We weten allemaal dat het goed is, maar we doen het niet altijd: praten over je gevoel. Ik leg je graag uit waarom je hart luchten belangrijk is en hoe je er beter in kunt worden.

Emoties uiten als vorm van communicatie 

Het uiten van emoties is belangrijk voor je gemoedstoestand. Ook is het een belangrijk onderdeel van onze communicatie. Emoties zijn er namelijk niet alleen voor jezelf. Ze geven ook een signaal af naar de ander over hoe diegene het beste met jou kan omgaan. Als anderen bijvoorbeeld een traan bij je zien, gaan ze zorgzamer met je om, terwijl een glimlach eerder een amicalere reactie uitlokt. 

Maar wat als mensen jouw emoties moeilijk of niet kunnen aflezen? Grote kans dat iemand dan over jouw grenzen heen gaat. Hoe vervelend is het als je eigenlijk behoefte hebt aan een luisterend oor, maar je ontvangt een enthousiast verhaal? Sommige emoties kun je niet aflezen, maar zitten meer van binnen. Het kan dan voor een ander lastig zijn om direct te zien wat er speelt als je er niet over praat.

Waarom praten we dan niet altijd?

Vaak vinden we het lastig om ons kwetsbaar op te stellen, omdat we bang zijn voor de reactie. We zijn bang dat een ander ons negatief, zwak of misschien wel een zeurkous vindt. De angst voor een negatieve beoordeling, en daardoor een nog slechter gevoel, zorgt ervoor dat je besluit om alles maar voor jezelf te houden. Alleen hierdoor vergroot je weer de kans dat anderen over je grenzen gaan of dat je te lang rond blijft lopen met negatieve gevoelens.. Dat wil je niet. 

Vragen tot inzicht

Je hart luchten is niet altijd even makkelijk. Stel jezelf eens deze vragen. Het zal je meer inzicht geven.  

• Bedenk eens: hoeveel emotie zit er bij iemand die klaagt over de regen en hoeveel emotie zit er bij iemand die zijn hart wilt luchten?  De emoties zijn verschillend. Wees niet bang dat je wordt gezien als een zeurkous. Mensen zien de emoties als je een verhaal vertelt wat jou echt raakt. 
• Welke emotie zie jij bij de ander? Vaak zie aan iemands ogen, de houding en hoor je aan de toon en de manier van praten dat er iets is. Lichaamstaal verraadt gigantisch veel. 
• Maar er is meer. Wij mensen zijn sociale dieren en we zijn op emotioneel gebied slimmer dan je denkt. Vaak voel je aan iemand of er iets is. Bedenk je dus: een ander ziet dat net zo goed als jij. 
• Stel jezelf dan de vraag hoe je het zou vinden als je aan een ander ziet dat er iets is, maar diegene dat niet uit/vertelt. Dat zou je vervelend vinden, niet waar? Vertel daarom wat er op je hart ligt. 
• Vraag jezelf eens af: als een ander jou in vertrouwen neemt en bij jou zijn of haar hart wil luchten. Zou je diegene zwak vinden? Of vind je het fijn dat iemand jou waardeert dat diegene naar jou toe komt voor steun? Waarschijnlijk het laatste. Besef dus dat je andere mensen het waarderen als je bij hen je hart lucht. 

Begin een gesprek

Probeer het eens uit en kijk hoe je omgeving reageert. Natuurlijk hoef je niet gelijk je levensverhaal te vertellen. Je kunt met iets kleins beginnen! Plan in de NiceDay app eens een gebeurtenis buiten je comfortzone en beschrijf achteraf of het klopte met je verwachtingen.

Gaslighting, je hebt de term vast weleens voorbij horen komen op social media, op internet of op tv. Maar wat betekent gaslighting nou precies? In ruzies is iedereen weleens manipulatief. Wanneer we boos zijn doen we allemaal wel eens uitspraken als: “Je bent gewoon onzeker en jaloers!”, “Je bent overgevoelig en je overdrijft.”, “Je bent gek, volgens mij heb je hulp nodig, of “Weet je het zeker? Ik hoorde/zag iets heel anders”. Een keer zo’n uitspraak doen betekent niet gelijk dat je een ‘gaslighter’ bent.. Maar wanneer iemand constant zulke uitspraken doet wanneer een ander gevoelens uit, kan er wel sprake zijn van gaslighting. 

Wat is gaslighting? 

Gaslighting is een vorm van manipulatie of misleiding waarbij iemand jou (onterecht) het gevoel geeft dat jij het verkeerd begrepen hebt, of dat het aan jou ligt. De term ‘gaslighting’ komt uit de bekende film Gaslight (1944). In deze film dimt een man op willekeurige momenten de lichten in huis. Wanneer zijn vrouw er iets van zegt, blijft hij stug volhouden dat er niets aan de hand is. Langzamerhand krijgt de vrouw steeds meer het gevoel dat ze gek wordt en dat haar eigen waarneming niet klopt. Gaslighting kan dus enorm veel desoriëntatie en onzekerheid veroorzaken, waardoor iemand enorm aan zichzelf gaat twijfelen.

Het doel van een gaslighter is om jou onzeker te maken, waardoor jij steeds meer op de gaslighter gaat vertrouwen. Het resultaat is dat jij steeds afhankelijker wordt van de gaslighter. Want als jij niet meer op jezelf kunt vertrouwen, dan zoek je steun bij een ander. Jij krijgt steeds meer het gevoel dat de ander gelijk heeft en dat je zonder deze persoon niet goed kan functioneren. Dit gebeurt meestal subtiel en over langere periode; de gaslighter krijgt steeds meer macht en controle over jou en jouw belevingswereld. 

Waar komt het voor? 

