Liefde is… complex en eenvoudig, verwarrend en verhelderend. Liefde kan je vleugels geven, maar ook het gevoel dat je in eindeloos zwart gat bent gevallen. Dat liefde vele kleuren en vormen heeft zagen we goed in de mooie docuserie “Liefde is…” van Sophie Hilbrand, die in intieme portretten de veelzijdigheid van liefdesrelaties in beeld werden bracht. Liefde is een belangrijke basisbehoefte, die niet voor iedereen vanzelfsprekend is.

Een belangrijke basisbehoefte

Als psycholoog hoor ik regelmatig verhalen van mensen die een tekort aan liefde kennen. Heel vaak noemen zij in hun jeugd een afwezige vader of moeder. En niet omdat ze er niet fysiek niet waren. Nee hoor, helemaal niet. Een emotioneel afwezige vader of moeder doet het ogenschijnlijk prima. Kinderen die emotioneel verwaarloosd worden, komen voor de buitenwereld niets te kort. Ze krijgen te eten, kleding, en de 3 R’s – rust, reinheid en regelmaat – worden goed bewaakt. Maar schijn bedriegt. Niet alleen is fysieke veiligheid belangrijk om je goed te kunnen ontwikkelen, psychologische veiligheid net zo goed. Aandacht, geborgenheid, steun en, inderdaad, liefde, vallen hieronder. Wanneer dit systematisch ontbreekt wordt er gesproken van emotionele verwaarlozing. En emotionele verwaarlozing is een vorm van kindermishandeling. Eentje die van alle vormen van kindermishandeling het meeste voorkomt. Uit onderzoek blijkt dat 3% van de kinderen te maken krijgt met kindermishandeling, en van hen wordt 36% emotioneel verwaarloosd.

Gevolgen van een gebrek aan liefde

Emotionele verwaarlozing kan ernstige gevolgen hebben in de volwassenheid. Zo kan het voorkomen dat mensen, omdat ze nooit complimentjes hebben gekregen of snerende opmerkingen naar hun hoofd kregen geslingerd, een heel laag zelfbeeld hebben. Ze voelen zich in vergelijking met anderen minderwaardig. Of ze durven geen emotionele relaties met anderen aan te gaan gewoonweg omdat ze niet weten hoe ze dat moeten doen. Of omdat ze het moeilijk vinden een ander te vertrouwen, durven ze het niet uit angst in de steek gelaten te worden.

Psychiatrische problemen

Begrijpelijkerwijs komen angst- en stemmingsklachten dan ook veel bij deze mensen voor, met alle verdriet en eenzaamheid van dien. Maar ook blijken mensen die het slachtoffer zijn geworden van emotionele verwaarlozing vaker verslavende middelen te gebruiken, veelal als een manier om met problemen om te gaan. Alcohol en drugs, maar ook overmatig eten, verzachten de geestelijke pijn. Hart- en vaatziektes komen ook vaker voor onder deze groep. Want, lichaam en geest vallen uiteraard niet van elkaar te scheiden.

Complimenteer iemand of jezelf

Daarom zou ik een pleidooi willen houden voor de liefde! Want de liefde is een brandstof die onze motor draaiende houdt, en die zin aan ons leven geeft. Wees daarom lief voor anderen (en voor jezelf natuurlijk). Om het wat concreter te maken een opdracht waar iedereen blij van wordt: geef dagelijks eens 3 complimentjes aan verschillende mensen, of aan jezelf! Want:

a compliment a day, keeps the doctor away

NiceDay

Heb je het gevoel dat je wel wat hulp kunt gebruiken bij het omgaan met je psychische klachten, of het nu over dit onderwerp gaat of iets anders? Zorg goed voor jezelf en schroom niet om hulp te vragen! Ga naar je huisarts voor een verwijzing naar een psycholoog. Wil je meer weten over een behandeling via NiceDay, klik dan hier.

Gaslighting, je hebt de term vast weleens voorbij horen komen op social media, op internet of op tv. Maar wat betekent gaslighting nou precies? In ruzies is iedereen weleens manipulatief. Wanneer we boos zijn doen we allemaal wel eens uitspraken als: “Je bent gewoon onzeker en jaloers!”, “Je bent overgevoelig en je overdrijft.”, “Je bent gek, volgens mij heb je hulp nodig, of “Weet je het zeker? Ik hoorde/zag iets heel anders”. Een keer zo’n uitspraak doen betekent niet gelijk dat je een ‘gaslighter’ bent.. Maar wanneer iemand constant zulke uitspraken doet wanneer een ander gevoelens uit, kan er wel sprake zijn van gaslighting. 

Wat is gaslighting? 

Gaslighting is een vorm van manipulatie of misleiding waarbij iemand jou (onterecht) het gevoel geeft dat jij het verkeerd begrepen hebt, of dat het aan jou ligt. De term ‘gaslighting’ komt uit de bekende film Gaslight (1944). In deze film dimt een man op willekeurige momenten de lichten in huis. Wanneer zijn vrouw er iets van zegt, blijft hij stug volhouden dat er niets aan de hand is. Langzamerhand krijgt de vrouw steeds meer het gevoel dat ze gek wordt en dat haar eigen waarneming niet klopt. Gaslighting kan dus enorm veel desoriëntatie en onzekerheid veroorzaken, waardoor iemand enorm aan zichzelf gaat twijfelen.

Het doel van een gaslighter is om jou onzeker te maken, waardoor jij steeds meer op de gaslighter gaat vertrouwen. Het resultaat is dat jij steeds afhankelijker wordt van de gaslighter. Want als jij niet meer op jezelf kunt vertrouwen, dan zoek je steun bij een ander. Jij krijgt steeds meer het gevoel dat de ander gelijk heeft en dat je zonder deze persoon niet goed kan functioneren. Dit gebeurt meestal subtiel en over langere periode; de gaslighter krijgt steeds meer macht en controle over jou en jouw belevingswereld. 

