Wat is een angststoornis?
Mensen die last hebben van een angststoornis of angstklachten, zijn vaak banger dan nodig is in bepaalde situaties of hebben het idee dat ze niet met hun angstige gevoelens om kunnen gaan. Zo kan iemand bijvoorbeeld erg bang zijn om boodschappen te doen, bang zijn voor sociale gelegenheden of heel bang zijn om een bepaalde ziekte te krijgen. Vanwege de angst gaan mensen dan dingen gaat vermijden, waardoor het persoonlijke en sociale leven vaak kleiner en kleiner wordt. Hoewel vermijden op de korte termijn rust geeft, wordt de angst op de lange termijn in stand gehouden. Hierdoor kan iemand in een neerwaartse spiraal terecht komen, waardoor hij of zij steeds meer angst ervaart bij steeds meer dingen.
Wat voelt iemand met een angststoornis?
Wanneer er sprake is van een angststoornis ervaart iemand een natuurlijke angstreactie in situaties waarin dat niet nodig is. Het alarmsysteem, die evolutionair gezien nodig is om te overleven, staat bij mensen met een angststoornis als het ware te scherp afgesteld. Bij zo’n angstreactie maakt het lichaam zich klaar om te vluchten: de hartslag gaat omhoog, er komt meer zuurstof in de hersenen en de spieren spannen zich aan. Ook kan iemand meer gaan zweten, of kan het lichaam gaan trillen. Bij een angststoornis heeft iemand veel vaker of veel heviger last van angstreacties, ook in situaties waarbij zo’n angstreactie misschien helemaal niet nodig is.
Wat kun je doen wanneer iemand in jouw omgeving last heeft van angstklachten?
- Wees een luisterend oor en toon begrip.
- Vraag waar je iemand wel en niet bij kan helpen. Heeft iemand behoefte aan betrokkenheid of juist afstand? Bespreek waar grenzen liggen.
- Lees meer over angststoornissen om je beter te kunnen verplaatsen in de situatie van de ander. Informatie kun je vinden in de angst bibliotheek, op de website van MIND of Thuisarts.
- Steun zonder te oordelen of te veroordelen. Probeer dit met geduld en warmte te doen, en realiseer je tegelijkertijd dat de angst vaak overdreven en onredelijk is; dus probeer niet mee te gaan in de angstige gedachten en de vermijding. Stimuleer en moedig de ander aan op een begripvolle manier.
- Realiseer je dat de ander de regie in handen heeft en moet houden.
- Ga niet te ver mee in de dingen die jouw naaste uit de weg wil gaan.
- Probeer respectvol om te gaan met de angst, ook al lijkt deze voor jou irreëel.
- Je kunt eventueel betrokken worden bij de behandeling, zodat je jouw naaste goed en passend kan ondersteunen in het behandelproces. De behandelaar kan advies geven hoe je dat zou kunnen doen. Bewaak hierbij altijd je eigen grenzen; jij bent niet de behandelaar!
- Probeer positief te blijven tegen jouw naaste met psychische klachten, door bijvoorbeeld te benoemen wat goed gaat.
Wat kun je beter niet doen:
- Probeer geen kritiek of advies te geven.
- Probeer geen druk uit te oefenen om dingen te doen waar de ander nog niet aan toe is.
- Probeer ook niet te vertellen wat er fout is aan hem/haar of wat hij/zij verkeerd doet.
Zorg goed voor jezelf
Pas op dat je zelf niet overbelast raakt in de zorg voor de ander. Zorg voor genoeg ontspanning, plezier en een plek om je hart te luchten. Het kan prettig zijn om te praten met mensen die hetzelfde meemaken, dit heet lotgenotencontact en kan bijvoorbeeld via de Angst, Dwang en Fobie Stichting. Als het je te veel wordt, kun je overwegen om zelf (professionele) steun te zoeken.
Ben je op zoek naar hulp of ondersteuning om jouw naaste beter te begrijpen? Neem eens een kijkje op de website van Stichting Naastentraining. Zij helpen mensen kosteloos en belangeloos om de mentale aandoening van hun naaste beter te begrijpen en leren hen communicatiemethodes om hiermee om te gaan. Wij hebben hen geïnterviewd, dat lees je hier.
Bronnen
- Psyned
- Emergis
- Mind
- Manja de Neef, Negatief Zelfbeeld, BOOM
- Thuisarts
- Naastentraining.nl