• Vragen
  • Gedachte-gebeurtenis fusie

Gedachte-gebeurtenis fusie

Question
Vraag

Is het normaal dat, wanneer ik normale dagelijkse taken uitvoer, mijn hersenen gewoon denken: “Oké, je moet [iets gerelateerd aan de betreffende taak] doen, anders zal [gevolgen] gebeuren”?

Dit gebeurt veel vaker dan ik zou willen en het is de laatste tijd een stuk vervelender geworden. Als ik bijvoorbeeld een spel speel of naar huis loop van school en mijn hersenen zeggen: “Oké, als je op een tak stapt, gaat er iemand uit je familie dood”. Ik weet dat het geen echte bedreiging of iets dergelijks is en ik ben niet echt bijgelovig, maar ik probeer soms toch te doen wat die gedachte zegt, omdat ik misschien bang ben voor de gedachte: “Wat als het echt gebeurt?”. Ik weet dat “mijn hersenen” dit doen omdat ik niet zelf deze gedachten creëer.

Voor zover ik weet heb ik nooit een diagnose gehad voor een psychische stoornis of iets dergelijks. Een paar van mijn vrienden herkennen zich ook in soortgelijke gedachten. Voor het grootste deel is het gewoon vervelend. Ik wil echter weten of het normaal is dat mensen hier weleens last van hebben.

Beantwoord door NiceDay psycholoog Wouter Schippers
Answer
Antwoord

Hi,

Dankjewel voor je vraag. Ik zal proberen deze te beantwoorden en tegelijkertijd wat advies te geven.

Onze gedachten zijn een essentieel onderdeel van ons gedrag. We kunnen voorspellingen maken, risico's inschatten en juiste beslissingen nemen. Waar we vrijheid van keuze hebben, ervaren we ook verantwoordelijkheid voor onze acties. Het maken van fouten kan daarom slecht voelen en ervoor zorgen dat we ons angstig voelen.

Er zijn verschillende soorten gedachten. Een soort wordt een intrusie genoemd. Een intrusie is een gedachte die zomaar in je hoofd kan opkomen en een vreemde of ongewenste inhoud kan hebben, zoals iemand pijn doen. Dit is heel normaal en iedereen ervaart dit. Je kunt deze lijst bekijken voor veelvoorkomende intrusies: https://niceday.app/nl/library/angst/compulsieve-stoornis/lijst-van-obsessies-van-mensen-zonder-ocd/.

Net als in het echte leven kunnen we ook fouten maken in onze denkprocessen. Dit worden cognitieve vervormingen genoemd en er zijn er meerdere van. Waar jij het over hebt, heet gedachte-gebeurtenis fusie, wat betekent dat je gelooft dat bepaalde gedachten kunnen leiden tot bepaalde gevolgen in het echte leven.

Deze cognitieve vervormingen in combinatie met ons gevoel van verantwoordelijkheid kunnen angst veroorzaken, evenals de behoefte om elk voorspelde 'gevaar' te neutraliseren. Handelen naar die gedachten voelt belangrijk, maar kan eigenlijk zorgen voor meer angst in de toekomst. Omdat je denkt dat je een voorspeld 'gevaar' hebt geneutraliseerd, ben je niet in staat om te ontdekken of het voorspelde gevaar echt waarheid was. Daarom ben je niet in staat om de risico-inschatting aan te passen en zul je je nog steeds angstig voelen wanneer je weer bepaalde gedachten ervaart. Voor nu kun je het volgende doen:

  • Angst is heel normaal en kan heel nuttig zijn in gevaarlijke situaties. Het is belangrijk om je bewust te zijn van of iets een realistisch of onrealistisch gevaar is. Je lichaam kan het verschil niet zien, totdat het bewijs heeft opgemerkt. Je angst zal je altijd vertellen dat het ergste gaat gebeuren om alert te blijven en gevaar te vermijden of te voorkomen. Het is belangrijk om jezelf uit te dagen en je angsten onder ogen te komen om weer controle te krijgen. Probeer bepaalde gedachten te negeren of oefen om te voorkomen dat je erop reageert.
  • Kalmeer jezelf en praat tegen jezelf alsof je tegen een vriend praat die bang is. Richt je op de feiten, wees vriendelijk voor jezelf en lach er misschien zelfs een beetje om, dat onze gedachten soms gekke dingen kunnen doen. Het is allemaal helemaal normaal!
  • Je kunt ook oefenen om cognitieve vervormingen tegen te gaan. Bijvoorbeeld door bewust bepaalde gedachten te hebben, zoals: "Als ik mijn neus niet 5 keer indruk, word ik vandaag gebeten door een hond." Maar ook voor het tweede experiment: "Als ik mijn neus wel 5 keer indruk, word ik vandaag gebeten door een hond." En kom er dan achter of het werkelijk gebeurt vanwege het indrukken van je neus, of dat het gewoon toeval is.

Als je merkt dat je blijft worstelen, de angst toeneemt of als dit meer problemen veroorzaakt in je dagelijks leven, wil ik je graag sterk aanraden om hulp te zoeken bij een professional. Je kunt je huisarts bezoeken om te vragen om een verwijzing.

Ik hoop dat dit je een beetje helpt!

Groetjes

Iedereen kan wel eens een steuntje in de rug gebruiken. Wij helpen je graag verder!