Je baas is blij met je, je collega’s waarderen je werk, je hebt misschien zelfs onlangs promotie gekregen. Toch heb je nog steeds het knagende gevoel dat je misschien niet slim genoeg bent, dat ze een vergissing hebben gemaakt door jou aan te nemen en dat je collega’s dat elk moment kunnen beseffen. Misschien heb je het gevoel dat je nieuwe functie je zal ontmaskeren als een oplichter, of dat je prestaties allemaal te danken zijn aan puur geluk. Maak je geen zorgen, je bent niet de enige! Dit veelvoorkomende gevoel staat algemeen bekend als het Imposter syndroom (oplichterssyndroom). In deze blog leg ik uit wat het Imposter syndroom is en geef ik je enkele tips die je kunnen helpen om dit gevoel te overwinnen.

Imposter syndroom

Het Imposter syndroom is simpelweg het onvermogen om je successen en prestaties op de juiste manier te internaliseren en te erkennen. Dit gaat vaak gepaard met de overtuiging dat je niet zo succesvol of goed geïnformeerd bent als anderen denken dat je bent. Zelfs als je wordt geprezen voor je werk, lijkt dit gevoel nooit weg te gaan en lijken de angst en onzekerheid altijd weer terug te komen.

Je onzeker voelen op je werk en constant twijfelen aan je kennis en waarde kan een vervelende en vermoeiende ervaring zijn. Desalniettemin krijgt naar schatting 70% van de mensen op een bepaald moment in hun leven te maken met het Imposter syndroom.

Twijfel aan jezelf is van tijd tot tijd volkomen normaal. Het is zelfs gezond en het kan je gevoel van nederigheid en waarschijnlijk een deel van je succes vergroten. Maar, wanneer deze twijfel of angst chronisch wordt, of een negatieve invloed op je leven heeft, is het tijd om er iets aan te doen.

Hoe kan ik me veiliger voelen?

Je hebt besloten dat het tijd is om iets aan dit gevoel te doen; je wilt je zelfverzekerder voelen op je werk. Dus, wat kun je doen? Bewustwording en herkenning van dit gevoel is een belangrijke eerste stap om het te bestrijden. Lees je dit artikel en herken je jezelf in een aantal van de van de bovenstaande gevoelens en aspecten? Goed gedaan, je hebt de eerste stap al gezet!

Hieronder vind je enkele oefeningen die je kunt doen om het gevoel een oplichter te zijn te overwinnen.

Onderzoek je gedachten en overtuigingen

Om het Imposter syndroom te overwinnen, is het belangrijk om de overtuigingen en gedachten die jouw angsten en twijfels aanwakkeren, te onderzoeken en in twijfel te trekken. Vaak is de kern van het syndroom een ​​negatieve en aanhoudende overtuiging. Sommige van deze overtuigingen en gedachten kunnen in het begin behoorlijk confronterend en uitdagend zijn, maar zodra je ze herkent, zal dat je op de lange termijn helpen. Je kunt dan proberen om met enkele positieve, maar realistische alternatieven te komen.

Stel jezelf eens de volgende vragen:

  • Welke overtuigingen heb ik over mezelf, anderen en de wereld?
  • Is er een bepaalde gedachte die steeds terugkomt als ik me onzeker voel?
  • Wat betekent het voor mij als ik niet zo goed presteer als ik zou willen?

Valideer jezelf

Als je worstelt met het Imposter syndroom, kan het moeilijk zijn om je successen te herkennen en vast te houden aan dat gevoel. Daarom is het een goede oefening om elke dag drie dingen op te schrijven waar je trots op bent. Deze kunnen groot zijn, zoals het krijgen van een promotie, of klein, zoals het op tijd reageren op e-mails. Ze kunnen van dezelfde dag zijn, maar ook uit het verleden.

Verander de manier waarop je tegen jezelf praat

Je bent vaak je eigen ergste criticus; je haalt jezelf naar beneden en bekritiseert jezelf als je fouten maakt. Dit kritische en negatieve gesprek wat je hebt met jezelf, is op zowel de korte of lange termijn niet behulpzaam. Het kan je somber en angstig maken. Probeer je bewust te zijn van wanneer je kritisch bent over jezelf en probeer in plaats daarvan tegen jezelf te praten zoals je tegen een goede vriend zou doen. Het beoefenen van zelfcompassie, lief zijn voor jezelf, kan je een heel eind helpen om je beter te voelen. Het kan je zelfs helpen voorkomen dat je in de toekomst dezelfde fouten maakt.

Dit artikel legt dit uit via een een mooie metafoor en deze blog bevat meer informatie over zelfcompassie.

Pas jouw verwachtingen aan

Neem even de tijd om na te denken over wat succes voor je betekent. Ben je pas tevreden als je werk perfect afgerond is, of als je de topper bent op je afdeling? Als je eenmaal een mijlpaal hebt bereikt, richt je misschien meteen je blik op het volgende doel. Je neemt dan niet de tijd om die mijlpaal te waarderen.

Neem even de tijd om trots te zijn op hoe ver je bent gekomen. Kijk terug naar waar je begon; zou je blij zijn als je je vroegere zelf zou vertellen waar je nu was? Herinner jezelf eraan dat we allemaal mensen zijn en dat het onmogelijk is om perfect te zijn. Als je definitie van succes hoge verwachtingen inhoudt, is het misschien tijd om ze aan te passen! Het veranderen van hoe je tegen jezelf praat kan hier een grote bijdrage aan leveren.

Hulp

Omdat je bij het Imposter syndroom vaak de angst hebt ‘ontdekt te worden’, kan het moeilijk zijn om je open te stellen of met iemand te praten. Maar als je met dit gevoel worstelt, kan het toch erg nuttig zijn om hulp te zoeken. Denk jij dat je last hebt van het Imposter syndroom? Of voel je je onzeker op het werk? Aarzel dan niet om professionele hulp te vragen! Meer weten over (online) hulp via NiceDay? Klik hier voor meer informatie.