Gaslighting komt vaak voor in intieme partnerrelaties en in ouder-kind relaties. In deze relaties ben je gevoeliger voor de effecten van gaslighting, omdat je vaak verlangt naar de goedkeuring van je partner en/of ouders. Gaslighting komt ook voor in vriendenkringen en werkrelaties. Zo bestaat er politieke gaslighting, waarbij een politiek figuur informatie manipuleert om mensen te kunnen controleren. 

Hoe kan je het herkennen? 

Gaslighters draaien de zaken vaak om waardoor jij gaat twijfelen aan je waarnemingen. Denk aan de film, waarin de man zijn vrouw bleef vertellen dat er niets aan de hand was met de lichten, terwijl hij die zelf manipuleerde. Uitspraken als: ‘’Weet je dit heel zeker?’’ en ‘’Herinner je je dat wel goed?’’ hoeven natuurlijk niet direct te duiden op gaslighting, maar als je dit elke keer wanneer jij iets kenbaar maakt te horen krijgt klopt er vaak iets niet. Je kan  het ook herkennen aan de denigrerende toon waarop iemand spreekt, die al insinueert dat jij er waarschijnlijk naast zit.

Ontkenning 

Daarnaast zal een gaslighter vaak in de ontkenning schieten. Typische uitspraken zijn: “Dit verzin je” en “Dat heb ik nooit gezegd”. Diegene ontkent bepaalde uitspraken die gedaan zijn en ontkent situaties die zijn voorgevallen. Het resultaat? Jij gaat aan jezelf twijfelen! Er ontstaat veel onrust omdat jij jezelf afvraagt hoe het nou precies zit. Misschien ligt het wel echt aan jouw vergeetachtigheid… Voor je het weet trek je van alles in twijfel en dit doet natuurlijk iets met je zelfvertrouwen en eigenwaarde.

Vertrouwen 

Ook kan een gaslighter je het gevoel geven dat jij alleen hem/haar kan vertrouwen. Jouw vrienden zouden bijvoorbeeld niet goed voor je zijn en je familie zou je niet kunnen vertrouwen. Vrienden en familie zijn een bedreiging voor een gaslighter, omdat deze personen hem/haar vaak sneller door hebben. Verder is het goed om te weten dat gaslighting niet alleen plaatsvindt middels negatieve uitingen. Manipulatie en positieve opmerkingen gaan namelijk ook prima samen. Gemene intenties kunnen op deze manier makkelijk worden gecamoufleerd met een leuk tintje. Er komt vaak sarcasme bij kijken, zodat je denkt dat het een grapje is terwijl daar veel meer onder schuilt (‘Niet meteen gaan huilen hé, schatje?!’). 

Bevestiging 

Om diens standpunt te onderbouwen zal een gaslighter soms anderen betrekken in het proces (“Al jouw vrienden hebben ook door dat je veel dingen vergeet.”). Ook kan er vanuit de omgeving om bevestiging gevraagd worden. Wanneer standpunten beaamd worden, neemt de onzekerheid nog verder toe. Het proces van gaslighten verloopt langzaam en dit maakt het extra gevaarlijk. Je hebt namelijk vaak niet door dat het gebeurt. Langzaamaan worden er steeds meer stukjes van je zelfvertrouwen weggenomen en komen er stukjes onzekerheid en verwarring voor terug in de plaats. 

Word ik gegaslight? Is er iemand in jouw omgeving die jou gaslight? De grootste rode vlag is dat iemand jou sterk het gevoel geeft dat je niet meer kan vertrouwen op je eigen waarnemingen. Ook kan je merken dat je jezelf steeds vaker verontschuldigt (“Het spijt me, ik heb het verkeerd begrepen.’’). Een andere rode vlag is dat je merkt dat je de gaslighter herhaaldelijk verdedigt bij andere mensen (’Hij/zij bedoelde het niet zo’). Als je bovenstaande situaties herkent wil dit natuurlijk niet per definitie zeggen dat er meteen sprake is van gaslighting, maar het kan geen kwaad om extra bewust en oplettend te zijn.

Hoe ga je om met gaslighters?

Als je het vermoeden hebt dat je misschien wordt gegaslight door een dierbare, doorloop dan de volgende stappen om grip te krijgen op de situatie:

• Maak foto’s waar nodig en schrijf belangrijke punten op. Je verzamelt op deze manier bewijsmateriaal zodat je later niet hoeft te twijfelen aan je eigen waarnemingen. 
• Betrek als het mogelijk is een vertrouwenspersoon, deze persoon kan je in het proces steunen en hij/zij kan zien wat er tussen jullie gebeurt. 
• Probeer in dit gehele proces zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen. Zorg voor voldoende slaap, beweeg dagelijks matig intensief en eet gezond en gevarieerd. Wanneer je een gezonde leefstijl hanteert, kan je beter omgaan met stress en negativiteit. 

Ben jij of ken jij iemand die slachtoffer is van gaslighting? Je hoeft hier niet mee rond te blijven lopen. Neem contact op met je huisarts en laat je doorverwijzen naar een professional!

Ik zit weer aan de lunch met Sylvia. Met inmiddels 80 jaar levenservaring ben ik benieuwd naar haar meest bijzondere levenslessen of ervaringen.

Hoe blik je terug op je eigen leven als je 8 decennia rijk bent?

Levenslessen. Ik vind dat een bijzonder woord, ik denk dan eigenlijk meteen aan school. Ik noem het liever levenservaring. Ik was 27 jaar en ik was getrouwd. Mijn toenmalige man zei tegen mij: “ik blijf niet voor altijd in Nederland.” Hij ging solliciteren en kon naar Curaçao. Ik dacht: van Rotterdam naar Groningen of van Rotterdam naar Curaçao, ik vind het prima. Ik besloot om met hem mee te gaan. Daarbij had ik geluk met mijn ruimdenkende moeder. Ik hoor haar weer zeggen: “Ga dit doen! Ga de wereld zien! Ga erop uit!” Mijn moeder was positief, accepterend en stimulerend. De manier waarop mijn moeder in het leven stond was heel waardevol voor mij in mijn verdere keuzes. 