Waar komt het voor? 

Gaslighting komt vaak voor in intieme partnerrelaties en in ouder-kind relaties. In deze relaties ben je gevoeliger voor de effecten van gaslighting, omdat je vaak verlangt naar de goedkeuring van je partner en/of ouders. Gaslighting komt ook voor in vriendenkringen en werkrelaties. Zo bestaat er politieke gaslighting, waarbij een politiek figuur informatie manipuleert om mensen te kunnen controleren. 

Hoe kan je het herkennen? 

Gaslighters draaien de zaken vaak om waardoor jij gaat twijfelen aan je waarnemingen. Denk aan de film, waarin de man zijn vrouw bleef vertellen dat er niets aan de hand was met de lichten, terwijl hij die zelf manipuleerde. Uitspraken als: ‘’Weet je dit heel zeker?’’ en ‘’Herinner je je dat wel goed?’’ hoeven natuurlijk niet direct te duiden op gaslighting, maar als je dit elke keer wanneer jij iets kenbaar maakt te horen krijgt klopt er vaak iets niet. Je kan  het ook herkennen aan de denigrerende toon waarop iemand spreekt, die al insinueert dat jij er waarschijnlijk naast zit.

Ontkenning 

Daarnaast zal een gaslighter vaak in de ontkenning schieten. Typische uitspraken zijn: “Dit verzin je” en “Dat heb ik nooit gezegd”. Diegene ontkent bepaalde uitspraken die gedaan zijn en ontkent situaties die zijn voorgevallen. Het resultaat? Jij gaat aan jezelf twijfelen! Er ontstaat veel onrust omdat jij jezelf afvraagt hoe het nou precies zit. Misschien ligt het wel echt aan jouw vergeetachtigheid… Voor je het weet trek je van alles in twijfel en dit doet natuurlijk iets met je zelfvertrouwen en eigenwaarde.

Vertrouwen 

Ook kan een gaslighter je het gevoel geven dat jij alleen hem/haar kan vertrouwen. Jouw vrienden zouden bijvoorbeeld niet goed voor je zijn en je familie zou je niet kunnen vertrouwen. Vrienden en familie zijn een bedreiging voor een gaslighter, omdat deze personen hem/haar vaak sneller door hebben. Verder is het goed om te weten dat gaslighting niet alleen plaatsvindt middels negatieve uitingen. Manipulatie en positieve opmerkingen gaan namelijk ook prima samen. Gemene intenties kunnen op deze manier makkelijk worden gecamoufleerd met een leuk tintje. Er komt vaak sarcasme bij kijken, zodat je denkt dat het een grapje is terwijl daar veel meer onder schuilt (‘Niet meteen gaan huilen hé, schatje?!’). 

Bevestiging 

Om diens standpunt te onderbouwen zal een gaslighter soms anderen betrekken in het proces (“Al jouw vrienden hebben ook door dat je veel dingen vergeet.”). Ook kan er vanuit de omgeving om bevestiging gevraagd worden. Wanneer standpunten beaamd worden, neemt de onzekerheid nog verder toe. Het proces van gaslighten verloopt langzaam en dit maakt het extra gevaarlijk. Je hebt namelijk vaak niet door dat het gebeurt. Langzaamaan worden er steeds meer stukjes van je zelfvertrouwen weggenomen en komen er stukjes onzekerheid en verwarring voor terug in de plaats. 

Word ik gegaslight? Is er iemand in jouw omgeving die jou gaslight? De grootste rode vlag is dat iemand jou sterk het gevoel geeft dat je niet meer kan vertrouwen op je eigen waarnemingen. Ook kan je merken dat je jezelf steeds vaker verontschuldigt (“Het spijt me, ik heb het verkeerd begrepen.’’). Een andere rode vlag is dat je merkt dat je de gaslighter herhaaldelijk verdedigt bij andere mensen (’Hij/zij bedoelde het niet zo’). Als je bovenstaande situaties herkent wil dit natuurlijk niet per definitie zeggen dat er meteen sprake is van gaslighting, maar het kan geen kwaad om extra bewust en oplettend te zijn.

Hoe ga je om met gaslighters?

Als je het vermoeden hebt dat je misschien wordt gegaslight door een dierbare, doorloop dan de volgende stappen om grip te krijgen op de situatie:

  • Maak foto’s waar nodig en schrijf belangrijke punten op. Je verzamelt op deze manier bewijsmateriaal zodat je later niet hoeft te twijfelen aan je eigen waarnemingen. 
  • Betrek als het mogelijk is een vertrouwenspersoon, deze persoon kan je in het proces steunen en hij/zij kan zien wat er tussen jullie gebeurt. 
  • Probeer in dit gehele proces zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen. Zorg voor voldoende slaap, beweeg dagelijks matig intensief en eet gezond en gevarieerd. Wanneer je een gezonde leefstijl hanteert, kan je beter omgaan met stress en negativiteit. 

Ben jij of ken jij iemand die slachtoffer is van gaslighting? Je hoeft hier niet mee rond te blijven lopen. Neem contact op met je huisarts en laat je doorverwijzen naar een professional!

Ben je weer in een heftige ruzie beland met je partner? Merk je telkens weer dat jullie emoties alle kanten op vliegen tijdens ruzies? Als je dit herkent en je het probleem graag wilt aanpakken, probeer dan een ruziestop!

Oplopende spanningen 

Bij ruzies is het vaak zo dat de ene partner op een bepaald punt meer spanning voelt dan de ander. De boosheid en adrenaline lopen op. Dit kan eerst nog een scherp en ad rem gevoel geven, maar zodra het verder oploopt kun je een zogenaamde ‘overload’ ervaren. Emotionele impulsen gaan de situatie overheersen, denk aan je stem verheffen, schelden, dreigen, (neiging tot) fysiek geweld en een gevoel van onmacht. Je kan dan de dringende behoefte voelen om te ontsnappen aan de situatie en om met rust gelaten te worden, zodat deze heftige gevoelens stoppen. Sommigen hebben de drang om weg te lopen, terwijl anderen zich in zo’n situatie juist extra scherp voelen. Zij willen dit gevoel van overwicht dan benutten door de ander juist niet weg te laten lopen.

