In onze drukke levensstijl is het vaak een uitdaging om gezond te eten zonder veel tijd te besteden aan koken. Gelukkig is er een oplossing die niet alleen tijd bespaart, maar ook voedselverspilling helpt verminderen: mealpreppen. Mealpreppen is het vooraf bereiden van maaltijden en snacks, waardoor je gedurende de week gezonde keuzes binnen handbereik hebt. Laten we eens dieper ingaan op hoe mealpreppen niet alleen jouw leven gemakkelijker maakt, maar ook een positieve impact heeft op het milieu door voedselverspilling tegen te gaan.
Maaltijdvoorbereiding als tijdsbesparing
In een wereld waarin tijd schaars is, biedt maaltijdvoorbereiding een efficiënte oplossing. Door op een vaste dag van de week wat tijd te besteden aan het plannen en bereiden van maaltijden, verminder je dagelijkse stress en bespaar je kostbare tijd. Je hoeft niet meer elke avond na te denken over wat je gaat eten of haastig naar de supermarkt te rennen. Met vooraf bereide maaltijden heb je altijd een gezonde optie beschikbaar, wat vooral handig is op drukke dagen.
Voedselverspilling tegengaan
Een bijkomend voordeel van mealpreppen is de aanzienlijke vermindering van voedselverspilling. Hoe vaak gooien we niet restjes weg omdat we ze vergeten zijn in de koelkast of omdat ze bederven? Maaltijdvoorbereiding stelt je in staat om precies de juiste hoeveelheid ingrediënten te gebruiken, waardoor je minder voedsel verspilt. Bovendien kun je restjes gemakkelijk opnieuw gebruiken in andere maaltijden, waardoor je creatiever kunt zijn in de keuken en tegelijkertijd voedselverspilling minimaliseert.
Duurzaamheid in de keuken
Maaltijdvoorbereiding gaat hand in hand met duurzaamheid. Door bewust na te denken over de hoeveelheid voedsel die je koopt en gebruikt, verminder je niet alleen je ecologische voetafdruk, maar draag je ook bij aan een meer duurzame voedselproductie. Minder voedselverspilling betekent minder productie-energie, minder transport en minder afval, wat allemaal bijdraagt aan het behoud van onze planeet.
Tips voor effectieve maaltijdvoorbereiding
- Planning is zeer belangrijk: Maak een weekmenu en een boodschappenlijstje om gericht en efficiënt boodschappen te doen.
- Gebruik herbruikbare containers: Investeer in duurzame, herbruikbare containers van kunststof of glas om je maaltijden vers te houden zonder afval te genereren.
- Experimenteer met restjes: Wees creatief met overgebleven ingrediënten. Restjes kunnen worden omgetoverd tot heerlijke gerechten en verminderen zo voedselverspilling.
- Bewust inkopen: Koop alleen wat je nodig hebt, en koop bewaarproducten zoals granen, peulvruchten en specerijen in grootverpakking om verpakkingsafval te verminderen.
Mealpreppen is niet alleen een slimme strategie om gezonder te eten en tijd te besparen, maar het is ook een krachtig middel om voedselverspilling tegen te gaan. Door bewust te plannen, duurzame keuzes te maken en creatief om te gaan met ingrediënten, dragen we allemaal bij aan een meer duurzame en gezonde toekomst. Dus waar wacht je nog op? Neem de controle over je maaltijden en maak een positieve impact, zowel op je eigen leven als op het milieu!
In de voortdurende zoektocht naar effectieve oplossingen voor gewichtsverlies heeft Saxenda de aandacht getrokken als een veelbelovend medicijn. Oorspronkelijk ontwikkeld voor de behandeling van diabetes type 2, heeft Saxenda ook populariteit gewonnen als een hulpmiddel bij gewichtsverlies. Laten we eens dieper ingaan op wat Saxenda is, waar het voor bedoeld is en welke voor- en nadelen eraan verbonden zijn. Het tyu§1
Wat is Saxenda?
Saxenda is de merknaam voor liraglutide, een medicijn dat oorspronkelijk werd ontwikkeld voor de behandeling van diabetes type 2. Het actieve bestanddeel, liraglutide, werkt door de bloedsuikerspiegel te reguleren. In de context van gewichtsverlies stimuleert Saxenda het gevoel van verzadiging en vertraagt het de spijsvertering, wat leidt tot verminderde calorie-inname en uiteindelijk gewichtsverlies.