Eenmaal in Curaçao aangekomen is ons leven vrij snel gestabiliseerd. Uiteindelijk ben ik gaan lesgeven op een basisschool waar Nederlands werd gesproken. Ik had goed contact met mijn Antilliaanse vrienden en collega’s en ervoer hier nooit een kloof in. Ik had altijd een goede klik met de bewoners van het land. Maar ik kwam er ook achter dat blanken in Curaçao een hoger aanzien hadden. Ik werd geconfronteerd met discriminatie, iets waar ik mij nooit direct bewust van was. Het kostte mij geen moeite om met verschillende mensen om te gaan, ik vond het alleen maar bijzonder.

Nu kunnen we met onze smartphone zo veel en snel mogelijk in contact zijn met onze naasten. Hoe was je in contact met je vrienden in Curaçao en met je familie en vrienden in Nederland?

In die tijd stonden er op straat telefooncellen waar iedereen gratis gebruik van kon maken. Sommige mensen hadden een vaste telefoon maar lang niet iedereen. Het contact met de buitenwereld was per brief en telefonisch. Één keer in het half jaar belde ik met mijn moeder in Nederland. Bellen met het buitenland was namelijk heel duur en bijna onmogelijk. De komst van televisie heeft het leven enorm veranderd. De wereld was klein en overzichtelijk: het bestond uit gezin, school en vakantie. Ik denk dat de komst van televisie en internet ons een bredere kijk op het leven heeft gegeven. Ik voelde me overigens gelukkig op Curaçao, je bedenkt je op dat moment niet dat je iets mist, zoals een smartphone. Het is eigenlijk hetzelfde als dat je over 20 jaar de vraag krijgt: heb je hologram smartphones in je jeugd gemist?

Wat is de positieve ervaring (“les”) die jij uit Curaçao haalt?

Je went makkelijker aan situaties dan dat je misschien denkt. Ik heb ontdekt dat ik het zonder familie om de hoek ook wel redde. Soms moet je meegaan in wat er op je pad komt en ontdekken wat er gebeurt. In die tijd ben ik onbevangen meegegaan en heb ik het voor geen goud willen missen. Ik heb totaal geen spijt van deze 8 jaar in Curaçao. Ik ben assertiever en volwassener geworden. Ik heb nieuwe vriendschappen opgedaan. Ik heb geleerd over mijn gevoel te praten in Curaçao. Je moest wel: je hebt elkaar nodig en het is belangrijk om te praten over wat er in je omgaat, wat je beleeft, wat je meemaakt of wat je bezighoudt. Hierdoor ontstonden er hechte vriendschappen, je voelde je zekerder en het was voor mij zo fijn om vriendschappen te hebben waarin je alles met elkaar kon bespreken. Ik heb geleerd niet afhankelijk te zijn van familie. Ik heb veel energie gekregen, ik heb me kunnen aanpassen en bovenal genoten! 

Als je besluit iets te doen, doe het vol overtuiging. Geniet ervan!

Vind je het leuk om meer te lezen over twee generaties die met elkaar het gesprek aangaan? Sarah zal regelmatig met Sylvia in gesprek gaan, je vindt de blogs op Sarah’s profiel.

Verandering. Het is iets wat iedereen vervelend vindt. Je moet afstappen van je oude gewoontes of je moet stoppen met iets wat je al zo lang op dezelfde manier doet. De signalen zijn vaak duidelijk: zo kan het niet meer verder. De stap naar verandering kan soms heel beangstigend en moeilijk zijn. Hoe start je nu met veranderen? En misschien nog wel belangrijker: hoe houd je dit vol?

Maak een plan

Vaak zit alles perfect in ons hoofd en weten we wat er moet gebeuren. Alleen die eerste stap is lastig. Maak de verandering concreet door het op te schrijven. Zo wordt het tastbaarder en een stuk echter. 

Schrijf voor jezelf op wat je wilt veranderen. Misschien wil je wel positiever in het leven staan. Of weer gaan sporten. Of sparen voor een wereldreis! Schrijf jouw persoonlijke doel op. Wanneer vind je dat je het bereikt hebt?

En wat heb je ervoor nodig? Wat kun je doen om dit te bereiken? In welke stappen kun je dit bereiken? Maak een realistisch stappenplan, want alles in één grote stap doen, dat lukt niet zomaar!

Stok achter de deur

Nu komt het zware werk: nu moet je het ook nog echt gaan doen. Probeer jezelf te motiveren door op te schrijven wat het je oplevert. Je kunt bijvoorbeeld een lijst maken van voor- en nadelen op de korte en lange termijn. Noteer alles wat in je opkomt en onthoud vooral waarom je deze verandering moet doorzetten. Door alles op te schrijven maak je het tastbaar, wat belangrijk is voor het proces hierna.

Je kunt jezelf ook extern laten motiveren. Vertel het bijvoorbeeld tegen je moeder/beste vriend/oma, wie dan ook. En vraag om een beetje support. Iemand die je steunt in het behalen van je doelen is een goede stok achter de deur! 

Ook kun je een afspraak met jezelf maken. Bijvoorbeeld dat je een nieuwe telefoon mag kopen als je je doel hebt behaald. Of misschien een weekend weg naar een ver land!

Herinner en beloon jezelf

Je stopt je ziel en zaligheid in het behalen van je doelen. Het vreet energie en het kan gebeuren dat het soms allemaal even wat minder goed gaat. Opgeven loert om de hoek. Probeer jezelf dan constant te herinneren waar je het voor doet, want gedurende de tocht kun je je doel uit het zicht verliezen. Pak je lijstje van voor- en nadelen er eens bij en bel je moeder op voor wat mental support! 