In deze blog bespreek ik een onderwerp wat de laatste tijd erg relevant voor mij is geweest: prestatiedruk. Hieronder lees je meer over deze druk, hoe ik hiermee omga en geef ik je handige tips die mij erg hebben geholpen.

Een nieuwe baan

Sinds maart 2020 heb ik een nieuwe baan en binnen korte tijd heb ik mijn draai helemaal kunnen vinden. Ik werk als servicemonteur in een klein familiebedrijf en heb een goede relatie met de beste werkgevers die je kunt bedenken. In totaal werken er 15 mensen, waarvan het merendeel rond mijn leeftijd; jonge mensen tussen de 18-25 jaar. Het is een ontzettend leuk team om in te werken en ik heb het enorm naar mijn zin.

Gevoel van minderwaardigheid

Ondanks dat ik het zo naar mijn zin heb, heb ik last van prestatiedruk tijdens mijn werk. Een belangrijke reden van deze prestatiedruk is mijn eigen ervaring. Een aantal van mijn collega’s zitten al langer in het vak. Zij zijn de beste monteurs van het bedrijf en ik kijk enorm tegen hen op. Het zijn stuk voor stuk lieve collega’s, maar af en toe merk ik dat ik minder kennis en ervaring heb. Het feit dat zij meer ervaren zijn geeft mij een gevoel van minderwaardigheid en zorgt voor een constante bewijsdrang. Vaak heb ik dan ook het gevoel dat ik tekortschiet bij het helpen van klanten.  

Steun

Het constante vergelijken en de onzekerheid over mijn eigen kunnen, kan soms best lastig zijn. Maar bij problemen die ik zelf nog niet kan oplossen, staan mijn werkgever en collega’s altijd voor mij klaar. Aan de ene kant geeft dit mij een enorm fijn gevoel; ik sta er niet alleen voor. Aan de andere kant voelt dit als falen; ik kan dit probleem niet eens zelf oplossen. Gelukkig word ik er vaak door collega’s aan herinnerd dat het tijd kost om ervaring op te doen. Dankzij deze steun en de vele goede gesprekken met mijn werkgever ben ik gedreven om door te gaan. Zo kan ik eraan werken om beter te worden in wat ik doe en goede ervaring op kan doen.

Tips

Ik denk dat ik niet de enige twintiger ben die last heeft van prestatiedruk, en daarom heb ik een aantal tips op een rijtje gezet die je hier mogelijk bij helpen. 

  • Haal lessen uit de fouten of blunders die je maakt. Je werkgever wordt niet zomaar boos omdat je een foutje maakt, iedereen maakt ze! Een goede werkgever gaat een constructief gesprek aan waarin je bespreekt wat er is misgegaan en vooral hoe je kan voorkomen dat de fout nog een keer wordt gemaakt. 
  • Stel vragen aan je collega’s: er is niemand die het je kwalijk neemt dat je extra uitleg nodig hebt over iets waar je niet zeker over bent. Soms is voorkomen beter dan genezen.
  • Na vallen weer opstaan: het kan best pijnlijk zijn om een vervelende fout te maken, maar het is belangrijk dat je altijd weer opstaat en leert van je fouten. Alleen zo kun je groeien! Fouten maken is menselijk. Zoals mijn werkgever vorige week vertelde: “Ik heb ontdekt dat ik een fout in de administratie heb gemaakt. Deze fout heeft grote gevolgen gehad, maar ook ik ben mens.”.
  • Durf je fouten toe te geven. Als je een fout hebt gemaakt en je bent bang dat er grote gevolgen kunnen zijn voor het bedrijf, is het altijd de beste oplossing om je fout eerlijk toe te geven. Fouten toegeven is enorm moeilijk, maar je werkgever zal altijd blij zijn met je eerlijkheid.
  • Wees trots op jezelf als je iets goed hebt gedaan zonder de hulp van een collega, terwijl het je nog nooit uit is gelegd, of als het probleem voor je bedrijf in het algemeen onbekend is.

Liefs,

Bert

Heb jij veel last van prestatiedruk en wil je hier graag eens over praten? Onze NiceDay professionals helpen je graag op weg. 

Inclusiviteit en diversiteit; het zijn woorden die je vast vaak hebt gehoord. Waarom praat iedereen hier zoveel over en waarom is dit zo belangrijk? In mijn vorige blog legde ik uit dat mensen vaak handelen vanuit onbewuste ideeën (ook wel vooroordelen genoemd). Deze vooroordelen worden gevormd vanuit je opvoeding, familie, ervaringen en trauma’s, maar vaak ook vanuit een gebrek aan kennis. Het kan ervoor zorgen dat je iemand per ongeluk buitensluit of discrimineert. Een inclusieve en diverse samenleving helpt om die onbewuste vooroordelen tegen te gaan. Hoe? Dat leg ik je hieronder uit.

Inclusieve en diverse samenleving

Het is fijn als je je thuisvoelt op de plek waar je waarschijnlijk heel je leven doorbrengt. Hoe vermoeiend is het als je je steeds weer laat beïnvloeden en op laat fokken door je vooroordelen. Als je zonder vooroordelen met elkaar omgaat kun je inclusie en diversiteit vergroten en leuker contact met elkaar hebben. Waarom is dat goed of belangrijk?

  • Het vermindert discriminatie

Door contact te hebben met mensen die niet precies zijn zoals jij, leer je dat een verschil geen probleem, bedreiging of barrière is. We leren dat mensen waarvan we dachten dat ze ‘zo anders’ waren, juist eigenlijk heel veel met ons gemeen hebben! Door te zien wat we gemeen hebben met elkaar en onze verschillen te accepteren, verminder je misvattingen, vooroordelen en discriminatie.