Gebruik van Saxenda voor gewichtsverlies
Hoewel Saxenda oorspronkelijk niet was ontwikkeld als een afslankmiddel, heeft het de goedkeuring van de medische gemeenschap gekregen voor gebruik bij mensen met overgewicht of obesitas. Het medicijn dient 1 keer per dag te worden geïnjecteerd in de buik, dij of bovenarm en wordt meestal gebruikt als onderdeel van een algehele aanpak van gewichtsbeheersing, inclusief dieet en lichaamsbeweging.
Voordelen van Saxenda voor gewichtsverlies
- Effectieve gewichtsvermindering: Klinische onderzoeken hebben aangetoond dat Saxenda mensen kan helpen significant meer gewicht te verliezen in vergelijking met alleen dieet en lichaamsbeweging.
- Regulering van bloedsuikerspiegel: Door zijn oorspronkelijke toepassing als diabetesmedicijn helpt Saxenda ook bij het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel.
- Verhoogd gevoel van verzadiging: Saxenda vermindert hongergevoelens en vergroot het gevoel van verzadiging, waardoor mensen minder snel geneigd zijn te veel te eten.
Nadelen van Saxenda voor gewichtsverlies
- Mogelijke bijwerkingen: Net als veel medicijnen kan Saxenda bijwerkingen veroorzaken, waaronder misselijkheid, braken en diarree.
- Financiële overwegingen: Saxenda is mogelijk niet betaalbaar voor iedereen, aangezien het niet altijd volledig wordt gedekt door ziektekostenverzekeringen.
- Noodzaak van voortdurend gebruik: Gewichtsverlies met Saxenda vereist voortdurend gebruik van het medicijn. Stoppen kan leiden tot het terugkeren van verloren gewicht.
- In aanmerking komen: Mensen met een BMI boven de 40 of boven de 35 met een bijkomende ziekte, komen in aanmerking voor een vergoeding van het medicijn. Daarnaast is er vergoeding voor een beperkte groep onder bepaalde voorwaarde. Deze voorwaarden gelden voor volwassen met ernstig overgewicht die: al minstens een jaar hebben deelgenomen aan een GLI (gecombineerde leefstijl interventie), een extreem verhoogd gezondheidsrisico hebben dat samenhangt met hun gewicht, geen diabetes mellitus 2 hebben en/of (nog) niet in aanmerking komen voor operaties zoals een maagverkleining
Kortom, Saxenda biedt een veelbelovende aanpak voor gewichtsverlies, niet alleen voor mensen met diabetes type 2, maar ook voor degenen die worstelen met overgewicht of obesitas. Het medicijn heeft echter zowel voor- als nadelen, en het is essentieel om met een zorgverlener te overleggen alvorens het te gebruiken. Gewichtsbeheersing blijft een complexe en individuele reis, en Saxenda is slechts één van de vele beschikbare opties. Het vinden van een evenwichtige leefstijl met een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging en medisch advies van een diëtist bijvoorbeeld, is vaak de sleutel tot blijvend succes op het gebied van gewichtsverlies.
Een stralende glimlach is niet alleen een teken van schoonheid, maar ook een indicator van een goede mondgezondheid. Echter, te vaak worden de basisprincipes van mondhygiëne over het hoofd gezien. Een van deze eenvoudige, maar vaak onderschatte gewoontes, is goed kauwen op je eten. Laten we eens dieper ingaan op waarom dit schijnbaar eenvoudige proces een sleutelrol speelt in het bevorderen van mondgezondheid en het algemeen welzijn.
Het begin van spijsvertering
Goed kauwen is niet alleen een mechanische handeling; het is het startsein voor een efficiënte spijsvertering. In je mond begint het proces van enzymatische afbraak van voedsel. Wanneer je goed kauwt, worden voedingsstoffen beter afgebroken, waardoor je lichaam gemakkelijker toegang krijgt tot de voedingswaarde van het voedsel dat je eet.
Mondgezondheid en kauwen
Goed kauwen heeft directe voordelen voor de mondgezondheid. Het stimuleert de speekselproductie, wat op zijn beurt helpt bij het neutraliseren van zuren en het voorkomen van tandbederf. Speeksel bevat ook mineralen die helpen bij het herstellen van tandglazuur en het verminderen van bacteriële groei, wat essentieel is voor het behoud van gezonde tanden en tandvlees.