Vergeet ook niet om jezelf te belonen voor de moeite die je er in stopt. Je werkt er hard voor en het moet niet alleen maar bloed, zweet en tranen kosten. Haal een keertje iets lekkers, koop een klein cadeautje voor jezelf of ga iets leuks doen met vrienden! Je mag jezelf ook wel eens complimenteren voor die stappen die je zet. Dat zou je voor een ander toch ook doen?

Monitor je voortgang

Het doel lijkt altijd ver weg, totdat je het ein-de-lijk behaald hebt. Waarom zou je dan niet je stappen bijhouden? Schrijf bijvoorbeeld aan het begin op dat je op 0% zit. Gedurende het proces kun je bijhouden hoeveel je al vooruit bent gegaan. Zo komt die 100% steeds dichterbij en weet je wat de stappen zijn die je nog moet zetten. Het doel is mooi om te behalen, maar het is de weg ernaartoe die het het waard maakt!

NiceDay

Schrijf jouw veranderplan op in een dagboekregistratie in de NiceDay app. Maak daarnaast een lijstje van voor- en nadelen en wat je kunt doen om jezelf gemotiveerd te houden. Maak ook een afspraak met jezelf wanneer je je voortgang noteert. Je kunt misschien zelfs beloningen koppelen aan je voortgang.

Ruim twee jaar lang ging ik één dag in de week liftend naar mijn werk. Een stukje van zes kilometer. ’s Avonds liftte ik weer terug naar huis. Het veranderde mijn leven. Dit is wat ik van het liften leerde. 

Inspirerende ontmoetingen

Door het liften had ik elke woensdag mooie ontmoetingen met vriendelijke vreemden, die me een stukje op weg hielpen. Ik ontmoette mensen uit alle lagen van de bevolking. Van chirurg tot rioleringsmedewerker. Van weduwe tot vluchteling. Van boswachter tot een moeder met kleine kinderen. Ieder met een eigen verhaal.

Zo trof ik een vrouw op weg naar haar chemokuur, een man op weg naar de geboorte van zijn zoontje en ik werd zelfs uitgenodigd voor een Arabische bruiloft. Allemaal tijdens de korte ritjes van zo’n 15 minuten, gewoon op weg naar mijn werk. Het bracht, op een hele simpele manier, meer spontaniteit in mijn leven. Al snel ben ik van het liften gaan houden. Ik kwam in contact met mensen buiten mijn bubbel. Met het liften voelde ik mij meer verbonden met mensen en verminderde mijn vooroordelen. 

Buiten mijn comfortzone 

De eerste keren liften waren spannend. Ik moest uit mijn comfort zone. Je staat langs de kant van de weg en iedereen die voorbij rijdt, kijkt naar je. Soms kreeg ik een lach of vriendelijk gebaar van ‘ik moet niet jouw kant op’. Maar veel mensen zullen me ook raar hebben gevonden. Wat doet zo’n vrouw daar nou liftend? In deze tijd nog wel. 

Persoonlijk vind ik het jammer dat liften niet meer echt als optie wordt gezien om van A naar B te komen. Voor mij had het ook een mooie bijvangst. Ik geloofde in wat ik deed en ging er letterlijk voor staan. Wat mensen ook van mij dachten; ik wist heel goed wat ik daar langs de kant van de weg deed. Ik leerde op die manier accepteren wat mensen over mij denken of van mij vinden. En dat is zo waardevol. Ook in andere gebieden in je leven. Het maakte me zekerder over mezelf, het gaf me meer zelfvertrouwen en kracht.

Ik durf nu om hulp te vragen

We vinden hulp vragen vaak zo moeilijk. Ik ook. Meestal wacht ik tot mijn grens helemaal bereikt is, voordat ik om hulp vraag. Met het liften vroeg ik om hulp aan een vreemde, terwijl ik het eigenlijk niet eens nodig had. Ik kon namelijk ook met de bus gaan. Ik had zelfs een auto! 

Maar ik deed het niet vanwege het reizen, maar vanwege de ontmoetingen. Ik leerde om hulp te vragen en hulp te accepteren terwijl het niet heel dringend was. Ik leerde dat er een overvloed is aan vriendelijke mensen die willen helpen. Het heeft mijn wereldbeeld echt veel positiever gemaakt. Maar je moet dus wel het lef hebben om te durven vragen.

Dankbaarheid

Ik gaf tijdens de lift ritjes ook iets terug aan de liftgevers. Vergis je niet. Ik luisterde naar hen met mijn hart wagenwijd open. Ik gaf ze de gelegenheid iemand te helpen en zich daar goed over te voelen. Een leuk verhaal om ’s avonds thuis te vertellen, een spontane onderbreking in hun dagelijkse routine, gezelligheid en een lach op hun gezicht. Ik kreeg vaak te horen: ‘Volgende keer mag je weer mee’ of “Zijn we er al, wat jammer’’.

Controle loslaten en vertrouwen

Als ik ’s ochtends naar mijn liftplek liep, had ik geen idee wat er ging gebeuren. Ik wist niet wie er ging stoppen voor mij, of er wel iemand zou stoppen. Ik wist niet hoe lang ik moest wachten en wat er ging gebeuren. Ik moest echt de controle loslaten. 

Liften is een heel mooie metafoor voor het leven: maak je bestemming of doel kenbaar aan het universum en laat het dan los. Heb vervolgens vertrouwen in wat er op je pad komt. Laat ontstaan wat wil ontstaan. Er zijn een aantal spirituele stromingen die zweren bij die wet. En ik trainde mezelf daar eigenlijk iedere week in. Het heeft mijn leven op een hele positieve manier veranderd.

