Print Aan de hand van de Window of Tolerance wordt uitgelegd waarom de ene persoon heftiger op stress reageert dan de ander. Het model wordt gebruikt bij trauma, maar is ook bruikbaar bij andere situaties waarin je stress ervaart. Samen met je therapeut ga je jouw Window of Tolerance vergroten: je raam meer ruimte geven. Hiermee leer je signalen tijdig bij jezelf te herkennen en je leert stressvolle situaties goed te hanteren.
Wat is de Window of Tolerance?
Het begrip Window of Tolerance is in 1999 geïntroduceerd door Siegel. De theorie van Siegel legt goed uit hoe emoties kunnen schommelen. Stress hoort bij het leven. Af en toe een beetje stress is niet erg en vaak juist goed; stress maakt weerbaarder. Met stress kun je namelijk alsnog goed blijven functioneren. Het ene moment voel je je wat vermoeider, minder alert of geïrriteerder.
Het andere moment zit je wat beter in je vel. Deze gevoelens zitten binnen een gezond spanningsbereik. Je hebt ruimte voor andere mensen om je heen, je bent in staat om na te denken, je kunt je inleven in anderen, je staat open voor nieuwe ervaringen, je leert en je kunt je beheersen als het nodig is. Als je dan een keer een bijzonder stressvolle situatie meemaakt, dan kan je dat goed aan.
De zone waarin iemand stress goed aankan wordt binnen de psychologie de Window of Tolerance genoemd. Als je stress ervaart en daarmee om weet te gaan, dan zit je in je Window of Tolerance. Wanneer stress of spanning te groot wordt of te lang duurt, dan zijn er twee routes die je kunt nemen. Zit je boven je Window of Tolerance? Dan ben je te gespannen. Dit noemen we hyper-arousal. Je schiet dan in een vecht of vlucht reflex: je bent geïrriteerd, gespannen en je komt niet goed tot rust. Er kunnen verschillende dingen aan de hand zijn: er is iets gebeurd, je piekert overmatig of je hebt bijvoorbeeld slecht geslapen. Het lukt je in ieder geval niet goed om te relativeren en je hebt ook niet veel ruimte voor andere mensen. Zit je onder je raam? Dan ben je niet gespannen genoeg. Dit noemen we hypo-arousal. Je voelt je lusteloos, onderprikkeld en je krijgt weinig mee. Het lukt je niet om uit dit gevoel te komen.
Wat doet je lichaam bij stress?
Bij stress komen stresshormonen vrij die het lichaam snel klaarmaken om te vechten, vluchten of te bevriezen. Het instinctieve deel van het lichaam neemt het over. Je lichaam zal zich weer herstellen zodra de stressvolle situatie achter de rug is: je hartslag en ademhaling worden weer normaal, je bloeddruk stabiliseert, je spierspanning neemt af en je spijsvertering start weer op. Als je bijvoorbeeld getroost wordt of ontspanning opzoekt, dan kalmeert je stresssysteem. Zo lang de stress binnen je Window of Tolerance blijft, functioneert iemand goed. Maar als de stress lang duurt en buiten dit raam schiet, dan kan dat problematisch zijn. Dit is ongezond en zorgt voor langdurige stress. Je kunt uiteindelijk uitgeput raken en ziek worden.
Het stresssysteem kan zo gevoelig zijn geworden dat het afgaat bij situaties die niet gevaarlijk zijn. Onze hersenen interpreteren een situatie als bedreigend of gevaarlijk: het stresssysteem is direct actief. Je kan stress dan veel minder goed aan, dit betekent dat je Window of Tolerance veel kleiner is geworden.
Trauma en Window of Tolerance
Het kan zijn dat je Window of Tolerance veel kleiner is geworden door een traumatische gebeurtenis en dat je je snel uit balans voelt. Samen met je behandelaar ga je op zoek naar manieren om je Window of Tolerance te vergroten.
Je Window of Tolerance vergroten
Voel je dat je steeds boven of onder je Window of Tolerance zit? Je bent niet alleen. Het komt regelmatig voor dat mensen zich te gestresst en/of te gevoelloos voelen. Om beter met deze gevoelens om te gaan kun je onder begeleiding van jouw behandelaar vaardigheden ontwikkelen. Hieronder alvast een aantal voorbeelden:
- Het ontwikkelen van emotieregulatievaardigheden
- Het leren van grounding skills: onmiddellijke verbinding met het hier en nu. Deze techniek wordt gebruikt als je last hebt van flashback of dissociatie.
- Diepe en langzame ademhalingsoefeningen om meer ontspanning te voelen.
- Communiceren met anderen: leren dat je anderen vertelt hoe je je voelt.
- Plezier hebben en lachen, denk aan dansen en zingen. Dit verbetert ook onze conditie en ademhaling.
Bronnen:
Siegel, D. (1999). The Developing Mind: Toward a Neurobiology of Interpersonal Experience. New York: Guilford Press, 1999.
https://nielsvansanten.nl/stress-in-je-lichaam/stress-je-hersenen-en-het-window-of-tolerance/
https://www.youtube.com/watch?v=U8gLstY6dYc
https://www.gov.je/SiteCollectionDocuments/Education/ID%20The%20Window%20of%20Tolerance%2020%2006%2016.pdf
https://embodiedfacilitator.com/wp-content/uploads/2017/11/Centring-Mark-Walsh-ebook-v2.pdf