Bevordering van verzadiging en gewichtsbeheersing
Naast de fysieke voordelen heeft goed kauwen ook positieve effecten op gewichtsbeheersing. Door langzamer te eten en goed te kauwen, geef je je lichaam de kans om verzadigingssignalen naar de hersenen te sturen. Dit kan helpen overeten te voorkomen en een gezond gewicht te bevorderen.
Tips voor goed kauwen
- Neem de Tijd: Neem de tijd voor je maaltijden. Probeer bewust langzaam te eten en te genieten van elke hap.
- Kleine Happen: Neem kleine happen en kauw elke hap goed voordat je de volgende neemt.
- Focus op Smaak: Let op de smaak en textuur van het voedsel terwijl je kauwt. Dit vergroot niet alleen het genot van eten, maar stimuleert ook de spijsvertering.
- Drink niet tijdens het Kauwen: Vermijd het veel drinken tijdens de maaltijd, omdat dit de spijsvertering kan verstoren.
Goed kauwen is geen simpele handeling; het is een speerpunt van een gezonde levensstijl. Door deze gewoonte te ontwikkelen, draag je niet alleen bij aan een betere mondgezondheid, maar ook aan een efficiënte spijsvertering en algemeen welzijn. Dus, de volgende keer dat je aan tafel gaat zitten, neem een moment om bewust te kauwen en je mond en lichaam zullen je er dankbaar voor zijn. Gezondheid begint tenslotte bij de mond!
Sporten, zelfs op een laag niveau, biedt talloze voordelen voor de gezondheid. Of je nu een ontspannen wandeling maakt, een rustige yogasessie volgt of geniet van een fietsrit in het park, je lichaam heeft de juiste voedingsstoffen nodig om optimaal te functioneren. Eiwitten spelen een essentiële rol, zelfs voor degenen die op een laag niveau sporten. Hier is waarom.
Ondersteuning van spierbehoud
Zelfs bij lichte fysieke activiteit ondergaan je spieren enige mate van stress. Eiwitten zijn de bouwstenen die je spieren nodig hebben om te herstellen en zich aan te passen aan deze stress. Ze helpen bij het behouden van spiermassa en zorgen ervoor dat je lichaam zich sterker en veerkrachtiger kan aanpassen aan je activiteiten.
Verbetering van energie en uithoudingsvermogen
Eiwitten spelen niet alleen een rol bij het opbouwen van spieren, maar ook bij het leveren van energie. Ze dragen bij aan een evenwichtige energievoorziening, wat vooral belangrijk is als je lichte, langdurige activiteiten gaat ondernemen zoals wandelen of fietsen. Een goed uitgebalanceerde energievoorziening kan vermoeidheid verminderen en je uithoudingsvermogen vergroten.
Versneld herstel en minder spierpijn
Zelfs na een lichte training kan spierpijn optreden. Eiwitten spelen een rol bij het verminderen van deze pijn en het bevorderen van een sneller herstel. Dit betekent dat je de volgende dag weer klaar bent voor je activiteiten zonder de nadelige gevolgen van overmatige spierspanning.
Handhaving van algehele gezondheid
Eiwitten zijn niet alleen gunstig voor je spieren; ze zijn ook van vitaal belang voor de algehele gezondheid. Ze ondersteunen het immuunsysteem, dragen bij aan de aanmaak van enzymen en hormonen, en zijn betrokken bij het behoud van gezonde huid, haar en nagels.
Tips voor eiwitinname bij sporten:
- Neem eiwitrijke snacks: Neem een eiwit rijke snack tussen de 15 en 25 gram eiwit, binnen een uur na je training. Voeg eiwitrijke snacks toe aan je dagelijkse voeding, zoals Griekse yoghurt met noten, een handvol amandelen of een hardgekookt ei.
- Evenwichtige maaltijden: Zorg ervoor dat je maaltijden een gezonde mix van eiwitten, koolhydraten en vetten bevatten om een evenwichtige energievoorziening te behouden.
- Dranken met eiwitten: Overweeg eiwitverrijkte dranken, zoals melk of plantaardige melkvervangers, maar ook proteïne shakes gemaakt van wei-eiwit.