Als ik nu merk dat ik ongeduldig of gehaast ben, of iets te erg probeer te forceren, dan stop ik mezelf. Ik reflecteer. Dat geeft me tijd en ruimte voor andere ideeën. En soms doe ik dus gewoon helemaal niks en wacht ik af wat er komt. Dat geeft rust. In feite geef ik me meer over aan het leven. 

Soms moet je het universum ook een kans geven. En geloof me, het zal je verrassen!

Boek

Mijn avonturen ben ik gaan delen in een blog. Na 100 ontmoetingen heb ik mijn verhalen gebundeld in een boek: ‘Zes minuten wachten op geluk’. Dat was het gemiddelde aantal minuten dat ik stond te wachten op een lift. Mijn moment van geluk.

Stel je eens voor: komend weekend ga je een weekend weg met je gezin. Jullie hebben dit al maanden geleden gepland en je kijkt er naar uit om even bij te komen van al het overwerken en lekker met je kinderen en partner van de natuur te genieten. “Tring, tring!” Je telefoon gaat. Het is je baas die vertelt dat er een nieuwe opdracht is binnengekomen en die moet dit weekend echt afgerond worden. Je baas heeft daar zelf geen tijd voor en vraagt of jij dit weekend kunt werken. Je hebt hier eigenlijk helemaal geen zin in. Je hebt de afgelopen weken al veel overgewerkt. Wat zeg je tegen je baas?

Durf jij op een directe en respectvolle manier tegen je baas te zeggen dat je dit weekend niet kunt werken? Zo ja, dan heb jij je een vaardigheid eigen gemaakt die veel mensen lastig vinden, namelijk assertiviteit. Maar vind je het in dit soort situaties lastig om voor jezelf op te komen? Deze tips kunnen je helpen!

Wat is assertiviteit?

Assertiviteit is een manier van communiceren waarbij je rekening houdt met je eigen belangen, maar ook met de belangen van de ander. Het houdt in dat je op een directe en respectvolle manier je gedachten, meningen en gevoelens uit.

Als je alleen rekening houdt met je eigen belangen en de belangen van de ander negeert, dan reageer je op een agressieve manier. Bijvoorbeeld: “Mij niet gezien! Ik heb de afgelopen weken al genoeg overuren gemaakt, zoek het maar uit!” 

Aan de andere kant: als je alleen maar rekening houdt met de belangen van de ander en je eigen belangen niet ziet of negeert, dan reageer je sub-assertief. Dan stem je in met het verzoek terwijl je dat eigenlijk niet wilt. Dat voelt niet prettig. 

Hoe communiceer je assertief? Hieronder een aantal tips.

Spreek vanuit de “ik”vorm

Door te spreken vanuit de ik-vorm  neem je eigenaarschap over en verantwoordelijkheid voor je gevoelens, gedachten en gedrag. Hierdoor komt je verhaal niet over als een aanval op de ander, waardoor hij/zij zich niet verdedigend opstelt en meer openstaat voor wat je te zeggen hebt. 

Empathie

Probeer je oprecht te verplaatsen in de ander, te begrijpen hoe hij/zij tegen de situatie aankijkt. Dit houdt in dat je luistert om te begrijpen en niet alleen om te reageren. Nadat je het perspectief van de ander in overweging hebt genomen, kun je uitdrukken wat je van de ander nodig hebt. Dat gaat bijvoorbeeld zo: “Ik snap dat dit een lastige situatie is en dat je de opdracht graag op tijd wilt afleveren, maar ik houd dit weekend graag vrij voor mijn gezin.”

Vraag om meer tijd

Soms kun je overrompeld voelen door een verzoek,  even niet weten wat je wilt of juist even te emotioneel zijn om op een gezonde manier te communiceren. In dit geval kun je het beste eerlijk zijn. Vraag meer tijd om je gedachten bijeen te rapen. Zeg dit bijvoorbeeld : “Ik vind het moeilijk om hier nu antwoord op te geven. Kan ik je met een half uurtje terugbellen?”

Schrijf het op

Vind je het lastig om “on the spot” assertief te reageren? Dan is de tip om je antwoorden eens op te schrijven. Dit kan prima in combinatie met de tip om meer tijd vragen. Je kunt dan rustig nadenken over wat je precies wilt overbrengen. 

Het is handig om de volgende onderdelen van te voren te bedenken en op te schrijven: 

• De gebeurtenis: beschrijf hoe jij tegen de situatie aankijkt;
• Jouw gevoelens: beschrijf wat het met je doet;
• Wat je nodig hebt: vertel de andere persoon precies wat je van hem/haar nodig hebt;
• De gevolgen: beschrijf de positieve gevolgen voor de andere persoon, jullie relatie of het bedrijf als hij/zij je verzoek accepteert.

Jouw reactie op het verzoek van je baas kan er zo uitzien: “Je hebt me gevraagd om dit weekend te werken, omdat er een grote opdracht binnen is gekomen die dit weekend afgerond moet worden. Maar in hetzelfde weekend wil ik weg met mijn gezin. Ik vind dit een moeilijke situatie, maar ik merk dat ik behoefte heb aan rust en tijd met mijn familie. Zo kan ik goed blijven presteren op werk.”  

NiceDay actie

Wil je jouw assertiviteit oefenen? De NiceDay app kan jou helpen. Schrijf deze opdracht op in je dagboek of vraag je coach om hulp. En vergeet niet: zoals met veel in het leven komt het aan op oefenen, oefenen, oefenen!

Steeds meer ouders kiezen voor een co-ouderschap na een scheiding. Co-ouderschap is een term voor de situatie waarin ouders na de scheiding de zorg- en opvoedingstaken ongeveer gelijk hebben verdeeld. De ouders wonen meestal vrij dicht bij elkaar en de kinderen wonen ongeveer evenveel tijd bij beide ouders. Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis die gepaard gaat met veel emoties voor zowel ouder als kind. Maar hoe geef je het co-ouderschap op een goede manier vorm? 