Voorkomen dat het uit de hand loopt

Wanneer het uit de hand loopt, verzwak je je relatie daarmee iedere keer een klein beetje meer. Hoog tijd voor actie dus! Doorloop samen met je partner deze stappen:

1. Signaleer het beginpunt 

Ruzies kunnen makkelijk van kwaad tot erger gaan. De boosheid van de een versterkt de boosheid van de ander en zo rolt het balletje steeds harder de berg af. Het is daarom heel belangrijk wanneer de genoemde ‘overload’ een rol gaat spelen, om deze zo snel mogelijk te stoppen. Oefen daarom samen als ware detectives met het signaleren van het punt waarop een gesprek overgaat in een ruzie. Bij wie merken jullie dan wat, wat zie je, wat gebeurt er en wat is het punt waarvan jullie vinden dat het zou moeten stoppen? Soms merk je dit goed aan jezelf en soms is het je partner die dit het snelste doorheeft.

2. Neem een time-out

Spreek af dat wanneer je dat moment hebt gesignaleerd degene die dit als eerste doorheeft een stopwoord roept, bijvoorbeeld ‘time-out!’. De ander mag dan nog 20 seconden het laatste woord hebben en daarna nemen jullie direct afstand van elkaar. Dat betekent 20 minuten elk in een andere ruimte, zodat je elkaar niet meer hoort of ziet. Na die 20 minuten zullen de heftige gevoelens wat zijn gezakt en kun je weer neutraal op elkaar reageren. Je kunt eventueel de afspraak maken om op een later moment op het onderwerp terug te komen als dat nog echt belangrijk is.

Ruzies kunnen helaas makkelijk weer opvlammen. Als dat gebeurt, pas dan opnieuw de time-out toe en reageer daarna weer neutraal op elkaar. Dat betekent: niet negatief doen of de ander provoceren.

3. Maak het goed!

Maak na de time-out weer verbinding met elkaar. Verander bijvoorbeeld van onderwerp, doe een activiteit samen zoals een blokje om wandelen, maak de ander aan het lachen of toon genegenheid door bijvoorbeeld een arm om de ander heen te slaan. Het kan zijn dat je partner nog niet toe is aan verbinding maken. Gun elkaar dan ook de tijd om de ruzie te verwerken. Het is overigens een misvatting dat een ruzie alleen maar goed gemaakt kan worden door excuses of het oplossen van het twistpunt. Voor nu is het belangrijkst dat het geruzie stopt, omdat heftige ruzies je relatie veel kwaad doen.

Ruzie is een gezamenlijk probleem. Maak van je partner je bondgenoot waarmee je samen tegen dit probleem gaat knokken. Het zal zeker even oefenen zijn, maar de beloning is groot!

Iedereen wil het gevoel hebben dat anderen rekening houden met hun gevoelens en dat ze begrepen worden. Dat hun emoties en gevoelens door anderen worden gehoord en geaccepteerd. Emotionele validatie is een hele belangrijke sociale vaardigheid en de manier om begrip, empathie en acceptatie te hebben in belangrijke relaties. Zoals die met je partner, maar ook die met je kinderen en vrienden. Het kan vooral handig zijn wanneer iemand heel erg emotioneel is. Jij kan die persoon helpen zich gehoord en gesteund te voelen en helpen iemand te kalmeren en zijn/haar emoties te reguleren.

Emotionele validatie versus invalidatie

Emotionele validatie is de “erkenning of bevestiging dat iemand en diens gevoelens of meningen geldig en de moeite waard zijn”. Wanneer je de gevoelens van een ander valideert, laat je zien dat je begrijpt waar diegene vandaan komt. Je erkent dat diens gevoelens en gedrag logisch zijn in de situatie waar ze emotioneel over zijn.

Wanneer je de gevoelens van iemand invalideert zie je diens emoties als ongeldig en irrationeel. Je vindt dat iemand ze moet inhouden of weg moet stoppen en dat hun persoonlijke ervaring onjuist is of er niet toe doet.

Heeft iemand in jouw directe omgeving vaker aangegeven dat diegene zich onbegrepen voelt? Voelt diegene zich niet gehoord door anderen? Emotionele validatie kan dan een belangrijke vaardigheid zijn om diegene te helpen en de relatie te verbeteren.

Hoe valideer ik iemand’s gevoelens?

Het valideren van emoties doe je door middel van deze drie stappen:

  • luisteren & observeren

Luisteren naar wat een ander zegt over zijn/haar gevoelens en diens idee van wat er gebeurd is. Observeer de reactie van de ander en alle bijkomende emoties. Probeer om in de ander’s schoenen te staan en de situatie vanuit zijn/haar perspectief te bekijken.

  • reflecteren

In je eigen woorden herhalen wat je zojuist hebt gehoord. Dit houdt in dat je de gevoelens, gedachten en het gedrag van een ander herhaalt, om te bevestigen dat je goed hebt begrepen wat diegene probeert te communiceren.

  • directe validatie

De ander laten zien dat je begrijpt waar hij/zij vandaan komt, zonder hierbij te oordelen. Op die manier normaliseer je de ander’s reactie op de situatie. Vermijd ruzie, het geven van advies of het niet met hen iemand eens zijn.

Voorbeeld

Bijvoorbeeld: je komt thuis van een lange dag hard werken en je ploft op de bank. Je parter begint te schreeuwen dat hij/zij alle huishoudelijke taken alleen moeten doen en dat je met niets in huis helpt. Een validerende reactie zou zijn dat je je goed kunt voorstellen dat het heel frustrerend is dat diegene het gevoel heeft alles alleen te moeten doen, en dat je graag zou willen uitzoeken hoe je het de ander gemakkelijker kunt maken of de verantwoordelijkheden kunt delen.