Of je nu intensief traint of geniet van lichte fysieke activiteiten, eiwitten spelen een essentiële rol in het ondersteunen van je lichaam. Door bewust te zijn van je eiwitinname, kun je de voordelen van sporten maximaliseren, zelfs als je op een laag niveau actief bent. Onthoud dat de sleutel tot succes in een gebalanceerd dieet ligt, en eiwitten zijn daarbij een onmisbare schakel. Maak van elke activiteit een kans om goed voor jezelf te zorgen en je lichaam te voeden voor optimale prestaties en welzijn.
In de afgelopen jaren heeft glutenvrij eten aanzienlijke populariteit verworven. Veel mensen vermijden gluten, eiwitten die voorkomen in tarwe, gerst en rogge, vanwege gezondheidsredenen of als onderdeel van een dieettrend. Laten we dieper ingaan op de vraag of gluten slecht zijn voor je gezondheid en de opkomst van de glutenvrije trend.
Zijn gluten slecht voor je?
Gluten zijn van nature voorkomende eiwitten in granen die elasticiteit geven aan deeg en helpen bij het behouden van de vorm van gebakken producten. Voor de meeste mensen zijn gluten volkomen veilig en vormen ze een belangrijk onderdeel van een uitgebalanceerd dieet. Echter, voor mensen met coeliakie, een auto-immuunziekte, of glutengevoeligheid, kan het consumeren van gluten ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
Coeliakie is een aandoening waarbij het immuunsysteem gluten als een bedreiging ziet en de dunne darm beschadigt, wat leidt tot voedingsstoffen malabsorptie. Glutengevoeligheid veroorzaakt symptomen vergelijkbaar met coeliakie, maar zonder de auto-immuunreactie.
Glutenvrij een gezondheidstrend
De glutenvrije trend is de afgelopen jaren exponentieel gegroeid, aangewakkerd door claims dat glutenvrij eten kan leiden tot gewichtsverlies en een algemeen gevoel van welzijn. Hoewel het voor mensen met coeliakie of glutengevoeligheid essentieel is om gluten te vermijden, is er geen wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat een glutenvrij dieet voordelen heeft voor mensen zonder deze aandoeningen.
Voor- en nadelen van glutenvrij eten
Voordelen:
- Noodzakelijk voor sommigen: Voor mensen met coeliakie of glutengevoeligheid is glutenvrij eten noodzakelijk om gezondheidsproblemen te voorkomen.
- Bewustwording van alternatieven: De trend heeft de beschikbaarheid van glutenvrije producten vergroot, waardoor mensen meer keuze hebben.
Nadelen:
- Voedingsstoffen tekorten: Een glutenvrij dieet kan leiden tot tekorten aan vezels, vitaminen en mineralen als het niet goed wordt beheerd.
- Kosten: Glutenvrije producten zijn vaak duurder, wat kan leiden tot een hoger boodschappenbudget.
Tenslotte zijn gluten in essentie niet slecht voor de meeste mensen, maar voor degenen met coeliakie of glutengevoeligheid zijn ze een bedreiging voor de gezondheid. De glutenvrije trend heeft bewustwording gecreëerd en de beschikbaarheid van alternatieven vergroot. Het is echter essentieel om te onthouden dat een goed uitgebalanceerd dieet belangrijk is, ongeacht of je gluten vermijdt of niet. Raadpleeg een diëtist voordat je drastische veranderingen in je dieet aanbrengt om ervoor te zorgen dat je alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt.
het handhaven van een gezonde levensstijl is van onschatbare waarde voor welzijn op elke leeftijd. Of je nu in de bloei van je leven bent of de gouden jaren hebt bereikt, hier zijn enkele universele principes die je kunnen helpen fit te blijven en te genieten van een leven vol vitaliteit.
- Voeding: De brandstof voor je lichaam
Een evenwichtig dieet is de ruggengraat van een gezonde levensstijl. Richt je op een gevarieerd menu met veel verse groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten. Vergeet niet dat hydratatie net zo belangrijk is als voeding. Drink voldoende water om je lichaam goed gehydrateerd te houden.
- Beweging: Houd je lichaam in beweging
Ongeacht je leeftijd, is regelmatige lichaamsbeweging essentieel. Kies activiteiten die je leuk vindt, of het nu wandelen, fietsen, zwemmen of yoga is. Combineer aerobe oefeningen met krachttraining en flexibiliteitsoefeningen voor een alomvattende fitnessroutine. Het doel is niet alleen om fit te blijven, maar ook om je energie te verhogen en je humeur te verbeteren.
