Wat is impulsiviteit?
Impulsiviteit betekent dat je de neiging hebt om overhaast te handelen, zonder stil te staan bij mogelijke gevolgen. Je hebt moeite om jezelf te remmen of bepaalde prikkels te onderdrukken, waardoor je bijvoorbeeld snel boos wordt, onhandige beslissingen maakt of onnodig risico’s opzoekt. Dit kan ook leiden tot verstoorde relaties met je sociale omgeving of moeite om bepaalde taken af te maken zoals op werk. Hierdoor kan het voelen als falen en kan het je ook erg onzeker maken.
Er is geen direct aanwijsbare oorzaak van impulsiviteit. Onderzoek heeft echter wel aangetoond dat het kan ontstaan door emotionele verwaarlozing of trauma in de kindertijd, of juist een biologische basis hebben bij bijvoorbeeld ADHD. Naast bij ADHD, komt impulsiviteit ook onder andere voor bij verslavingsproblematiek, bipolaire stoornis en persoonlijkheidsproblematiek.
Hoe kun je omgaan met impulsiviteit?
Om beter om te leren gaan met impulsiviteit, is het belangrijk om jezelf goed te kennen en je bewust te zijn van situaties of omstandigheden die je triggeren. Ook is het belangrijk om op de hoeveelheid prikkels en rust te letten. De volgende tips kunnen je op weg helpen:
- Wees alert op situaties die impulsief gedrag kunnen uitlokken en vermijd deze als je niet zeker weet of het je lukt risico’s te voorkomen.
- Leer van impulsieve onhandigheden en bedenk concreet voor jezelf hoe je hier de volgende keer anders mee wilt omgaan.
- Wees terughoudend als anderen ideeën voorstellen of kom terug op een beslissing als je er later spijt van hebt. Je hoeft niet overal ‘ja’ op te zeggen.
- Maak je toch een keer een foute beslissing en hebben anderen er last van? Bied dan je excuses aan of maak het goed met ze.
- Let op de hoeveelheid prikkels die je binnenkrijgt door afleiding of overweldigende situaties te beperken.
- Maak gebruik van rustige ruimtes, neem voldoende pauzes of trek jezelf even terug als je merkt dat je te veel prikkels binnenkrijgt.
- Oefen en pas Mindfulness toe om je meer bewust te maken van je gevoelens en je reacties.
- Maak gebruik van Time-outs of STOP!-momenten. Rem jezelf regelmatig en neem een minuut de tijd om te evalueren of je misschien impulsief bezig bent.
Bronnen
- Vink, S. (2021). Cognitieve gedragstherapie bij volwassenen met AD(H)D. Handleiding voor therapeuten. BSL.
- https://www.verywellmind.com/impulsive-behavior-and-bpd-425483
- https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1087054715625301