Goede communicatie

Goede communicatie is de basis voor een goedlopend co-ouderschap. Blijf ook in moeilijke tijden het belang van de kinderen vooropstellen in de communicatie. Blijf vriendelijk en respectvol naar elkaar en over elkaar spreken. Het effect van kwaadspreken over de andere ouder is dat een kind het gevoel kan krijgen partij te moeten kiezen en in een loyaliteitsconflict komt. Vertrouw elkaar als mede-ouder. Er zijn meerdere manieren van goed opvoeden,vertrouw je ex-partner hierin. 

Ruimte voor emoties

Co-ouderschap wordt vaak gestart in een emotioneel zware periode. Zowel voor ouder als kind. Geef je kind de ruimte om emoties te uiten en geef hen het gevoel dat emoties er mogen zijn. Het kan lijken of een kind weinig last heeft van de scheiding. Redenen hiervoor zouden kunnen zijn dat een kind moeite heeft met het uiten van zijn emoties of jou als ouder probeert te ontlasten. Wees alert op signalen hiervoor, nodig uit om erover te praten of lees er samen over. Soms laten kinderen vanuit hun emoties ongewenst gedrag zien. Zonder voorbij te gaan aan de emotie die het gedrag veroorzaakt heeft, kan daar wel op gecorrigeerd worden. Ook als ouder kan het erg lastig zijn om met je eigen emoties te dealen. Deze mogen er ook zijn, maar moeten we behapbaar blijven voor je kind. Het is goed een uitlaatklep te zoeken en je emoties met anderen te bespreken. Het is belangrijk niet je kind te hiermee te belasten. 

Helderheid en afspraken

Heldere afspraken geven houvast en veiligheid voor een kind. Zeker in het begin kan een week- of dagplanner erg behulpzaam zijn om voorspelbaarheid te creëren. Overkoepelende basisregels  die gelden in beide huishoudens, over bijvoorbeeld de avondindeling, maken voor een kind de overgang naar de andere ouder gemakkelijker. Toch mag er ook best verschil zijn en kunnen ouders naast de basisregels hun eigen stijl hebben in overige regels. In het maken van afspraken kan het helpen om je ex-partner te zien als zakenpartner om zo emoties buiten de besluitvorming te houden. Wees aan de andere kant ook flexibel, zeker voor een wat ouder kind is het fijn om even langs de andere ouder te kunnen in ‘jouw tijd’. 

Niet in alle gevallen werkt een co-ouderschap. Beide ouders moeten gemotiveerd zijn en achter de keuze staan. Soms blijkt een kind een ouder niet zo lang te kunnen missen en is een gelijke verdeling van de zorgtaken daardoor niet haalbaar. Overweeg je een co-ouderschap? Dan is het aan te bevelen ondersteuning van een bemiddelaar of specialist te vragen, om samen tot goede onderlinge afspraken te komen. Ook zijn er veel boeken geschreven dit onderwerp (zie de bronnenlijst voor een aantal tips!), die handvatten kunnen geven om samen het co-ouderschap op een goede manier vorm te geven.

Opa zei altijd: “houden van is een werkwoord”. Een relatie hebben met een ander (een partner, een beste vriendin of een ouder) is werken. Het zal niet altijd zonder slag of stoot gaan en dat is oké, zolang je ervoor kiest om er samen voor te gaan. En hoewel het soms hard werken is, zijn er wel al wat kaders bekend waarmee je kunt zorgen dat je gezonde relaties opbouwt. We delen er een aantal met je! 

• Voor elkaar kiezen: dit geldt met name voor je liefdesrelatie, maar is soms ook toepasbaar op vriendschappen en familiebanden. Het is belangrijk om bewust voor elkaar te kiezen, iedere keer opnieuw. Na een tegenslag, een verandering in het leven of bij een ‘dipje’. Het leven beweegt in golven: ups en downs. Als je bij elke ‘down’ de handdoek in de ring wil gooien, kan je jezelf afvragen: “Kies ik nog voor [naam]?”. Daarnaast kan het zijn dat gedeelde interesses verdwijnen of dat jullie verder uit elkaar gaan wonen, deze dingen zijn niet onoverkomelijk. Zeker niet! Als jullie maar besluiten dat de relatie nog de moeite is om voor te kiezen.
• Communiceren: als je dan voor elkaar hebt gekozen is het belangrijk om met elkaar te praten over die tegenslag, verandering of dat dipje. Maar ook over je eigen ontwikkelingen, gevoelens en gedachten, hoe onbenullig deze soms ook lijken. Je bent eigenlijk niet meer dezelfde persoon als vorige maand: je leert nieuwe dingen, ontmoet nieuwe mensen en bezoekt nieuwe plekken. Dit vormt je. Blijf dus praten!
• Tijd en aandacht: soms hebben we het zo druk met onze baan, sporten, reizen etc dat we iemand al een langere tijd niet hebben gezien of hebben gesproken. Vraag je af, “Is deze persoon belangrijk voor mij”? Is het antwoord ja, dan is het ook belangrijk om tijd voor elkaar te maken. Plan bijvoorbeeld vooruit of videobel elkaar. En als jullie dan in gesprek zijn, wees dan ook echt samen. Aandacht voor elkaar.
• Elkaar respecteren: geen twee personen zijn hetzelfde. Je hebt misschien veel overeenkomsten met elkaar, dezelfde interesses, dezelfde opleiding, vriendengroep of een soortgelijk karakter, maar jullie zijn en blijven uniek. Iemand kan keuzes maken die jij niet op die manier zou maken. Probeer elkaar te respecteren. Je hoeft het niet eens te zijn, maar besluit dan van mening te verschillen en focus op zaken die wel goed gaan tussen jullie.
• Vertrouwen: durf jezelf bloot te geven. Als jij dit doet, geef je de ander de ruimte om dit ook te doen. Daarnaast betekent vertrouwen ook dat jij je aan je woord houdt, zodat de ander weet wat hij/zij aan je heeft. Andersom geldt dit natuurlijk ook! 