- Slaap: Geef je lichaam de rust die het verdient
Een goede nachtrust is cruciaal voor een gezonde levensstijl, ongeacht je leeftijd. Zorg voor een regelmatig slaappatroon en creëer een rustgevende slaapomgeving. Slaap is niet alleen nodig om fysiek te herstellen, maar ook om mentale helderheid en emotioneel welzijn te bevorderen.
- Stressmanagement: Innerlijke balans
Stress is onvermijdelijk, maar effectief stressmanagement is de sleutel. Ontdek technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of mindfulness om stress te verminderen. Zorg voor momenten van ontspanning in je dagelijkse routine en geef jezelf de ruimte om te ademen.
- Sociale Verbinding: Koester je relaties
Een gezonde levensstijl omvat ook sterke sociale verbindingen. Breng tijd door met vrienden en familie, deel ervaringen en geniet van de positieve invloed van sociaal contact. Een ondersteunend sociaal netwerk draagt bij aan emotionele veerkracht.
- Leren en Groeien: Voed je geest
Stimuleer je geest door voortdurend te leren en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Of het nu gaat om het leren van een nieuwe vaardigheid, het lezen van boeken of het bijwonen van interessante evenementen, blijf je geest actief betrekken.
- Preventieve zorg: Luister naar je lichaam
Regelmatige gezondheidscontroles en screenings zijn cruciaal voor preventieve zorg. Luister naar signalen van je lichaam en raadpleeg een zorgprofessional als je zorgen hebt. Preventie is vaak de sleutel tot een langdurige gezondheid.
Blijf fit op elke leeftijd door deze principes in je dagelijkse leven te integreren. Onthoud dat het nooit te laat is om een gezonde levensstijl aan te nemen. Begin met kleine, haalbare stappen en geniet van de voordelen van een fit en vitaal leven. Je lichaam en geest zullen je dankbaar zijn.
Omdat het lastig is om te gaan met niet-helpende schema’s of modi is het niet ongebruikelijk dat je strategieën hebt gevonden om er minder last van te hebben. Dit wordt ook wel coping genoemd en dit leggen we je uit aan de drie verschillende primaire stressreacties: Fight, Flight en Freeze.
1. Overcompenseren (Fight)
Door een schema te bestrijden en het tegenovergestelde te doen, kun je ervoor zorgen dat een pijnlijk schema niet geactiveerd wordt en probeer te bewijzen dat het niet waar is. Bijvoorbeeld door alles perfect te willen doen, omdat je je als kind waardeloos voelde. Hierdoor zal echter de oorspronkelijke pijn blijven bestaan of kun je in conflict komen met anderen.
2. Vermijden (Flight)
Door situaties of gedachten die een schema kunnen activeren te vermijden kun je ervoor zorgen dat een schema niet geactiveerd wordt. Het kan er echter ook voor zorgen dat je weinig zelfvertrouwen ontwikkelt of minder kansen krijgt in het leven. Bijvoorbeeld als jouw faalangst ervoor zorgt dat je geen baan zoekt die bij jouw capaciteiten past.
3. Overgave (Freeze)
Het kan zijn dat je bent gaan geloven dat een schema de waarheid is, waardoor je situaties blijft opzoeken die het schema bevestigen. Bijvoorbeeld als je als kind werd mishandeld en nu steeds partners zoekt die hetzelfde gedrag vertonen.
Hoewel elk van deze drie manieren om ermee om te gaan u kan helpen met moeilijke gevoelens om te gaan, vooral op de korte termijn, kunnen ze op de lange termijn onaangepaste schema’s en modi in stand houden. Daarom kan het belangrijk zijn om nieuwe gezonde manieren te leren om met jouw schema’s en modi om te gaan.
Bronnen
Vereniging voor schematherapie: https://www.schematherapie.nl/schematherapie
Boom: https://platform.boompsychologie.nl/
Een modus (meervoud: modi) is een tijdelijke gemoedstoestand die optreedt als gevolg van een geactiveerd schema. Bijvoorbeeld als je ontzettend boos wordt als je je zin niet krijgt of juist een sterke neiging hebt om een ander te pleasen. Als je niet-helpende schema’s hebt ontwikkeld, kan het zijn dat je regelmatig last hebt van niet-helpende modi.