  • Het brengt je nieuwe perspectieven

Iets nieuws leren gebeurt via mensen die kennis en ervaringen hebben die jij niet hebt. Als iedereen precies hetzelfde is, kunnen we eigenlijk nooit nieuwe dingen leren. Door te luisteren naar mensen met andere ervaringen en achtergronden, verkrijgen we een nieuw perspectief op het (of op je eigen) leven. Door energie en tijd te investeren in mensen die ‘anders’ zijn dan jij, word je flexibel in je denken en kun je het leven door verschillende lenzen bekijken. 

  • Het geeft je rijke levenservaringen

Als mens zijn we nou eenmaal divers. Sterker nog, diversiteit is nodig om te kunnen overleven. Als iedereen precies hetzelfde is, is iedereen ook even vatbaar voor bepaalde problemen of ziektes. Daarnaast voelt tribalisme (verbondenheid binnen een stam/groep) veilig en zeker, maar beperkt het ons in onze ideeën. Dus is het belangrijk om te erkennen dat diversiteit fundamenteel is voor ons overleven, het is tevens de sleutel tot een succesvol bestaan.

  • Het maakt je productief

Uit onderzoek blijkt dat medewerkers van organisaties die diversiteit en inclusiviteit stimuleren, gelukkiger en productiever zijn. Door mensen met verschillende achtergronden en levenservaringen bij elkaar te brengen, ontstaan nieuwe ideeën of perspectieven die misschien anders nooit hadden kunnen ontstaan. Hoe interessant is het om een team te hebben met elk een andere achtergrond, etniciteit, cultuur, genderidentiteit en religie?

En jij?

Wat zijn jouw vooroordelen? Omring jij je wel eens met mensen die anders zijn dan jij? Probeer het eens uit! Het gaat er niet om dat je iedereen aardig moet vinden, dat kan natuurlijk niet. Maar het gaat erom dat je je openstelt voor mensen die je normaal gesproken (onbewust) vermijdt. Je hebt niks te verliezen, eerder iets te verkrijgen: mooie ervaringen en interessante nieuwe mensen in je leven! 

Vier op de tien Nederlanders kan zijn werk niet loslaten op vakantie. Tussendoor je e-mail checken, bij collega’s controleren of bepaalde taken zijn gedaan, of telefoontjes plegen. Sommigen nemen zelfs hun laptop op vakantie om achterstallige klussen te doen. Is je werk loslaten lastig voor jou? Lees dan vooral door! Op vakantie ga je namelijk om op te laden, niet om te werken.

Voorbereiding

Wanneer je duidelijk communiceert over je vakantie en zakelijke communicatiemiddelen, zoals dat je jouw werk telefoon of laptop thuis laat, is de kans om te gaan werken een stuk kleiner. Om je op weg te helpen, zijn er een aantal stappen die je kan zetten om te vergemakkelijken dat je op vakantie niet aan je werk hoeft te denken.

Eén tot twee weken van tevoren

  1. Bereid je vertrek op werk voor. Je kunt belangrijke taken of verantwoordelijkheden overdragen aan een collega, neem er de tijd voor om dit goed over te dragen zodat de kans kleiner is dat er op vakantie opeens iets te binnen schiet. (Tip: maak een lijstje, sla dit op en gebruik het bij een volgende vakantie weer).
  2. Informeer mensen waarmee je veel samenwerkt en regelmatig contact mee hebt dat je op vakantie gaat. Vertel hen dat zij belangrijke zaken beter voor die tijd kunnen bespreken. Plan hier dan samen tijd voor in.
  3. Bespreek met je manager dat je jouw zakelijke communicatiemiddelen thuis laat en zorg dat hij/zij jouw privé nummer heeft voor het geval er een spoedsituatie is.

Op je laatste werkdag

  1. Stel een duidelijk automatisch antwoord (out-of-office bericht) in op je mailbox dat je met vakantie bent en niet bereikbaar bent. Zet in het bericht de contactgegevens van de collega’s die taken van jou waarnemen, zo is het voor de afzender duidelijk bij wie ze moeten zijn met hun vragen.
  2. Stel een vakantie-voicemail in waarin je aangeeft bij wie mensen kunnen zijn in jouw afwezigheid. Geef aan dat je je voicemail niet beluistert op vakantie.
  3. Stuur nog eens rond dat je per vandaag op vakantie bent en wanneer je terugkomt. Geef aan dat je tijdens je vakantie je laptop en werktelefoon niet bij je hebt, je je mail niet leest en dat er alleen in spoedgevallen gebeld mag worden op je privé nummer (die je manager heeft).

Bij het inpakken

  1. Laat je werktelefoon of laptop thuis! Behalve wanneer je deze écht nodig hebt.

Op vakantie

  1. Probeer ook je privé telefoon zoveel mogelijk uit het zicht te leggen. Je privé telefoon kan je namelijk om de haverklap afleiden van je vakantie, berichtjes op social media kunnen bijvoorbeeld ook werk gerelateerd zijn. Probeer op vakantie op alle vlakken ‘uit’ te staan.
  2. Wanneer gedachten over werk door je hoofd gaan, probeer ze te laten zijn voor wat ze zijn, door bijvoorbeeld een mindfulness oefening te doen, te letten op je ademhaling of afleiding te zoeken. Kijk naar de mooie dingen om je heen, de natuur, tjirpende vogels, imposante gebouwen, het genot van je reisgezelschap, de nieuwe cultuur, de vriendelijke lokale mensen, de geur van heerlijk eten of de smaak van een lekker drankje. Wees in het moment. Laat werk los.
  3. Lig je ‘s avonds voor het slapengaan over werk te piekeren, probeer dan eens een ontspanningsoefening te doen zoals deze [link naar pagina].
  4. Natuurlijk kun je op vakantie ook juist goede ideeën hebben die werkgerelateerd zijn. Merk je dat de gedachten je veel bezig houden? Schrijf ze kort op, dan zijn ze uit je hoofd. Je kan dan op je werk weer naar het lijstje kijken en geen belangrijke ingevingen missen.