Geniet van elkaar!

Maar ook vooral, geniet van de mensen om je heen! Neem ze hoe ze zijn en wees jezelf. Hoe verder je relaties ontwikkelt, hoe waardevoller ze worden. Niet alleen voor nu, maar ook voor later.

Heb jij nog tips voor gezonde relaties?

We worden allemaal geboren met een hechtingsdrang. Zo willen we ons veilig voelen, erop kunnen vertrouwen dat voor ons gezorgd zal worden wanneer dat nodig is. We vertonen dan ook gedrag dat nabijheid, bescherming en zorg uitlokt. Meestal krijgen we dat ook, maar soms gaat er iets mis in dit proces. Zo ook bij mij.

Veilig voelen

Ik voel vaak geen basisveiligheid over wie ik ben en heb niet erg veel vertrouwen in mezelf en de wereld. Deze ervaringen en gevoelens hebben gedrag gecreëerd. Gedrag wat wellicht helemaal niet meer nuttig of nodig is. Maar wat wel een automatisch en grotendeels onbewust proces is geworden.

Onbewust negatief gedrag

Ons gedrag is voor 80 procent onbewust. Zoals fietsen: daar hoeven we niet meer over na te denken, dat doen we gewoon. Er zijn ook heel veel andere gedragingen die onbewust zijn. En dat is maar goed ook, anders kunnen we niet functioneren. Maar helaas zijn er ook negatieve gedragingen die je in het hier en nu tegenhouden of ongelukkig maken. En doordat er bij mij iets mis is gegaan in de hechting, levert dat voor mij onbewuste gedragingen op die niet helpend of ondersteunend zijn.

Maar hoe kom ik dan bij dat onbewuste? En belangrijker, hoe verander ik dit gedrag of hoe raak ik het kwijt?

Begrijpen

Voor mij is het erg nuttig om dingen te begrijpen. Begrijpen betekent niet dat het dan ook meteen te veranderen is, maar het is een begin. Je kunt gericht gaan proberen iets te veranderen en hulp te vragen.

Ik ben, toen ik jong was, erg veel afgewezen. Afgewezen op mijn gevoeligheid, voor mijn emoties. Ik werd niet begrepen en als lastig ervaren door mijn familie. Een plek die veilig moest zijn, was het niet. Later, op school, werd ik gepest. Weer afwijzing. Weer een onveilige plek. Thuis trok ik me terug op mijn kamer en naar de buitenwereld toe ben ik iemand anders gaan spelen. Een rol wel dicht bij mezelf, maar met alleen mijn positieve eigenschappen.

Mijn emoties uiten

Ik werd perfectionistisch op de dingen die ik wel kon. Alles om maar geen last te zijn en uit te blinken op een positieve manier. Onderhuids vocht ik een oorlog tegen mijn negatieve emoties, tegen stress, depressiviteit en zelfhaat. Soms kwam dat eruit. Thuis of in mijn relaties werd ik ontiegelijk boos en verdrietig. Radeloos eigenlijk. En ging ik het gevecht aan. Voor de buitenwereld kon ik ook ontploffen in emoties, maar dan vluchtte ik. Of ik bleef gewoon weg. Kwam nergens meer opdagen en was niet te bereiken. Als ik thuis uitgeraasd was tegen mezelf of iemand anders kwam de leegte. De stilte. Ik was kapot en moest dan uitrusten. Zodat daarna het riedeltje opnieuw kon beginnen.

Gedrag veranderen

Als je onbewust gedrag wil veranderen zul je er bewust mee aan de slag moeten. Goed om te weten is dat er vier onderdelen van gedrag zijn: stimulus (trigger), gedachten, gedrag en resultaat. Laat ik een voorbeeld gebruiken om dit uit te leggen.

Voor mij is een ingewikkeld maar goed voorbeeld de liefde. Liefde is voor mij een trigger. Zowel liefde die ik voor iemand voel als liefde die een ander voor mij voelt. Als ik liefde voel wil ik het behouden en niet kwijtraken. Ik geloof dat ik enkel liefde kan krijgen en behouden als ik leuk ben en blijf. Mijn gedrag is dus zo leuk mogelijk blijven. Resultaat is dat ik dingen onderdruk waar ik negatieve emoties bij voel. Want dat is niet leuk.

Een neerwaartse spiraal

Dit is het begin van een neerwaartse spiraal, omdat ik dan door die onderdrukking vaak erg emotioneel of boos word om dingen waarin niet de kern van het probleem ligt. Door dit gedrag word ik nog banger dat ik niet leuk ben en daarom afgewezen zal worden. De emoties en vermijding worden nog intenser, ik kan niet meer mezelf zijn en leef met name met stress en vermoeidheid. Totdat ik niet meer kan en alles in mijn leven een halt wordt toegeroepen, om te rusten.

Patronen ontwikkelen

Deze patronen zijn te ingewikkeld en te groot om zomaar op te lossen. Maar ik kan wel bedenken wat de trigger, de gedachten, het gedrag en het resultaat zal zijn. En als je dat kan, kun je klein beginnen. Bijvoorbeeld bij het opmerken van gedrag. Als ik enorm boos ben op mezelf en ‘overtrokken’ reageer, dan kan ik mezelf de kans geven om dat op te merken. En dan te bedenken waar dat vandaan komt. Als ik kan erkennen dat ik in een patroon uitgekomen ben, kan ik als volgende stap proberen daar iets anders mee te doen. Per direct mezelf te vergeven bijvoorbeeld en te stoppen met boos zijn. Het doel is natuurlijk om bij de trigger uit te komen en te zorgen dat de gedachten en gedragingen als gevolg van de trigger veranderen. Zodat je resultaat anders wordt. Maar dat is erg groot en kost tijd.