Wat niet te doen

  • Het niet met iemand eens zijn met of ruzie maken: validatie betekent niet per se dat je het altijd met de ander eens bent. Het betekent dat je het perspectief van een ander begrijpt en diens gevoelens accepteert. Als je ze eenmaal hebt gevalideerd, kun je je eigen perspectief op een geschikter moment bespreken.
  • “Het spijt me dat je je zo voelt”: hoewel de bedoeling met dit soort uitspraken misschien goed lijkt, kan het worden gezien als een beleefde manier om te zeggen dat iemand’s gevoelens onterecht of onjuist zijn.
  • Bagatelliseren van de situatie: uitspraken als ”Het kan altijd erger”, ”Waarom kan het jou schelen?” of ”Wat is nou eigenlijk het probleem?”, leiden alleen maar tot meer gevoelens van onbegrip en irritatie.
  • Problemen oplossen of advies geven: dit kan problematisch zijn als de emoties bijzonder hoog oplopen. Bewaar je advies voor het moment nadat iemand zich gevalideerd voelt en klaar is om over oplossingen te praten.

Laatste tips

  • Denk aan je lichaamstaal of gezichtsuitdrukking: probeer empatisch over te komen. Als je ongeïnteresseerd of verveeld overkomt, werkt dat averechts; het gaat tegen je validerende reactie in.
  • Wees nieuwsgierig: stel vragen en check of je goed begrijpt wat de ander bedoelt.
  • Toon empathie: laat de ander zien dat je geeft om hoe hij/zij zich voelt.

Validatie betekent niet dat jouw gevoelens er niet toe doen

Onthoud dat het valideren van de emoties van een ander niet betekent dat jij jezelf slecht moet laten behandelen. Als je het gevoel hebt dat mensen oneerlijk of aggressief tegen je zijn, is het belangrijk om je grenzen te bewaken en zo nodig de situatie te verlaten.

Als iemand heel erg worstelt met emoties, kan het helpen om diegene aan te moedigen professionele hulp te zoeken. Meer informatie over een online of blended behandeling via NiceDay vind je op www.nicedaynederland.nl. 

Iedereen is tijdens de pandemie meer aan huis gebonden. Voor de koppels die samenwonen betekent dit dat ze vaker en meer tijd met elkaar besteden. Je zou in eerste instantie misschien denken dat, wanneer je veel samen thuis bent, je vaker samen onder de lakens kruipt. In een tijd als deze is er immers niet zoveel anders te doen, toch? In werkelijkheid ligt dit toch een beetje anders en hebben veel mensen minder seks in coronatijd.

Uit balans

Grote kans dat deze pandemie veel heeft veranderd in jouw relatie. Je ziet elkaar waarschijnlijk vaker en je hebt hierdoor minder tijd voor jezelf. Je werkt samen, je kookt samen, je eet samen, je zit samen op de bank en je slaapt in hetzelfde bed. De balans tussen samenzijn en tijd hebben voor jezelf is zoek geraakt. Door deze disbalans hebben koppels minder vaak (zin in) seks en hebben ze vaak ook minder goede seks.

Minder aantrekkelijk

Naast de disbalans in tijd, voelen mensen zich over het algemeen minder aantrekkelijk in deze tijd. Je loopt zelden meer rond in pak of nette outfit en je zit liever in je comfortabele, dagelijkse kloffie. Het is al heel wat als je je haar hebt gedaan en een spijkerbroek aan weet te trekken! Daarbij hoor je veel mensen zich uitlaten over de extra (corona)kilo’s die erbij zijn gekomen. Dat je wat aankomt in een tijd als deze is helemaal niet gek, maar het kan misschien wel iets doen met je zelfvertrouwen. Hoe jij je voelt over jezelf kan van invloed zijn op je seksleven. Als jij jezelf bijvoorbeeld minder aantrekkelijk voelt dan kan je jezelf meer afsluiten voor seksuele prikkels.

Stress

Stress heeft invloed op je hormonen. Een gevolg van een stressvolle periode als deze kan zijn dat je minder zin hebt in seks. Voor veel mensen staat seks onderaan het prioriteitenlijstje deze coronaperiode, omdat ze genoeg andere dingen aan hun hoofd hebben. Misschien staat je baan wel op het spel, of maak je je zorgen over de aankomende maatregelen.

Normaliseren

De situatie waar we ons allemaal in bevinden heeft een grotere impact op ons leven dan we door hebben. Schrik er dus niet van als je merkt dat jij en je partner minder seks hebben, of als je merkt dat je een lager libido hebt. Dat er op dit moment sprake is van minder seks, betekent niet dat het zo voor altijd zal zijn!

“Vergeven en vergeten” is een oeroud bekend gezegde, maar is in de praktijk vaak een stuk moeilijker toe te passen dan je denkt. Toch is het is een belangrijke vaardigheid. Waarom dat zo belangrijk is en hoe je kunt leren vergeven, vertel ik je hieronder.

Wat levert het je op?

De vaardigheid om jezelf of een ander te vergeven voor diens fouten geeft een situatie niet alleen verlichting, maar is ook gelinkt aan een aantal andere zaken. Zo is het positief gerelateerd aan cognitieve flexibiliteit (het vermogen om andere perspectieven te bekijken, om je vervolgens waar nodig aan te passen) en positieve emoties. Daarnaast zorgt het voor minder piekergedachten en gevoelens van wraak en vijandigheid. Vergevingsgezind kunnen zijn draagt ook bij aan een aantal belangrijke elementen van jouw welzijn: je voelt je minder boos, hebt minder last van angst en depressie, en voelt je gelukkiger over je leven. Dit heeft ook weer effect op jouw relaties;  je hebt hierdoor langere relaties en bent gelukkiger in je relatie. Het is het dus zeker waard om te leren vergeven!