Resultaat

85% van de Nederlanders heeft uiteindelijk een positief humeur na hun vakantie. Ga jij de uitdaging aan om dit cijfer te verhogen? De kans is groot dat het met deze tips en stappen gemakkelijker voor je wordt om je werk je vakantie niet te laten beïnvloeden. Zo kom je tot rust en laad je op, om na je vakantie weer helemaal uitgerust, met een positief humeur en vol energie aan je werk te kunnen beginnen!

Relax. Unwind. Get in a flip flop state of mind.

NiceDay

Wanneer je op vakantie aan je werk denkt, probeer dan eens je gedachten en gevoelens in je ‘Gevoel Registratie’ te noteren zodat je inzicht krijgt in wat er in je om gaat. Maak twee activiteiten aan in je ‘Daily planner’ van NiceDay. Eentje 2 weken voordat je op vakantie gaat en eentje op je laatste werkdag. Noteer hierin de bijpassende punten uit het artikel zodat je niets vergeet. De NiceDay app nog niet gedownload? Klik dan hier.

Pesten zien we vaak bij kinderen en pubers, maar het komt ook geregeld voor dat volwassen mensen pesten of het slachtoffer zijn van pesten op hun werk. ‘Vergeten’ worden tijdens de wandeling of lunch, niet meegevraagd worden naar borrels, uitgelachen, geïntimideerd en uitgescholden worden of alle rotklusjes moeten doen. Slachtoffers verliezen plezier in hun werk, psychische en lichamelijke problemen liggen op de loer en bovendien leidt pesten op de werkvloer tot zo’n vier miljoen extra verzuimdagen per jaar. Dat levert werkgevers een kostenpost op van € 900 miljoen aan loondoorbetaling. Het is belangrijk om snel in te grijpen als jij of een andere collega gepest wordt. Wat kan je doen? 

Bespreek de situatie met een naaste

Toegeven dat je gepest wordt is moeilijk, er komt vaak veel schaamte bij kijken. Je denkt misschien dat het probleem bij jou ligt of dat je je aanstelt. Onthoud dat jouw gevoelens valide zijn en dat het belangrijk is om deze gevoelens te delen. Op het moment dat je er mee blijft rondlopen, zal de last alsmaar zwaarder worden. Door jouw gevoel te delen met iemand die je vertrouwt, zal de situatie niet per se veranderen, maar zal je je enigszins lichter voelen. 

Ga het gesprek aan

Je kunt zelf het beste inschatten hoe je het gesprek aan kan gaan, maar in bepaalde gevallen is het niet verstandig/mogelijk/veilig om je collega direct te benaderen. Soms kan zo’n directe aanpak in jouw nadeel werken en in dit geval is het verstandig om naar HR toe te stappen. 

Op het moment dat je besluit je collega direct en face to face te benaderen, kan het helpen om jezelf nieuwsgierig op te stellen: ‘Ik ben erg benieuwd, wat bedoelde je met jouw laatste opmerkingen?’ Het is belangrijk om niet te confronterend en aanvallend te zijn in je benadering. Zorg dat je rustig en krachtig bent. Door jouw directe en duidelijke aanpak houd je je collega als het ware een spiegel voor. Laat hem/haar er maar even in kijken! 

Tip: leg de feiten vast en benoem de feiten tijdens het gesprek. Houd bijvoorbeeld in de NiceDay app bij wat er precies is gebeurd en gezegd. 

Jij bent niet het probleem

Onthoud het volgende: jij bent niet het probleem op het moment dat je gepest wordt. Het probleem ligt bij de pester zelf. 

“Maar waarom ik?“, denk je vast. Waarom mensen pesten kan verschillende redenen hebben: pesters kunnen een negatief zelfbeeld hebben, niet om kunnen gaan met hun emoties, jaloezie, groepsdruk, eenzaamheid, opvoeding… 

Bedenk je waarom je deze baan bent gestart en denk aan de redenen waarom jij voor deze baan bent aangenomen. Herinner jezelf aan al jouw positieve eigenschappen en probeer je aandacht te verschuiven naar het positieve. 

Let op jezelf

Probeer balans te vinden in de drie basiselementen van het dagelijks leven: slapen, eten en bewegen. Op het moment dat deze drie elementen in balans zijn, ben jij weerbaarder voor negatieve invloeden van buitenaf. Daarbij is het belangrijk om voldoende tijd te hebben voor hobby’s, sport en andere dingen waar je voldoening uithaalt. Probeer lief voor jezelf te zijn en goed voor jezelf te zorgen. 

Iedereen is slechter af in een bedrijfscultuur waar pesten voorkomt!

Collega’s kunnen een grote invloed hebben op het pestgedrag; door een oogje toe te knijpen blijven de pesterijen bestaan. Tegelijkertijd heeft het pestgedrag ook invloed op overige werknemers; zien dat een collega gepest wordt laat het cortisolgehalte, het stresshormoon, stijgen. Conclusie, iedereen is slechter af in een bedrijfscultuur waar pesten voorkomt.

Wat kan je doen?

  1. Betrek de gepeste collega bij activiteiten of neem deze collega mee voor een koffiedate. Vraag naar de behoefte van je collega en speel in op deze behoefte. Misschien wil je collega er even helemaal niet aan te denken, maar misschien heeft je collega de sterke behoefte om even te ventileren over de situatie. 
  2. Daarbij is het belangrijk om pesters bewust te maken van hun gedrag. Mocht je pesters direct willen aanspreken, dan is het belangrijk om hen even apart te nemen en expliciet te benoemen dat je vanuit jezelf spreekt, niet namens je collega. Benoem je eigen waarnemingen, bijvoorbeeld dat je ziet dat jouw collega niet wordt betrokken bij activiteiten en dat je ziet dat jouw collega lijdt onder de cynische opmerkingen. 
  3. Mocht een directe aanpak in het nadeel werken van jouw gepeste collega, dan is het verstandig om naar de HR toe te stappen. Tip: Benadruk dat je namens jezelf spreekt en benoem concrete voorbeelden. 