Geduld en hard werken

Voor gedragsverandering is veel geduld nodig. En hulp of steun van anderen. Deze processen zijn zo hardnekkig. Soms heb je echt de analyse van een ander nodig. En een signaal dat je in verkeerde, voor jou niet wenselijke, gedragingen terecht ben gekomen. Ik ga nog altijd naar de psychiater en dat is goed. Hij geeft mij ook een gevoel van veiligheid en ziet mij als heel persoon. Ik voel geen oordeel. En ik voel geduld.
Dit is niet iets wat overwaait of waar je overheen groeit, maar keihard werken. En soms weet ik niet of ik nog wel wil. Dan ben ik moe. En dat is dan maar zo. Twee stappen vooruit, een terug. Wat ik wel weet is dat ik ook hele mooie dingen voel en mooi herinneringen heb. En ook dat ik echt al veel verder ben dan 10 jaar geleden.

Ik zou wat meer innerlijke rust willen creëren. Meer acceptatie over wie ik ben en dat ik mijn hele zelf mag zijn (veiligheid). En vertrouwen dat ik dat kan bereiken. Dat gun ik mezelf, denk ik voorzichtig.

Zo, deze houding heb ik onder de knie, denk ik heel enthousiast. Mijn yogaleraar loopt langs en vraagt mij mijn tenen omhoog te duwen. Dat doe ik en vervolgens wankel ik alle kanten op. Grapjas, denk ik bij mezelf. Een aantal jaren geleden deed ik de berghouding voor het eerst en dacht voordat ik eraan begon dat het een mega eenvoudig oefening zou zijn. Want hoe moeilijk is rechtop staan? Maar schijn bedriegt: om deze houding goed te kunnen doen heb je met name actieve buikspieren nodig. Niet alleen sta je dan sterker (stabieler), het heeft ook een detox effect.

Wat is de berghouding?

Het is een staande balanshouding. In yogi jargon heet deze houding Tadasana; tada betekent berg. Op de foto doe ik een variatie op deze asana die ‘Samasthiti’ heet, ook wel ‘Bidhouding’ genoemd. Sama betekent ‘gelijk’ en shiti ‘staan’. Deze staande houding is uniek voor de mens, omdat wij het enige tweebenige zoogdier zijn op de planeet. De mens is het minst stabiel van alle wezens. We hebben het kleinste draagvlak (de voeten), het hoogste zwaartepunt en proportioneel gezien het zwaarste brein dat op de top balanceert. Kortom, het vraagt goed voetenwerk wil je deze houding effectief kunnen doen.

Waar zit de moeilijkheid?

De grootste uitdaging in de berghouding is je gewicht evenredig verdelen over je voeten. Wat inhoudt dat je je voeten op heupbreedte moet neerzetten. Heupbreedte is je voeten recht onder je heupbotjes plaatsen en dan het gewicht brengen op je voetzolen. Belangrijk daarbij is dat je je tenen nog steeds vrij kunt bewegen. Daar moet je dus niet je gewicht op brengen. Wanneer je goed rechtop staat, heeft deze houding een reinigend effect. Doordat je gehele lichaam een goede vorm aanneemt, ontstaat er ruimte voor je organen en kunnen die hun werk doen. Door rustig in- en uit te ademen door je neus, stimuleer je je stofwisseling en dat heeft een detox effect.

Wat is goed rechtop staan?

Er zijn maar weinig mensen die een goede staande lichaamshouding hebben. Eigenlijk staan we niet bij stil. Dat had ik in het begin. Rechtop staan, is rechtop staan, simpel zat. Maar vaak spannen we niet de spieren aan die zo belangrijk zijn in deze houding met als gevolg dat de rug wat boller gaat staan dan natuurlijk is en je de schouders hoger optrekt dan nodig. Wanneer je niet goed rechtop staat, kan je stofwisseling ook niet goed haar werk doen en hopen afvalstoffen zich op in je lichaam. Dat kan allerlei klachten geven zoals gewichtstoename, slechter slapen, benauwdheid, gewrichts- en spierpijn. Deze tips hebben mij geholpen om  een goede actieve lichaamshouding aan te houden. In het begin vond ik het pittig, omdat de buikspieren (mijn zwakke plek) hard moesten werken. Inmiddels ben ik mij bewust van welke spieren er nodig zijn om de berghouding goed uit te voeren. Een leuk bijkomende voordeel is dat je er ook meer energie van krijgt, omdat je stofwisseling optimaal kan werken.

1. Zet je voeten op heupbreedte en breng je handen tegen elkaar. Je duimen druk je tegen borstbeen aan.
2. Sluit je ogen en adem een paar keer diep in en uit door je neus.
3. Duw je tenen omhoog en verdeel je gewicht op het gedeelte van je voeten dat op de grond staat. Zet dan rustig je tenen terug.
4. Je stuitje duw je richting de grond en automatisch kantelen je de heupen naar voren. Om je heupen op deze plek te houden moet je je buikspieren aanspannen.
5. Je schouders duw je laag en je schouderbladen iets naar elkaar toe.
6. Je kin breng je iets richting je borst zodat je kaken kunnen ontspannen.

Wanneer je op deze manier staat, heb je een actief staande houding. Je organen hebben nu alle ruimte om hun werk te doen. Wanneer je een aantal ademhalingen zo blijft staan, stimuleer je jouw stofwisseling en heeft dat een reinigend effect op je lichaam.