: modi) is een tijdelijke gemoedstoestand die optreedt als gevolg van een geactiveerd schema. Bijvoorbeeld als je ontzettend boos wordt als je je zin niet krijgt of juist een sterke neiging hebt om een ander te pleasen. Als je niet-helpende schema’s hebt ontwikkeld, kan het zijn dat je regelmatig last hebt van niet-helpende modi.
Er zijn verschillende helpende en niet-helpende modi. Wanneer modi vaak wisselen, zeer intens tot uiting komen of niet voldoen aan de eigenlijke behoeften, kan het belemmerend zijn en bijvoorbeeld leiden tot moeilijke interacties met anderen.
Hoe voelt dat, een modus?
Soms kan de aanleiding klein zijn, maar voelt de modus als een grote overweldigende emotionele golf. Dat komt omdat jouw persoonlijke pijnpunten door de jaren zijn veranderd in blauwe plekken. Deze zijn veel gevoeliger, doen sneller pijn en zullen ook een heftigere reactie geven als erop gedrukt wordt. Het kan voelen als (buik)pijn, een knoop in je maag, drukkende tranen, verdriet, een beklemmend gevoel op je borst, diepe woede, enzovoort. Wellicht vind je het lastig te begrijpen waar de gevoelens vandaan komen en waarom ze zo heftig zijn, maar vaak heb je wel door dat de heftigheid misschien niet helemaal passend is voor de situatie. Om je beter te voelen, zal je mogelijk op zoek gaan naar helpende korte termijn strategieën, zoals een berg chocola eten, een serie bingen, jezelf terugtrekken, een masker opzetten, ruzie maken of boos weglopen.
Verschillende soorten categorieën modi:
Elke modus kenmerkt zich door specifieke gedachten, gevoelens en gedragingen en worden onderverdeeld in 4 categorieën:
- Kindmodi. Dit zijn modi die lijken op de sterke emoties van kinderen. Je kunt je bijvoorbeeld boos, of zelfs razend, impulsief, of kwetsbaar en alleen voelen.
- Niet-helpende coping modi. Om met vervelende kindmodi om te gaan, kun je in deze modi schieten als een soort verdedigingsmechanisme. Je kunt jezelf willen beschermen, jezelf proberen te sussen, of jezelf juist gaan verheerlijken zodat je je groter gaat voelen. Je kunt ook in agressief/aanvallende of juist pleasende coping-modi gaan zitten.
- Niet-helpende oudermodi. Deze modi hebben kenmerken van hoe ouders kunnen reageren op kinderen. Bijvoorbeeld negatieve, strenge of straffende zelfspraak. Deze oudermodi leiden vaak tot verdriet of angst, waardoor je door kunt schieten in kindmodi.
- Helpende modi. Deze modi zorgen voor balans, overzicht en gezonde vrijheid. Er wordt gelet op gezonde en helpende reacties, er is warmte en empathie en er is ruimte voor plezier, verbinding en zelfvertrouwen. In therapie is het doel om deze helpende modi te leren versterken.
Soorten Modi
Bekijk ze hier.
Geïllustreerde modi
Op de website van schematherapie.nl kan je een geïllustreerd overzicht van de modi downloaden
Bronnen
Vereniging voor schematherapie: https://www.schematherapie.nl/schematherapie
Boom: https://platform.boompsychologie.nl/