Hulp

Ben je op zoek naar psychologische hulp, omdat je gepest wordt op je werk, gepest bent of misschien niet goed in je vel zit? Maak dan een afspraak bij je huisarts, of kijk voor meer informatie over hulp via NiceDay op deze website.

Nadenken over salaris is één ding, er over onderhandelen een tweede. Dat is niet voor iedereen altijd even makkelijk! Ik had mijn eerste ervaring met salarisonderhandelingen toen ik net een baan had. Er werd mij een aanbod gedaan en zonder twijfel ging ik  ermee akkoord; ik wilde er immers toch blijven werken?! De nacht daarna lag ik er wakker van. Wat ging ik er netto eigenlijk op vooruit? Wat kon ik vragen? Wat was mijn toegevoegde waarde in het bedrijf? Ik besloot alles op een rijtje te zetten en toch het gesprek aan te gaan. Mijn werkgever kwam met een tweede aanbod en dat voelde goed, we hadden een deal! Ik was niet alleen meer salaris, maar ook een ervaring rijker. Daarom deel ik graag wat praktische tips over hoe ook jij kunt onderhandelen over je salaris.

Tips voor het onderhandelen

  • Onderzoek wat je waard bent, bijvoorbeeld door te kijken op Loonwijzer. Welk salaris past bij jouw leeftijd, ervaring en functie? Door goed research te doen, weet je wat je kan verwachten. Zorg dat je voor jezelf weet wat je minimaal wil verdienen en wat je meest ideale salaris zou zijn. 
  • Laat je werkgever eerst met een bod komen en neem tijd om hierover na te denken; je hoeft niet direct antwoord te geven! Onderhandel altijd. Je werkgever komt met een voorstel en meestal calculeren ze de ruimte voor onderhandeling al in.
  • Denk er vervolgens ook over na door jezelf af te vragen: is dit het salaris wat ik verwacht? 
  • Het aanbod van de werkgever gaat niet alleen om het maandsalaris maar ook om de secundaire voorwaarden zoals vakantiedagen, winstuitkering, pensioen, opleidingsbudget en een 13e maand. Als je het niet eens wordt over het salaris zijn dit ook onderdelen waar je over kunt onderhandelen.

Doorgroeien

Het doel van een onderhandeling is dat beide partijen tevreden zijn met de uitkomst en dat je goede afspraken maakt. Wil je doorgroeien naar een bepaald salaris? Probeer dan zo concreet mogelijke afspraken te maken over welke doelen je hebt, welke verhoging daartegenover staat en leg dit vast. Zo weet je beide wat de verwachtingen voor de toekomst zijn en heb jij een duidelijk doel om naartoe te werken!

Ellie werkte al 20 jaar als verpleegkundige voor een groot ziekenhuis. Met hart en ziel zette zij zich in voor haar patiënten. En toen kwam de reorganisatie. Het ziekenhuis fuseerde met een andere ziekenhuis en deze toenemende grootschaligheid had forse consequenties voor Ellie haar werk. Zo waren er meer patiënten om voor te zorgen met minder handen aan het bed. En daarbij was er de toenemende administratiedruk. Alles wat Ellie deed moest schriftelijk vastgelegd worden. Ellie werkte soms 11 dagen achter elkaar en kreeg voor haar tomeloze inzet weinig waardering. Je zou er depressief van worden, niet waar? En dat gebeurde ook, Ellie werd depressief.

Maar is Ellie haar verhaal representatief? Hoe vaak leidt narigheid op je werk nu eigenlijk tot een depressie? Wat is het verschil tussen depressie en een burn-out? En, als je merkt dat je depressief bent, wat kan je dan doen?

Depressie in cijfers

Voordat we op deze vragen ingaan eerst wat informatie. Een depressieve stoornis komt veel voor:in Nederland krijgt 1 op de 5 mensen hier ooit te maken.. Dat is twintig procent! Daarmee heeft depressie al jarenlang de twijfelachtige eer om tot de top 5 van stoornissen met de hoogste ziektelast, ziektekosten en arbeidsverzuim te behoren. Om de diagnose te kunnen stellen moet er gedurende een periode van tenminste 2 weken het grootste gedeelte van de dag sprake zijn van een sombere stemming en/of een verlies van plezier in bezigheden die iemand normaal gesproken wel zou interesseren. Dit moet – om de diagnose te kunnen stellen – samengaan met een aantal van de volgende symptomen:

  •  concentratie, aandachts- en geheugenproblemen,
  • te veel of juist te weinig eetlust en slaapbehoefte,
  • schuldgevoelens
  • soms ook gedachten over zelfbeschadiging en zelfmoord

Je werk de oorzaak van depressie?

Uit onderzoek blijkt dat werkgerelateerde situaties zeker een rol spelen bij het ontstaan van depressieve klachten. Een depressie kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt (of in stand gehouden) door belastende werkomstandigheden. Werkdruk (27%); toekomstonzekerheid (19%); gebrek aan ondersteuning of pesten/conflicten (26%) worden het vaakst gemeld bij bedrijfsartsen. Voornamelijk de combinatie van een baan waarin hoge eisen worden gesteld gecombineerd met het ontbreken van beslissingsbevoegdheid is gevoelig voor het ontwikkelen van depressieve klachten. Een lawaaiige of donkere werkomgeving lijkt daarentegen geen rol te spelen bij het ontwikkelen van depressieve klachten.

Ben jij gevoelig voor een depressie?

Wordt iedereen die met deze belastende werkomstandigheden te maken krijgt depressief? Nee, zeker niet. Zoals bij heel veel psychiatrische aandoeningen spelen “nature” en “nurture”, oftewel genetische aanleg en omgevingsfactoren een rol.