Emotioneel vergeven

Binnen vergiffenis is er een belangrijk onderscheid. Je kunt iemand rationeel of emotioneel vergeven. Rationeel vergeven betekent dat je je gevoelens opzij zet en die geen invloed laat hebben op hoe je je gedraagt richting die persoon. Emotioneel vergeven betekent dat je nieuwe positieve gevoelens de overhand kan laten nemen, waardoor je met empathie aan die persoon kunt denken. Wat dit onderscheid zo belangrijk maakt, is dat emotioneel vergeven ervoor zorgt dat je meer psychologische afstand kunt nemen van een situatie en er objectiever naar kunt kijken. Dit maakt het makkelijker om gedetailleerde informatie te vergeten, waardoor het je minder emotioneel zal raken. Vergeven en vergeten dus!

Hoe vergeef je iemand?

“Vergeven en vergeten” is letterlijk een keuze die je kunt maken. Vergeven vereist namelijk aandacht en het bekijken van perspectieven. Dat zijn bewuste processen en zijn dus uitvoerende functies. Het kost de een alleen meer moeite dan de ander. Met de volgende tips kun jij de uitdaging aangaan om een ander (of jezelf) te vergeven:

  • Erken je gevoel

Je hebt dit gevoel niet zonder reden. Er is iets gebeurd dat jou dit gevoel heeft gegeven, dus sta het toe en onderzoek het! Is het boosheid, verdriet, afgunst, jaloezie, of misschien zelfs wrok? Wat maakt dat je je zo voelt? Zijn er dingen die je nu doet die het gevoel verminderen of juist verergeren?

  • Bekijk perspectieven

Waarschijnlijk heb je jouw kant van het verhaal tot in de puntjes uitgedacht. Maar is er nog een andere kant waar je niet naar hebt gekeken? Kunnen er andere redenen zijn dat de situatie zo is gelopen? Wat waren iemands intenties? Hoe zou de beleving van de ander zijn? Wat levert het je op om iemand te vergeven?

  • Onderzoek jouw reactie

In emotie reageren we vaak automatisch en direct, maar dat pakt niet altijd goed uit. Hoe heb jij gereageerd? Was het in verhouding met de situatie? Heb je iets kwetsends gedaan of gezegd? Hoeveel ruimte voor vergeving heb je gegeven?

  • Wees empathisch

Onrecht kan pijn doen, maar is diegene die jou pijn heeft gedaan direct kwaadaardig? Wat zijn goede eigenschappen van diegene? Wat heeft iemand betekent voor jou? Kun je je verplaatsen in de gevoelens van een ander?

  • Leer de juiste les

Wat er ook gebeurt, je kunt van elke situatie leren. Zelfs als je uiteindelijk alsnog besluit iemand niet te vergeven. Wat zou jij anders doen om een vergelijkbare situatie in de toekomst te voorkomen? En stel dat het opnieuw gebeurt, wat zou je dan doen? 

  • Wees duidelijk

Jouw behoeften zijn altijd belangrijk. Geef dus duidelijk aan wat je voelt, hoe je in een situatie staat en wat je nodig hebt. Neem bijvoorbeeld even afstand, vraag om bedenktijd of geef aan dat je het alleen rustig weer wilt opbouwen.

NiceDay app

Ga jij de uitdaging aan om iemand te vergeven? Beschrijf dan eens de situatie in je dagboek en beantwoord bovenstaande vragen als hulpmiddel! Download hier de NiceDay app, of lees hier meer over hoe jij zelfstandig kan werken aan je doelen!

Typ het woord scheiden in op Google in en het eerste wat je ziet is: “Online Scheiden – Regel Het Nu Meteen”, rechtsinfo.nl en “In eigen tijd en tempo scheidingsplan online opstellen, met deskundige hulp”. Dat er zoveel hulp beschikbaar is is begrijpelijk, want 1 op de 3 huwelijken eindigt in een scheiding. Voor kinderen op scholen blijkt het volgens Stine Jensen soms al de norm. Naast het geregel en gepraat, is het bij een scheiding vooral belangrijk om stil te staan bij jezelf en je gevoel. 

Stilstaan en voelen

Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. Misschien valt je toekomstbeeld uit elkaar, heb je ruzie, voel je je schuldig of heb je stress om kinderen die erbij betrokken zijn. Scheiden wordt gezien als een vorm van verlies en rouw en het is daarom niet gek dat het lang kan duren om te verwerken. Je gevoel kan alle kanten opgaan, denk aan verdriet, afwijzing, opluchting, boosheid of het gevoel van falen. We zijn geneigd om die nare emoties weg te stoppen. Begrijpelijk, want het is niet fijn om je angstig of verdrietig te voelen. En in sommige situaties ook nog eens erg onhandig als je emoties de vrije loop gaan. Toch zijn ook deze vervelende emoties heel waardevol! Door stil te staan bij wat je voelt, krijg je meer inzicht in en sta je dichter bij jezelf.

Tijd voor jezelf

Neem een moment voor jezelf en laat je gevoel toe, hoe lastig dat ook is. Je kunt de aandacht op jezelf richten door vragen te stellen als: hoe voel ik me? Wat doet deze gebeurtenis met me? Wat heb ik nodig? Komt het te dichtbij en heb je weer de neiging om je gevoelens weg te stoppen? Ga hier dan tegenin en accepteer en respecteer alle gevoelens die opkomen. Probeer je gevoel niet te verklaren. Het is normaal om je verdrietig en boos te voelen, ook jouw negatieve emoties mogen er zijn. Doordat je je gevoel toelaat geef je dit de ruimte. Die ruimte geeft uiteindelijk verlichting.   