Er zijn verschillende helpende en niet-helpende modi. Wanneer modi vaak wisselen, zeer intens tot uiting komen of niet voldoen aan de eigenlijke behoeften, kan het belemmerend zijn en bijvoorbeeld leiden tot moeilijke interacties met anderen.
Hoe voelt dat, een modus?
Soms kan de aanleiding klein zijn, maar voelt de modus als een grote overweldigende emotionele golf. Dat komt omdat jouw persoonlijke pijnpunten door de jaren zijn veranderd in blauwe plekken. Deze zijn veel gevoeliger, doen sneller pijn en zullen ook een heftigere reactie geven als erop gedrukt wordt. Het kan voelen als (buik)pijn, een knoop in je maag, drukkende tranen, verdriet, een beklemmend gevoel op je borst, diepe woede, enzovoort. Wellicht vind je het lastig te begrijpen waar de gevoelens vandaan komen en waarom ze zo heftig zijn, maar vaak heb je wel door dat de heftigheid misschien niet helemaal passend is voor de situatie. Om je beter te voelen, zal je mogelijk op zoek gaan naar helpende korte termijn strategieën, zoals een berg chocola eten, een serie bingen, jezelf terugtrekken, een masker opzetten, ruzie maken of boos weglopen.
Verschillende soorten categorieën modi:
Elke modus kenmerkt zich door specifieke gedachten, gevoelens en gedragingen en worden onderverdeeld in 4 categorieën:
- Kindmodi. Dit zijn modi die lijken op de sterke emoties van kinderen. Je kunt je bijvoorbeeld boos, of zelfs razend, impulsief, of kwetsbaar en alleen voelen.
- Niet-helpende coping modi. Om met vervelende kindmodi om te gaan, kun je in deze modi schieten als een soort verdedigingsmechanisme. Je kunt jezelf willen beschermen, jezelf proberen te sussen, of jezelf juist gaan verheerlijken zodat je je groter gaat voelen. Je kunt ook in agressief/aanvallende of juist pleasende coping-modi gaan zitten.
- Niet-helpende oudermodi. Deze modi hebben kenmerken van hoe ouders kunnen reageren op kinderen. Bijvoorbeeld negatieve, strenge of straffende zelfspraak. Deze oudermodi leiden vaak tot verdriet of angst, waardoor je door kunt schieten in kindmodi.
- Helpende modi. Deze modi zorgen voor balans, overzicht en gezonde vrijheid. Er wordt gelet op gezonde en helpende reacties, er is warmte en empathie en er is ruimte voor plezier, verbinding en zelfvertrouwen. In therapie is het doel om deze helpende modi te leren versterken.
Soorten Modi
Bekijk ze hier.
Geïllustreerde modi
Op de website van schematherapie.nl kan je een geïllustreerd overzicht van de modi downloaden
Bronnen
Vereniging voor schematherapie: https://www.schematherapie.nl/schematherapie
Boom: https://platform.boompsychologie.nl/
Schema’s zijn opvattingen, herinneringen, emoties en houdingen over jezelf, anderen of de wereld en ontstaan door je biologische aanleg, je opvoeding en alle ervaringen die je opdoet in je leven. Deze kunnen zowel positief als negatief zijn en hebben bijvoorbeeld invloed op je zelfbeeld, hoe je contact met anderen ervaart en hoe je naar de wereld of de toekomst kijkt.
Schema’s ontwikkelen op een gezonde manier als er voldoende tegemoet wordt gekomen aan jouw behoeften, waardoor je met meer vertrouwen kunt omgaan met lastige situaties of andere mensen. Als je last hebt van ‘niet-helpende’ schema’s kan het zijn dat je een negatiever beeld hebt van jezelf, anderen of de wereld waardoor je bijvoorbeeld sneller last hebt van overgevoeligheid, jaloezie of wantrouwend.