Genetische kwetsbaarheid

Uit onderzoek blijkt dat kinderen met een depressieve ouder zelf een drie keer zo grote kans lopen ook depressief te worden. Ook ben je kwetsbaarder voor een depressie wanneer je geneigd bent om negatief op stressvolle gebeurtenissen te reageren, denkt dat die gebeurtenissen je eigen “domme” schuld zijn en niet het gevoel hebt de situatie te kunnen veranderen.. Dit wordt ook wel ‘cognitieve kwetsbaarheid’ genoemd.

Je thuissituatie

Vertaald naar het dagelijks leven betekenen deze inzichten dat familiaire belasting, je karakter in combinatie met je werkomstandigheden je kwetsbaar kunnen maken voor het ontwikkelen van depressieve klachten. Deze kwetsbaarheid kan extra vergroot worden als je ook op andere gebieden in je leven problemen ervaart. Bij Ellie was naast overbelasting op het werk bijvoorbeeld ook nog sprake van een zeer stressvolle thuissituatie met een man die regelmatig naar de fles greep en dan agressief kon worden. Ellie, die zichzelf beschreef als een perfectionist met een groot verantwoordelijkheidsgevoel maar ook nog eens een onveilige instabiele thuissituatie had, brak na de reorganisatie op haar werk. Dit was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. Ellie kwam thuis te zitten met een depressie.

Burn-out of depressief?

Ze werd depressief. maar deze werkgerelateerde problematiek had ook kunnen leiden tot een burn-out. Het onderscheid tussen beide stoornissen is best lastig aangezien er grote overeenkomsten zijn in de symptomen van beide aandoeningen, zoals vermoeidheid en concentratieproblemen. Toch noemen deskundigen ook hele belangrijke verschillen tussen een burn-out en een depressie. En dat onderscheid zich in twee werkvormen, namelijk willenen kunnen.Kort gezegd, iemand met een burn-out wil nog wel werken, maar kan het niet meer, terwijl iemand met een depressie zegt niet meer te willen werken. Dit ogenschijnlijk kleine verschil heeft grote consequenties voor de behandeling. In het geval van een depressie is het belangrijk dat mensen weer gereactiveerd worden, dat ze geleidelijk aan weer dingen gaan ondernemen. Bij mensen met een burn-out is het daarentegen juist van belang dat ze gas terug gaan nemen, pas op de plaats maken voordat weer rustig opgebouwd kan worden.

Wat kan je doen?

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen. Dit betekent dat het zinnig is om zo snel mogelijk steun in je omgeving te zoeken en te onderzoeken wat je nodig hebt om je beter te voelen. Je leidinggevende of je bedrijfsarts kunnen hierin een rol spelen. Structureer je werktijden en zorg voor voldoende slaap, beweging en ontspanning. Mocht je merken dat je het lastig vindt om dit zelfstandig te doen, is het verstandig een professionele hulpverlener in te schakelen. Die kan samen met jou onderzoeken hoe je de balans draaglast en draagkracht terug kan vinden en hoe je kan leren met je eigen kwetsbare eigenschappen om te gaan, zoals; leren “nee” te zeggen, grenzen aan te geven en minder hoge eisen aan jezelf stellen.
En Ellie?

Ellie heeft in haar behandeling geleerd minder veeleisend te worden en heeft er uiteindelijk voor gekozen om weg te gaan bij haar gewelddadige partner. Op haar werk is ze onder begeleiding van haar bedrijfsarts voorzichtig weer aan het opbouwen en probeert ze ze goed mogelijk haar eigen grenzen te leren kennen en te bewaken. Wat Ellies verhaal je meegeeft? Dat het kan lukken om weer uit dat dal te komen en je leven opnieuw vorm te geven. En dat is belangrijk om te onthouden: er is goede hulp beschikbaar bij dit soort klachten. Je hoeft het niet alleen te doen.

Iedereen gaat weleens over z’n grenzen heen. Je staat emotioneel meer toe dan normaal of je levert meer energie dan je jezelf had voorgenomen, en dat is prima! Je hebt namelijk een buffer waarmee je dat kan doen. Als je ervoor zorgt dat je die voldoende kunt opladen, ben je in staat om verantwoord over je grenzen heen te gaan. Maar wanneer dit een ongezond patroon begint te worden, is er misschien iets anders aan de hand.

Wat levert het je op?

Als je regelmatig over je grenzen gaat, is het wat te eenvoudig om te zeggen dat je dat gewoon niet meer moet doen. Er is namelijk een reden dat dit gedrag zich herhaalt; het levert je iets op. Je kunt denken aan het krijgen van meer waardering op je werk, of het past bij jouw flexibele houding. Misschien geeft het je een goed gevoel om behulpzaam te zijn of heb je een sterke drang om jezelf te bewijzen en te verbeteren. Het kan ook juist veel praktischer zijn; je houdt meer tijd over in het weekend als je doordeweeks wat extra’s doet. Kortom, over je grenzen gaan kan allerlei voordelen hebben.

Wat kost het je?

Omdat mensen vaak gevoelsmatig gefocust zijn op korte termijn voordelen, verliezen we al snel het grotere plaatje uit het oog. Naast dat over je grenzen gaan je iets oplevert, kost het je namelijk ook iets; daar staan we meestal niet bij stil tot je er last van krijgt. Regelmatig over je grenzen gaan kan ertoe leiden dat het gevoel krijgt dat je jezelf tekort doet als je minder doet. Er kan meer druk ontstaan, omdat je de verwachting hebt gecreëerd dat jij altijd degene bent die een stapje extra doet. Mensen kunnen er gretig gebruik van maken dat jij altijd ja zegt, maar uiteindelijk kost dat je ook jouw buffer. De aanhoudende inspanning gaat je dan zowel fysieke als mentale vermoeidheid kosten.