Tip: Mindfulness en meditatie is een effectieve manier om de aandacht op jezelf te richten. De app Headspace begeleid je door verschillende meditatie en mindfulness oefeningen, om je te helpen tot rust en tot jezelf te komen. Hier lees je meer over coping; over hoe je met stressvolle situaties om kunt gaan.

Met elkaar uit elkaar

Wat kun je nog meer doen om jouw scheiding zo goed mogelijk te laten verlopen? Hieronder vind je een aantal tips: 

  • Blijf met elkaar praten

De kans is groot dat jullie beiden hoog in emotie zitten. Ga elkaar geen verwijten maken, daar schiet je niets mee op. Bij een scheiding zijn minimaal twee mensen met gevoelens betrokken en van beide “partijen” zijn de gevoelens belangrijk. 

  • Zoek steun in je omgeving

Zowel bij jou, als bij je partner, als bij eventuele kinderen, speelt er van alles. Daarnaast heeft jullie omgeving heeft hier ook invloed op. Dat kan zowel positief al negatief uitpakken. Het kan vervelend zijn wanneer familie of vrienden hun teleurstelling of boosheid uiten, of op een andere manier hun mening geven. Het kan ook positief uitpakken wanneer ze jou of je partner wel goed ondersteunen. Wie zijn de personen die jou of jullie nu kunnen helpen? Wat voor hulp heb je nodig? Maak het bespreekbaar met de mensen die jij nodig hebt, of die jullie nodig hebben. Je hoeft dit niet alleen te doen!

  • Zorg goed voor jezelf

Wanneer er zoveel gebeurt in je leven heb je misschien het gevoel dat je geen energie overhoud om te sporten. Maar juist nu is het belangrijk dat je goed voor jezelf blijft zorgen! Hou een routine aan waarin je op tijd gaat slapen, goed eet en met genoeg lichaamsbeweging. Wees lief voor jezelf; maak jezelf niet gek en blijf niet piekeren over schuldgevoelens. Neem de tijd en ruimte om te wennen aan de scheiding, het is een grote verandering.

Hulp

Je kunt altijd professionele hulp inschakelen. Ga naar je huisarts voor een verwijzing naar een psycholoog, of klik hier voor meer informatie over een online behandeling via NiceDay.

Een gesprek beginnen kan soms moeilijk zijn, zeker als het gaat over hoe je je echt voelt. Je zit al een tijd niet lekker in je vel vanwege iets moeilijks wat je hebt meegemaakt, of door stress op het werk of in je relatie. Of misschien weet je niet waardoor het komt en weet je alleen dat het niet goed met je gaat. Je besluit ermee aan de slag te gaan en stapt naar een psycholoog. Supergoed! Maar hoe deel je dit met je omgeving? 

Zelfreflectie als stap 1

Om het gesprek met een ander aan te gaan is het belangrijk om te reflecteren op jezelf. Meer kennis over hoe het echt met je gaat, zorgt ervoor dat je beter overbrengt wat je echt wilt zeggen. Vraag jezelf eens hoe het met je gaat: wat voel je? Waardoor ben je geraakt? Waarom heb jij dit gesprek nodig? Wat betekenen deze signalen voor je?

Zoek iemand op die je vertrouwt

Kies iemand uit je omgeving die je vertrouwt en bij wie je, je al op je gemak voelt. Dit kan je partner of een familielid zijn. Maar soms voel je ook een connectie met iemand die misschien iets verder van je afstaat. Een collega of een sportmaatje. Jij hebt de leiding en mag zelf kiezen met wie je wat deelt.

Laat jezelf zien

Zeg wat je denkt, voelt, vindt hoe het is. Je mag jezelf laten zien. Je hoeft je niet druk te maken over de juiste woorden. We communiceren naast verbaal ook non-verbaal. Dit moet in overeenstemming zijn met elkaar. Bijvoorbeeld: Je vertelt dat je je niet goed voelt, maar lacht het vervolgens weg,- dit kan zorgen voor verwarring of onbegrip in het gesprek. 

Neem ruimte en tijd

Jezelf open en kwetsbaar opstellen is lastig. Gun jezelf de tijd en ruimte in het gesprek. Geef aan dat je het moeilijk vindt om dit te vertellen. Kom je niet goed uit je woorden? Benoem dit: “ik vind het lastig om mezelf precies uit te drukken”. Weet je even niet hoe je verder moet met je verhaal? Leg uit dat je even tijd nodig hebt om je gedachten te ordenen. 

Geef aan wat je van de ander verwacht

Nu jullie een open een fijn gesprek hebben, is het ook een mooi moment om aan te geven waar jij behoefte aan hebt. Je kan bijvoorbeeld om advies of hulp vragen. Maar ook aangeven dat je het nodig hebt dat iemand enkel naar je luistert. Het kan ook zijn dat je iemand op de hoogte wilde stellen omdat je het fijn vindt dat hij/zij af en toe vraagt hoe het met je je gaat, iets leuks met je gaat doen of misschien is meegaat naar een sessie. 

De eerste stap is gezet

Je hebt het gesprek gevoerd, goed bezig. Nu is het de kunst om het vol te houden. Misschien zal je merken dat nu jij je meer hebt opengesteld, dat de ander dit ook durft. Dit is meestal fijn, je voelt je meer in verbinding staan met de ander. Dus probeer vaker met elkaar in gesprek te gaan, hou elkaar op de hoogte. Gewoon zo open en eerlijk mogelijk.

Familie; de vrienden die je niet kiest. In hoeverre we omgaan met familie is afhankelijk van onze cultuur en is per persoon verschillend. Je kent waarschijnlijk wel iemand die erg close is met zijn of haar familie en hen wekelijks ziet. Ook ken je waarschijnlijk iemand die niet zo hecht is met zijn of haar familie, of zelfs met ze heeft gebroken. Maar wat is het belang van een goede familieband? En wat voor effect heeft het op je (mentale) gezondheid? We leggen het je uit!