Ontstaan van niet-helpende schema’s
Om je veerkrachtig en emotioneel ‘gezond’ te ontwikkelen, moet aan een aantal basisbehoeften worden voldaan in je kindertijd. De basisbehoeften van een kind bestaan uit:
- Veiligheid en verbondenheid
- Zelf de wereld mogen ontdekken
- Eerlijke regels en grenzen
- Je emoties mogen uitdrukken
- Spontaniteit en speelsheid
- Autonomie
Wanneer er in je jeugd herhaaldelijk niet aan een of meerdere basisbehoeften wordt voldaan, door bijvoorbeeld missende zorg, geweld, misbruik, pesten of juist overbeschermende ouders, kan het zijn dat je niet-helpende schema’s ontwikkelt. Door steeds terugkerende nare ervaringen, trek je conclusies over de wereld en jezelf: “Nu gaat het zo, dus zal het altijd wel zo gaan”. Op een latere leeftijd kun je hier last van krijgen.
De schema’s die je vroeger hebt ontwikkeld, zullen nu in je huidige leven geactiveerd worden in situaties die lijken of doen denken aan situaties van toen, het zijn als het ware ‘ingesleten patronen’. Vroeger boden ze een vorm van bescherming, maar nu kan het zijn dat ze je belemmeren in het dagelijks leven. In je behandeling ga je daarom onderzoeken welke schema’s jij hebt.
Ontstaan van niet-helpende schema’s
Er zijn 18 verschillende schema’s, die worden onderverdeeld in 5 domeinen:
- Onverbondenheid en afwijzing
Ontstaan doordat je tijdens je kindertijd te weinig veiligheid, bescherming en geborgenheid hebt ervaren. Bij anderen voel jij je niet verbonden of veilig. - Verzwakte autonomie en verzwakte prestatie
Ontstaan doordat je behoefte aan zelfstandigheid en autonomie in je kindertijd niet vervuld werd. Het kan zijn dat je te weinig vertrouwen, ruimte of stimulans kreeg, of juist werd overvraagd. - Verzwakte grenzen
Ontstaan doordat weinig (realistische) grenzen werden gesteld, of grenzen heel erg inconsistent waren. Verwend worden, het gevoel mee te krijgen ‘meer te zijn dan een ander’ of een afwisseling tussen volledig vrijgelaten worden en heel strakke grenzen kunnen leiden tot Verzwakte Grenzen. - Gericht op de ander
Ontstaan doordat je alleen maar geaccepteerd werd als je aan bepaalde voorwaarden voldeed. Eigen gevoelens en behoeften uitdrukken is lastig, en je gedraagt je gedraagt je naar de behoeften van een ander toe. - Overmatige waakzaamheid en inhibitie
Ontstaan wanneer er weinig ruimte was voor plezier en spontaniteit, werd dit onderdrukt met (zelf) opgelegde regels of verwachtingen. Het kan dat perfect zijn en het leveren van prestaties werd beloond en het uitdrukken van behoeftes werd gestraft of in ieder geval geremd.
Soorten niet-helpende schema’s
Binnen de 5 domeinen, worden 18 schema’s beschreven. Bekijk ze hier.
Geïllustreerde schema’s
Op de website van schematherapie.nl kan je een geïllustreerd overzicht van de schema’s downloaden
Bronnen
Vereniging voor schematherapie: https://www.schematherapie.nl/schematherapie
Schematherapie is een therapeutische aanpak die is ontwikkeld voor de behandeling van personen met langdurige problemen, zoals persoonlijkheidsproblematiek of langdurige depressie. Binnen de therapie wordt ingezoomd op hardnekkige patronen en worden diverse elementen, zoals gedachten, gedrag, opvoeding, jeugd of hechting, meegenomen. Zo leer je jezelf en je behoeften beter begrijpen en krijg je meer grip op je leven.
Wat kun je verwachten van de behandeling en hoe kan het je helpen?
Samen met je therapeut bespreek je de problemen en bijbehorende gevoelens die je in jouw leven vaak tegenkomt. Tijdens de behandeling onderzoek je hoe ervaringen uit je kindertijd beïnvloeden hoe je denkt, voelt en reageert in bepaalde situaties. Je leert over de emotionele basisbehoeften die je als kind hebt en onderzoekt of er tijdens je kindertijd aan is voldaan. Je leert voelen wat je emotionele behoeftes en gevoelens zijn en leert hier op een gezondere manier mee om te gaan. Ook leer je oude patronen of valkuilen herkennen en doorbreken. Tijdens de behandeling doe je dit aan de hand van zogeheten schema’s en modi.
Bronnen
Vereniging voor schematherapie: https://www.schematherapie.nl/schematherapie