Grenzen aangeven

Je grenzen aangeven doe je niet alleen voor de korte termijn. Het is niet alleen even pas op de plaats omdat je vandaag moe bent. Je doet het ook voor de lange termijn. Door grenzen aan te geven, schep je duidelijkheid in wat je van jezelf mag verwachten, maar ook wat anderen van jou mogen verwachten. Je stelt realistische en dynamische eisen. Dat wil zeggen dat je van jezelf mag verwachten dat je elke dag je best doet, waarbij je ook altijd de omstandigheden meeneemt. Heb je bijvoorbeeld een keer slecht geslapen of spelen er privé omstandigheden, dan is het realistischer dat je wat minder presteert. Barst je ineens van de energie en voel je je fantastisch, dan kun je natuurlijk ook eens een keer wel die extra inspanning leveren! Je optimaliseert je prestaties, omdat je jouw inspanning doseert en spreidt naar haalbaarheid. Op de korte termijn lijkt het onproductief als je een keer nee zegt, maar op de lange termijn is de optelsom van al je werkzaamheden hoger. Je doet dus niemand tekort, je doet iedereen juist een gunst!

NiceDay

Onderzoek voor jezelf eens wat het jou oplevert om over je grenzen te gaan. En wat kost het jou? Wat heb je nodig om jouw buffer voldoende opgeladen te hebben, zodat je verantwoord over je grenzen kunt gaan? Je kunt dit allemaal bijhouden in de NiceDay app; download hem hier! 

In Nederland zijn ongeveer 384.000 mensen werkloos. Werkloos zijn betekent dat je bij de beroepsbevolking hoort, maar op dit moment niet werkt. Je baan verliezen kan vele redenen hebben en helaas zijn veel mensen dankzij de coronacrisis hun baan kwijtgeraakt. Werkloos raken heeft grote gevolgen voor je leven, zowel praktisch in je dagelijkse leven als emotioneel.

Praktische gevolgen

Wanneer je je werk verliest, verlies je ook je inkomen. Meestal heb je dan recht op een uitkering, maar dat is afhankelijk van jouw situatie. Zodra je een uitkering aanvraagt krijg je in Nederland te maken met het UWV. UWV staat voor Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Zij zorgen voor de uitvoering van werknemersverzekeringen zoals de WW, WIA, WAO, WAZ, Wazo en de Ziektewet. Ook kan het zijn dat je via het UWV in een re-integratietraject terecht komt of dat je recht hebt op scholing. Wanneer je geen recht (meer) hebt op een uitkering via het UWV, dan kom je terecht bij de gemeente voor een bijstandsuitkering.

Emotionele gevolgen

Werken is zoveel meer dan geld verdienen! Het geeft ritme, structuur en een doel in je leven. Daarnaast kan werken je het gevoel geven gewaardeerd te worden en dat heeft weer invloed op je zelfvertrouwen. Werk je niet, dan kan je het gevoel hebben dat je er niet meer bij hoort en niet meer meedraait in de samenleving. Ook kan je de structuur van dagelijks iets te doen hebben gaan missen en kan je stress ervaren van het missen van inkomen. Het is dus niet raar als je je niet goed voelt na het verliezen van je baan.

Rouwen om je baan

Het verliezen van je baan roept zoveel verschillende emoties op; teleurstelling, frustratie, verdriet en boosheid bijvoorbeeld. De volgende vijf stadia van verlies kunnen je helpen om deze gevoelens beter te begrijpen:

  1. Ontkenning

Wanneer je weet dat je ontslagen gaat worden, wil je het in de eerste fase misschien nog niet onder ogen zien. 

“Dit kan toch niet waar zijn?“

  1. Boosheid

Misschien ben je boos op je baas, je collega’s of op de situatie in het algemeen. Wanneer je je baan verliest door onmacht (zoals corona), kun je boosheid ervaren vanwege de situatie en vanwege het feit dat jij daarvan de dupe bent.

“Waarom overkomt mij dit?!”

  1. Onderhandelen

Je wilt op zoek gaan naar mogelijkheden om het verlies van je baan tegen te houden; bijvoorbeeld door naar de vakbond of rechter te stappen.

“Ik ga er alles aan doen om mijn baan te behouden!“

  1. Depressie

Op een bepaald moment ben je bewust van het feit dat je je baan echt kwijt bent. In deze fase kunnen er gevoelens van depressie en stress ontstaan.

“Hoe kom ik ooit aan een nieuwe baan?“

  1. Acceptatie

In deze fase heb je geaccepteerd dat je je baan kwijt bent en ontstaat er weer ruimte om je op nieuwe mogelijkheden te richten. Die nieuwe mogelijkheden geven nieuwe energie, je gaat ervoor!

Tips om baanverlies te verwerken

  • Sta stil bij je verdriet. Een baan is er niet alleen om geld te verdienen, er komt veel meer bij kijken. Zo doe je via je werk sociale contacten op en brengt het structuur in je leven. De emoties die komen kijken bij het verliezen van een baan zijn dus heel normaal: je verliest nogal wat. Het is goed om hierbij stil te staan en deze gevoelens niet weg te drukken.
  • Deel je gevoelens met mensen die dichtbij je staan, zoals familie of goede vrienden. Het is fijn als je omgeving je begrijpt en rekening houdt met je gevoelens. Als sommige mensen je niet de troost bieden die je verwacht, blijf daar dan niet in hangen, maar zoek je steun bij anderen.
  • Je bent zeker niet de enige niet die dit meemaakt. Misschien ken je anderen kent die in hetzelfde schuitje zitten of hebben gezeten. Praat erover met elkaar, de herkenning kan je helpen. 
  • Ga je verder solliciteren? Probeer je dan goed voor te bereiden en zoek naar tips online die je hierbij kunnen helpen.