Emotionele steun

Je familie ken je al je hele leven en dat geeft een vertrouwd gevoel. Je emoties en gevoelens bespreken kan daarom makkelijker zijn met je familie. Uit onderzoek blijkt dat 60% van de mensen hun familie nodig heeft voor emotionele steun. Ook denkt 68% van de mensen dat hun familie hen nodig heeft voor emotionele steun. Voornamelijk het contact tussen broers en zussen is hecht: 30% belt eerst zijn of haar broer of zus in een noodgeval. Uit een onderzoek onder 83-jarigen blijkt zelfs dat broers en zussen belangrijker zijn voor mentale gezondheid dan vrienden of kinderen! 

Maar als je geen goede relatie hebt met je familie, is dat geen probleem voor de rest van je leven. Deze negatieve ervaringen kun je namelijk compenseren door het ontwikkelen van je eigen identiteit door bijvoorbeeld je carrière, relatie of ouderschap (Happify, n.b.).

Spanning

Maar het hebben van een hechte relatie met je familie betekent niet per se dat dit een goede relatie is. Families kunnen voor flink wat spanning zorgen! Tijdens je opvoeding heb je normen en waarden meegekregen van je ouders, maar dankzij eigen ervaringen ontwikkel je je eigen identiteit en ben je wellicht anders tegen dingen aan gaan kijken. Hierdoor kan er spanning ontstaan tussen jou en je familie naarmate je ouder wordt.

Hieronder vind je een aantal tips om spanning tussen jou en je familie te verminderen of te voorkomen:

1. Stel duidelijke grenzen

Dit betekent natuurlijk niet dat je een boekje met ‘regels’ aan je familie moet voorleggen. Wel is het goed om voor jezelf duidelijk te hebben wat je grenzen zijn, zodat je weet hoe je moet reageren wanneer er een situatie voordoet waar je je niet goed bij voelt.

2. Luister

Het is heel aantrekkelijk om de ander te ontbreken wanneer je iets hoort waar je het niet mee eens bent, maar het draagt niet bij aan een goed gesprek. Een goed gesprek kan spanning ontladen, ongeacht de inhoud van het gesprek. Probeer dus te luisteren, geef geen ongevraagd advies en accepteer elkaars keuzes!

3. Stel geen verwachtingen op

Een hechte familie brengt sociale druk met zich mee. Vaak verwachten familieleden veel dingen van elkaar. Probeer dit niet te doen! Je wil zelf ook je eigen keuzes kunnen maken, dus laat de ander dat ook doen. Sta achter de keuzes van je familieleden, ook al ben je er niet mee eens.

Family – like branches on the tree. They will grow in different directions, but their roots remain the same.

Sorry zeggen

Sorry zeggen of juist iemand vergeven, is moeilijker dan het lijkt. Het is dan ook iets wat in families vaak niet of te weinig gedaan wordt. Leer daar mee omgaan. Weet dat ze van je houden en dat ze het waarschijnlijk niet zo bedoelde. Probeer je eigen verantwoordelijkheid te nemen en niet in de situatie te blijven hangen.

Heb jij een slechte relatie met je ouders, maar wil je hier iets aan doen? Lees dan eens deze blog waarin psycholoog Wouter tips geeft over hoe je de relatie kunt verbeteren of er beter mee om kunt gaan.

Ik ben Iris, 30 jaar en ik woon weer bij mijn ouders. Drie en half jaar had ik een relatie met iemand die het gedrag vertoonde van een (verborgen) narcist. In mijn dagelijkse leven kreeg te maken met bezitterigheid, paranoia, jaloezie, manipulatie en onveilige situaties. Een moeilijke periode in mijn leven, waar ik ook niet zomaar uit kon stappen. Nadat ik toch mijn relatie beëindigde, voelde ik mij uit balans en zocht ik contact met een professional via NiceDay om mijn ervaringen een plekje te geven. 

Het leek allemaal zo mooi

Onze relatie begon heel leuk; we ontmoetten elkaar op de sportschool, raakten aan de praat en na een aantal keer vroeg hij me mee uit. We hadden een hele leuke date en werden al snel verliefd op elkaar. Hij had veel aandacht voor mij en was, net als ik, op zoek naar een serieuze relatie. Dit sprak me erg in hem aan en door omstandigheden gingen we al snel samenwonen. 

Na een tijdje merkte ik dat de roze wolk begon te verdwijnen. Het begon met kleine dingen, waaruit bleek dat hij moeite had met vertrouwen. Ik zocht daar niet zoveel achter; hij had immers slechte ervaringen en we kenden elkaar nog maar kort. Ik dacht dat hij misschien de tijd nodig had om dat vertrouwen op te bouwen en ging ervan uit dat het wel goed zou komen. Ik ben immers heel betrouwbaar, liefdevol en serieus. Dat moet hem toch ook wel duidelijk worden? 

Jaloezie

Ondanks dat er wat tijd overheen ging, werden zijn problemen met vertrouwen alleen maar erger. Hij werd steeds jaloerser en wilde bijvoorbeeld niet dat ik bevriend was met mannen; hij was ervan overtuigd dat dit niet goed zou gaan. Wanneer ik met hem hierover in gesprek wilde gaan, deed hij alsof ik dingen miste en gewoon naïef was. Dat bracht mij in de war. Mijn gevoel zei me dat het niet klopte, maar toch was het lastig om zijn argumenten te weerleggen. Ik ben niet snel jaloers of wantrouwend en ik ben nog nooit vreemdgegaan. Toch bracht hij me aan het twijfelen over mijn loyaliteit. 

 Voor het eerst in mijn leven was ik bang

Angstig

Terwijl zijn jaloezie en gebrek aan vertrouwen groeide, werden ook zijn reacties onvoorspelbaar en heftig; bij een aantal van zijn uitspattingen was hij zelfs gewelddadig. Voor het eerst in mijn leven was ik bang. Hij vroeg mij steeds vaker te bewijzen dat ik betrouwbaar was, door bijvoorbeeld te vragen om foto’s van een lege passagiersstoel als ik terugreed van mijn werk. Ook controleerde hij mijn telefoon, op zoek naar signalen die erop wezen dat ik ontrouw was. Wanneer ik hem hierop aansprak, had hij spijt van zijn acties en beloofde hij mij dat dit niet meer zou gebeuren. Alles zou beter worden.

Ik wilde vaker stoppen

Ik heb een aantal keren een poging gedaan om uit deze relatie te stappen. Uiteindelijk mislukte dat dan toch; we zaten samen aan een vrij duur huis vast en mijn familie woonde te ver van mijn werk om daar te verblijven als ik het huis uit moest. De drempel om de knoop door te hakken voelde te groot. Daarnaast smeekte hij mij om hem terug te nemen, net zo lang tot ik zo moe was dat ik uiteindelijk toch toegaf. Ik hield van hem en wilde graag dat hij zou helen en gezonder met dingen leerde omgaan, zodat we samen gelukkig konden zijn. 

Nu of nooit

Op een gegeven moment kreeg ik hem zo ver om in relatietherapie te gaan, zodat we konden werken aan onze relatie en de vertrouwensband. Hier stemde hij mee in; hij wilde alles doen om onze relatie te redden. Ik had goede hoop, misschien zou het nu wel lukken. Helaas werd ik ook deze keer weer teleurgesteld. Ik besloot om bewijzen voor mezelf te verzamelen, van beloftes die niet nagekomen waren en reacties die te ver gingen. Ik begon te lezen over narcisme, om beter te begrijpen wat er gebeurde, en bedacht een plan voor als ik de relatie zou verbreken.

Uiteindelijk heb ik de keuze gemaakt. Wel heb ik getwijfeld tot op het laatste moment, maar het voelde niet alsof we hier samen uit zouden komen. Ik had alle bewijzen om een goede keuze te maken en daarnaast kregen we een betaalbare woning toegewezen. Hierdoor zaten we niet meer vast aan het te dure huis. Het was nu of nooit. 

Lief voor mezelf zijn

Toen het uit was en ik eindelijk de ruimte kreeg om mijn emoties te ervaren en te voelen, merkte ik dat ik me uit balans voelde. Je zit zo’n lange tijd in een soort achtbaan. Zodra je eindelijk tijd hebt om uit te stappen, merk je pas wat er met je gebeurd is. Ik was mijn relatie en mijn huis kwijt, maar ook mezelf. 

Ik dacht dat ik er zelf wel uit zou komen, maar had behoefte aan een steuntje in de rug bij mijn herstel. Dus besloot ik om iets liefs voor mezelf te doen; iets wat ik lang niet had gedaan omdat mijn leven in het teken van mijn ex stond. Ik voelde de behoefte om de meest heftige ervaringen met een professional te bespreken, zodat ik deze een plek kon gaan geven. Daarnaast moest ik accepteren dat ik slachtoffer was geworden. Op voorhand had ik nooit gedacht dat mij dit zou kunnen overkomen, maar toch was het zo. 

 Ik moest accepteren dat ik slachtoffer was geworden

Schrijven helpt

NiceDay hielp mij bij het verwerken van mijn heftige ervaringen en gevoelens. De bijzondere combinatie van de gesprekken, chats en dagboek- en gevoelregistraties hielpen mij verder te komen met mijn herstel. Via de app maakte ik bijna dagelijks gebruik van de registraties. Wanneer je schrijft, stap je uit je emoties. Je probeert je gevoelens te omschrijven, dat creëert rust en helpt je om je situatie van een afstand te bekijken. 

Het schrijven hielp niet alleen op dat moment, maar was ook erg fijn om naar terug te kijken. Dit geeft je veel inzicht in je eigen proces. Bijvoorbeeld wanneer ik me één dag goed voelde, maar daarna drie dagen wat minder. Ik kon in mijn registraties terugzien wat ik heb gedaan waardoor ik mij die dag beter voelde. Ben ik bijvoorbeeld bij familie langs geweest of heb ik afleiding gezocht? Daarnaast vond ik het heel fijn dat je behandelaar mee leest. Zo kon zij direct reageren op mijn registraties en kun je je tijdens de gesprekken focussen op het proces, in plaats van de incidenten.

Twijfel niet om hulp te zoeken

Zit jij in een zelfde situatie als ik, of heb je hulp nodig om een andere reden? Twijfel dan niet om hulp te zoeken! Wat ik je graag mee zou willen geven uit mijn eigen ervaring is:

  • Zorg voor jezelf en accepteer hulp. Als er geen mensen om je heen zijn die je kunnen helpen, zijn er veel plekken online waar mensen verhalen delen. Ook het praten erover met met een coach of therapeut kan helpen om weer bij jezelf te komen en het achter je te laten. 
  • Je voelt je misschien zwak door alles wat er is gebeurd, maar je hebt onder de oppervlakte een kracht in je die je aan kunt spreken. 
  • Geef jezelf toestemming om jezelf voorop te zetten
  • Schrijf, zeker als je gevoelens alle kanten op gaan. Het helpt om grip op je gevoelens en de situatie te krijgen. Als je nog in de situatie zit kan dit ook helpen om weer vertrouwen te krijgen in je eigen gevoelens en herinneringen.. 
  • Ga door je gevoelens heen. Dit is moeilijk, maar ook de enige manier om het echt achter je te laten en weer in je kracht te komen. 
  • Ga elke dag even naar buiten, blijf goed eten en drinken en rust voldoende. Geef goed de grenzen aan bij je werk als het even niet gaat. 

Heb jij hulp nodig en wil je graag meer weten over online hulp via NiceDay? Klik dan hier voor meer informatie.