Therapie

Ervaar je veel negatieve gevoelens door het verliezen van je baan, dan kan je hier professionele hulp voor zoeken. Een psycholoog kan je helpen om stil te staan bij de negatieve emoties die kunnen ontstaan doordat je werkloos bent geraakt. Ook kan je met je psycholoog werken aan je zelfbeeld en inzicht krijgen in je sterke kanten. Klik hier voor meer informatie over online hulp via NiceDay.

“Het voelt net alsof we de begrafenis van onze baan hebben gehad”, appte een vriend mij na een laatste groepssessie met onze manager, ter afscheid van onze baan in de vliegwereld. 

Nog geen jaar eerder waren we vol energie en overgave begonnen met onze cursus tot cabin attendant. Er ging een wereld voor ons open. Passagiers vanuit de hele wereld deden hun verhaal bij ons: van vluchtelingen uit Myanmar tot toeristen op weg naar Rio de Janeiro. Aan boord was je oppas, dokter, politieagent, serveerster en psycholoog ineen. De ene week zat je aan het ontbijt in Bergen, de andere dag liep je een halve marathon in Lima en weer een andere dag spotte je walvissen in Panama. En dan opeens zet corona de wereld stil, zit je thuis en hoor je dat je je baan kwijt bent. Het appje van mijn vriend en collega zette mij aan het denken. Wanneer je iemand verliest, volgt er een rouwproces. Hoewel het verlies van een geliefde veel scherper is dan het verlies van een baan, is er ook bij het laatste sprake een rouwproces. De opmerking dat wij zojuist onze baan hadden begraven, kwam dan ook van binnenuit.

In deze blog ga ik nader in op dit onderwerp en deel ik tips over het rouwen om het verlies van je baan.

Stadia van verlies

Het verliezen van een baan roept verschillende emoties op; zoals teleurstelling, frustratie, verdriet en boosheid. De volgende vijf stadia van verlies kunnen je helpen om je gevoelens te begrijpen:

  1. Ontkenning

Wanneer je weet dat je ontslagen gaat worden, wil je het in de eerste fase misschien nog niet onder ogen zien. 

“Dit kan toch niet waar zijn?“

  1. Boosheid

Misschien ben je boos op je baas, collega’s of op de situatie in het algemeen. Wanneer je je baan verliest door onmacht (zoals corona), kun je boosheid ervaren vanwege de situatie en vanwege het feit dat jij daarvan de dupe bent.

“Waarom overkomt mij dit?!”

  1. Onderhandelen

Je wilt op zoek gaan naar mogelijkheden om het verlies van je baan tegen te houden. Bijvoorbeeld, door naar de vakbond of rechter te stappen.

“Ik ga er alles aan doen om mijn baan te behouden!“

  1. Depressie

Op een bepaald moment ben je bewust van het feit dat je je baan echt kwijt bent. In deze fase kunnen er gevoelens van depressie en stress ontstaan.

“Hoe kom ik ooit aan een nieuwe baan?“

  1. Acceptatie

In deze fase heb je geaccepteerd dat je je baan kwijt bent en ontstaat er weer ruimte om je op nieuwe mogelijkheden te richten. Die nieuwe mogelijkheden geven nieuwe energie, je gaat ervoor!

Tips om baanverlies te verwerken

  • Sta stil bij je verdriet. Een baan is er niet alleen om geld te verdienen, er komt veel meer bij kijken. Zo doe je via je werk sociale contacten op en brengt het structuur in je leven. De emoties die komen kijken bij het verliezen van een baan zijn dus heel normaal: je verliest nogal wat. Het is goed om hierbij stil te staan en deze gevoelens niet weg te drukken.
  • Deel je gevoelens met mensen die dichtbij je staan, zoals familie of goede vrienden. Het is fijn als je omgeving je begrijpt en rekening houdt met je gevoelens. Als sommige mensen je niet de troost bieden die je verwacht, blijf daar dan niet in hangen, maar zoek je steun bij anderen.
  • Je bent zeker niet de enige niet die dit meemaakt. Misschien ken je anderen kent die in hetzelfde schuitje zitten of hebben gezeten. Praat erover met elkaar, de herkenning kan je helpen. 
  • Plan vaste momenten in om te solliciteren. Zo creëer je een nieuw ritme en heb je tussen het solliciteren door ook tijd voor leuke dingen.
  • Gun jezelf de tijd om verder te kijken. Je hoeft niet de dag na je ontslag al drie sollicitaties gepland te hebben.
  • Stel je verwachtingen bij. Ga op zoek naar iets waar je positieve energie van krijgt. Dat kan heel goed een mindere baan zijn dan die je had. Staar je niet blind op titels, maar zoek naar iets wat je leuk vindt.
  • Accepteer de situatie zoals die is. Door de situatie te accepteren kun je je beter openstellen voor nieuwe kansen.

Vooruitgang

In onze groepsapp met collega’s praatten we met elkaar over de mogelijkheid dat alles weer goed komt (“iedereen wil toch weer vliegen in de zomer?!”). Over hoe boos we waren op corona (“door corona zijn we onze baan kwijt!!”). Over onze gesprekken met de vakbonden (“we willen ook wel allemaal parttime gaan werken!”). En over hoe erg we het werk zouden gaan missen (“we zijn niet alleen onze baan maar onze hele leefstijl kwijt”). 

Wij doorliepen alle stadia van verlies. Toen de “begrafenis” voorbij was, stroomden er ook positieve berichten de groepsapp binnen. Iemand was door de selectie heen om anesthesiemedewerker te gaan worden. Een andere collega werd aangenomen als ambtenaar burgerlijke stand en weer een ander vond een baan als marketing & sales professional. Terwijl wij onze laatste reisjes over de wereld maakten, kwamen er nieuwe mogelijkheden op ons pad. Degenen die nog niets hadden gevonden, waren toch blij voor de anderen. Blij zijn over dat het een ander goed gaat, geeft ook positieve energie.

Wil je graag meer lezen over rouw en hoe daarmee om te gaan? Bekijk dan eens dit artikel!